Κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ενεργειακής φτώχειας 25
8.000 επιπλέον θανάτους. Αυτό προέκυψε μετά από έρευνα του οργανισμού Age UK το 2012 43 στο πλαίσιο της προσπάθειας τεκμηρίωσης του πώς συνδέεται η ενεργειακή φτώχεια με τη δημόσια υγεία, αλλά και με τη θνησιμότητα των πληγέντων από αυτήν.
Αναφορά στο θέμα της συσχέτισης της ενεργειακής φτώχειας με τα επίπεδα θνησιμότητας στην Ελλάδα υπάρχει στο άρθρο « Ενεργειακή φτώχεια και κλι µ ατική αλλαγή: προκλήσεις για την Ελλάδα » 44 όπου στα συμπεράσματα αναφέρεται χαρακτηριστικά πως « έγινε προσπάθεια τεκμηρίωσης της συσχέτισης της ενεργειακής φτώχειας µ ε τη δη µ όσια υγεία και µ ε τα αυξημένα επίπεδα θνησιμότητας και νοσηρότητας του ενεργειακά φτωχού πληθυσμού στην Ελλάδα. Με βάση το στατιστικό μοντέλο που αναπτύχθηκε για την περίοδο 2003-2012, στον παράγοντα ενεργειακή φτώχεια μπορούν να αποδοθούν 750-1.631 θάνατοι ανά µ ήνα της χειμερινής περιόδου ή 3.000- 6.525 ανά έτος( ήτοι το 2,8-6 % των θανάτων που καταγράφονται σε ετήσια βάση)».
Επιπρόσθετα, σε περιοχές με θερμό κλίμα, η ενεργειακή φτώχεια μεταφράζεται σε οικονομική αδυναμία χρήσης κλιματισμού για την αποτελεσματική ψύξη των κατοικιών, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πολύ υψηλές θερμοκρασίες στο εσωτερικό τους. Μια μελέτη που πραγματοποίησε το γαλλικό Ινστιτούτο για την Επιτήρηση της Υγείας( Institut de Veille Sanitaire) έδειξε ότι ο καύσωνας του 2006 οδήγησε σε αύξηση των θανάτων στη χώρα κατά 60 % σε σύγκριση με ό, τι αναμενόταν κανονικά 45.
Ειδικά για την Ελλάδα, οι επιπτώσεις της κρίσης έχουν επαναπροσδιορίσει τις ατομικές και συλλογικές πρακτικές των νοικοκυριών σε όλη την κλίμακα των εισοδηματικών και κοινωνικών στρωμάτων, δημιουργώντας πολλαπλές ταχύτητες σε σχέση με τη θέρμανση και ανισότητες μεταξύ νοικοκυριών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διακοπή της κεντρικής θέρμανσης σε πολλές πολυκατοικίες, η οποία έχει επηρεάσει και την κοινή ζωή των ενοίκων( συνελεύσεις με ένταση, συμμαχίες αλλά και συγκρούσεις μεταξύ τους). Τέλος, η αύξηση του άγχους που συνεπάγεται η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πληγέντων( μείωση της αίσθησης της ευεξίας και της ικανοποίησης που απολαμβάνουν από τη ζωή στην καθημερινότητά τους) και η δυσπροσαρμογή τους στις νέες οικονομικές συνθήκες και δεδομένα αποτελούν στοιχεία που το καθένα από μόνο του, αλλά και συνδυαστικά, οδηγούν σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Σε επίπεδο κοινωνίας, αυτό μεταφράζεται σε μείωση του προσδόκιμου ζωής του γενικού πληθυσμού και στην αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα των ασθενέστερων από τους πληγέντες, που οδηγούν σε πρόωρες απώλειες ανθρώπινου κεφαλαίου. Οι επιπτώσεις της κακής ποιότητας των κτιρίων στην υγεία και στην κοινωνία παρουσιάζονται στην παρακάτω εικόνα η οποία είναι αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας EnAct και των Ίαν Γουάτσον( Ian Watson) και Τζακ Χιούλμ( Jack Hulme) του οργανισμού Βρετανικού Ιδρύματος Ερευνών( British Research Establishment – BRE).
43
Age UK( 2012): The Cost of Cold. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / E3iiMb
44
Α. Ατσαλής, Σ. Μοιρασγεντής, Χ. Τουρκολιάς( Οκτ. 2015): 3ο Πανελλήνιο Επιστη µ ονικό Συνέδριο Οικονο µ ικής Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος( ENVECON) – Πρακτικά συνεδρίου. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / KDXuQi
45
Institut de Veille Sanitaire( Ιούν. 2007): Bulletin Épidémiologique Hebdomadaire. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / csuqrv