28
Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα
2.2 . ΟικΟνΟμικεσ επιπτωσεισ τησ ενεργειακησ φτωχειασ
Η ενεργειακή φτώχεια συμβάλλει στην αύξηση του κόστους λειτουργίας του Συστήματος Δημόσιας Υγείας , λόγω της αυξημένης νοσηρότητας των πληγέντων , όπως προκύπτει από τις έρευνες τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες . Όταν οι δημόσιες κοινωνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί η ενεργειακή φτώχεια υλοποιούνται με τη μορφή επιδομάτων , οι δημόσιοι πόροι σπαταλώνται αφού διατίθενται με τρόπο που δεν συμβάλλει στην πραγματική εξάλειψη του κοινωνικού προβλήματος . Ενδεικτικά αναφέρουμε πως κατά την περίοδο 2012-2014 48 δαπανήθηκαν 650.000.000 ευρώ για επιδόματα θέρμανσης , που ναι μεν ανακούφισαν προσωρινά τα νοικοκυριά που τα έλαβαν , αλλά δεν τα βοήθησαν να βγουν από την ενεργειακή φτώχεια .
H ενεργειακή φτώχεια υπονομεύει , επίσης , την εισπραξιμότητα των φορολογικών και τραπεζικών υποχρεώσεων των πολιτών διότι , καθώς το εισόδημα των πληγέντων συχνά δεν επαρκεί για να καλύψει όλες τις οφειλές τους , το όποιο διαθέσιμο κατευθύνεται προς την κάλυψη άλλων άμεσων αναγκών διαβίωσης . Στην Ελλάδα , για παράδειγμα , όπου σήμερα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοικοκυριών προς το Δημόσιο ξεπερνούν τα 90 δις ευρώ , υπάρχει , σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΗ , και ένα σημαντικό χρέος προς αυτήν που τον Ιούνιο του 2016 ανερχόταν στα 2,7 δις ευρώ . Μέσα σε ένα τρίμηνο , οι απλήρωτοι λογαριασμοί αυξήθηκαν κατά 400 εκατ . ευρώ . Περίπου το 50 % των χρεών προς τη ΔΕΗ προέρχεται από τα νοικοκυριά , γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στην ενεργειακή φτώχεια . Η κατάσταση αυτή εντείνεται και από την αύξηση των τιμών της ενέργειας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια , τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο 49 .
Η ενεργειακή φτώχεια συμβάλλει , μεταξύ άλλων , και στη διαφυγή του ΦΠΑ και τη μείωση των εσόδων του κράτους , λόγω της αύξησης φαινομένων λαθρεμπορίου καυσίμων , λαθροϋλοτομίας , φοροδιαφυγής και λοιπών περιστατικών παραβατικότητας εν γένει . Οι αποκλίσεις που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια μεταξύ δηλωθέντων εισοδημάτων ελλήνων πολιτών και ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ( ΑΕΠ ) υποδηλώνουν το εύρος του φαινόμενου της φοροδιαφυγής , που κοστίζει στο ελληνικό κράτος αρκετά δις ευρώ ετησίως . Συγκεκριμένα , το μέγεθος της παραοικονομίας στη χώρα μας , σύμφωνα με την έκθεση του αυστριακού ακαδημαϊκού Φρίντριχ Σνάιντερ ( Friedrich Schneider ), ανέρχεται σε περίπου 43 δις ευρώ ετησίως , δηλαδή σε 24 % του ΑΕΠ 50 .
Για την Ελλάδα , ενδεικτικό είναι το ακόλουθο σχήμα με στοιχεία από πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ , που δείχνει συνολικά την αδυναμία ανταπόκρισης των πολιτών στις φορολογικές και τραπεζικές τους υποχρεώσεις .
48
Buildings Performance Institute Europe ( Μάιος 2014 ): Αlleviating Fuel Poverty in the EU . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / BDzBYZ
49
Eurostat ( Ιούλ . 2016 ): Energy Price Statistics . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / oNBMoZ
50
The Huffington Post ( Φεβ . 2016 ): Η Φοροδιαφυγή Οργιάζει , το Κράτος Κινδυνεύει με Κατάρρευση . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / dlUdnr