“Ik zal wel even mijn vrouwelijke charmes in de strijd werpen, dan heb ik het zo voor elkaar”, zegt ze lachend tegen haar collega. Allebei weten ze dat het waar is. Om iets gedaan te krijgen, is het niet alleen een automatisme voor vrouwen om te manipuleren, maar zetten ze het ook nog eens regelmatig bewust in: flirtgedrag op de werkvloer. Is het ook mogelijk om op een andere manier invloed te hebben? Kortom: leiderschap zonder seksuele manipulatie, bestaat dat?
De exacte cijfers ontbreken omdat seksuele manipulatie grenst aan het toelaatbare en het algemeen geaccepteerd lijkt te zijn. Seksuele manipulatie wordt niet gezien als seksuele intimidatie, wellicht omdat het samenspel tussen mannen en vrouwen niet als vervelend wordt gezien en vaak gezien wordt als een kracht van vrouwen.
Op schoot bij je leidinggevende
Als leidinggevende heb ik veel voorbij zien komen op dit gebied. Mijn vrouwelijke collega’s kropen op schoot bij hun mannelijke collega en flirtten erop los. Ze kregen inderdaad nagenoeg alles voor elkaar, zo leek het althans, maar betaalden daar wel een prijs voor. Ik vond het vooral vernederend om te zien en besloot dat ergens een grens moest liggen. Sterk overtuigd was ik van mijn theorie dat je een leider kunt zijn zonder te hoeven manipuleren door op hoge hakken te lopen, zonder dat korte rokje te dragen of zonder die iets te opvallende rode jurk aan te trekken.
Als ik met andere vrouwen sprak over dit thema vonden ze het vooral een groot voorrecht om op dergelijke wijze de man te slim af te kunnen zijn. Het kwam in geen enkele vrouw op om het eens na te laten. In moderne leiderschapsrichtingen zie ik het tot mijn grote verbazing vaak voorbijkomen: vrouwen die gaan staan voor wie ze zijn en dan alles in de strijd gooien alsof het een bestaansrecht is.
Experiment
Ik stelde me een werkvloer voor die vrij zou zijn van seksuele manipulatie. Hoe zou dat zijn? Ik experimenteerde met de invloed van mijn aanwezigheid tijdens managementteam-vergaderingen. Ik kreeg warempel sneller het woord van de voorzitter als ik een jurk aan had dan wanneer ik koos voor een andere minder opvallende outfit. Wat vooral opvallend bleek, was dat ik met name van mijn mannelijke collega’s complimenten kreeg over hoe ik er die dag uitzag, in plaats van dat ze echt naar me hadden geluisterd of konden navertellen wat ik voor wijze dingen had gezegd. Ik kwam al snel tot een conclusie: het is bijna onbegonnen werk om niet te manipuleren, wanneer de verwachtingspatronen hetzelfde blijven op de werkvloer. Ik gaf het echter niet zo snel op.
"Wat vooral opvallend bleek, was dat ik met name van mijn mannelijke collega’s complimenten kreeg over hoe ik er die dag uitzag, in plaats van dat ze echt naar me hadden geluisterd"