Προτάσεις για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα 69
Σε αρκετά κράτη-μέλη αναδύονται όλο και πιο συχνά συλλογικοί σχηματισμοί και πρωτοβουλίες σε επίπεδο κοινοτήτων( εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών, φορείς συγκέντρωσης, διαμεσολαβητές, εταιρείες διαχείρισης δεδομένων, οργανώσεις καταναλωτών), που βοηθούν τους πολίτες να επιτύχουν καλύτερες συμφωνίες προσφοράς ενέργειας, ενώ παράλληλα τους απαλλάσσουν από τις διοικητικές διαδικασίες και τις περίπλοκες αναζητήσεις. Σε ό, τι αφορά την ελληνική αγορά, φαίνεται πως υπάρχει πλήρης αδυναμία των καταναλωτών να διαπραγματευτούν τις τιμές της ενέργειας.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παραπάνω κατάσταση, απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός πλαισίου στα πρότυπα του « Ενεργειακού Συμβολαίου με τους Καταναλωτές » ώστε αυτοί να τεθούν στο επίκεντρο του ενεργειακού συστήματος( πρόσβαση σε πληροφορίες, διασφάλιση προστασίας έναντι αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, ταχεία και απλουστευμένη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή, χρήση έξυπνων οικιακών συσκευών και συστημάτων μέτρησης, ενίσχυση της σύνδεσης έρευνας / καινοτομίας / βιομηχανίας κ. ά.). Επιπλέον βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να είναι και η εισαγωγή στην αγορά της « Εγγύησης Προέλευσης » 134( Guarantee of Origin), δηλαδή το δικαίωμα να γνωρίζουν οι καταναλωτές από πού προέρχεται η ενέργεια που καταναλώνουν( πετρέλαιο, λιγνίτη, αιολικά, φωτοβολταϊκά, κ. ά.), κάτι που απαιτούν πλέον πολλοί φορείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η συνεργασία πολλών καταναλωτών μέσα από συλλογικά σχήματα θα έδινε τη δυνατότητα από κοινού εφοδιασμού ενέργειας, μετά από διαπραγμάτευση, αφού πλέον αυτοί θα αποτελούσαν μια σημαντική, από οικονομική άποψη, καταναλωτική ομάδα. Τα συλλογικά αυτά σχήματα θα μπορούσαν να παρέχουν και συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τα μέλη τους για τις δυνατότητες από κοινού επενδύσεων στις ΑΠΕ, με τη συμμετοχή και νοικοκυριών που δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, αξιοποιώντας προσαρμοσμένες χρηματοοικονομικές πηγές για την υποστήριξη τέτοιων δράσεων( μικροδάνεια χαμηλού επιτοκίου, σταδιακή αποπληρωμή της μερίδας μέσω των εσόδων από την παραγωγή ενέργειας κ. ά.).
■ Οφέλη των δράσεων Η συνεχής μείωση του κόστους παραγωγής της ενέργειας από ΑΠΕ σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι το οποίο ήδη συμβαίνει και στην Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η Greenpeace σε πρόσφατο δελτίο τύπου της 135, μπορεί να συμβάλει με κατάλληλα μέτρα στη μείωση ή στη σταθεροποίηση των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, και άρα στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού για άλλες ανάγκες.
Σε εθνικό επίπεδο, η αύξηση του ποσοστού διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα σημαίνει μακροπρόθεσμα μείωση των απαιτήσεων για εισαγωγή ενέργειας ή για καταβολή τέλους εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που με τη σειρά της μεταφράζεται σε αποδέσμευση εθνικών οικονομικών πόρων και ανακατεύθυνσή τους σε προγράμματα αναβάθμισης κατοικιών ή / και κοινωνικές πολιτικές. Η αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στην ΕΕ είναι, άλλωστε, και μεταξύ των στόχων που περιγράφονται και στην μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ για την ενέργεια, και συγκεκριμένα στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ενεργειακή Ασφάλεια 136.
134
REScoop. eu( Oκτ. 2016): Call for Changes in EU Regulation to Foster Consumer Choice and Transparency in Electricity Market. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / 36iJFm
135
Greenpeace, Δελτίο Τύπου( Δεκ. 2016): Για Πρώτη Φορά ο Ήλιος Φθηνότερος από τον Λιγνίτη. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / fqjuzP
136
European Commission: Energy Security Strategy. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / eRzcXL