Cultuur zit in ons DNA
Ik ben ervan overtuigd dat nagenoeg elk gedrag dat we vertonen als mens een oorsprong heeft in de ontstaansgeschiedenis van ons als mensheid. Ons gedrag is evolutionair gevormd onder invloed van onze levensomstandigheden en is nog steeds aan het ontwikkelen naar nieuwe vormen van bewustzijn en uitingen daarvan in ons gedrag. Om hetzelfde voorbeeld onder de loep te nemen en te benaderen vanuit een ontwikkelingsperspectief:
Vrouwen hebben eeuwenlang moeten zorgen voor anderen, voor hun kinderen, hun partner, hun familie, hun stam. Dat is vanuit onze biologische rollen als moeder en partner vanzelf zo gegroeid. Vrouwen hebben hierdoor aangeleerd om in relatie te staan tot anderen en zichzelf zo te ervaren. Het resultaat daarvan is dat we ons als vrouwen altijd zullen positioneren in relatie tot anderen. Alsof je door de ogen van anderen kijkt en een gevoel hebt ontwikkeld waar jij staat in de rangorde als je in een groep bent met anderen. Er zal altijd vergelijking plaatsvinden, meestal zelfs onbewust omdat we geen weet hebben van een groter perspectief dan ons persoonlijke perspectief en niet geleerd hebben dat ons gedrag op deze wijze zo sterk is beïnvloed.
Er is trouwens een groot verschil waar te nemen bij mannen ten opzichte van vrouwen die deze biologische rol evolutionair gezien niet hebben. Zij hebben langere tijd meer autonoom kunnen handelen en hun gedrag is dan ook anders als het gaat om autonomie. Zij zullen minder geneigd zijn te vergelijken vanuit dit oeroude principe en zich er niet zo sterk mee identificeren, maar dit terzijde.
In het voorbeeld vergelijkt mijn vriendin zich automatisch met de ex minnares van haar vriend. In haar beleving wordt ze onzeker en angstig en vergelijkt ze zichzelf direct met deze andere vrouw. Je bevrijdt je van je angst en onzekerheid door de geschiedenis die je deelt met alle andere vrouwen, door te zien dat wat jij dacht dat jouw probleem of thema was dat telkens weer terugkeert, iets is dat haar oorsprong heeft in de levensomstandigheden van ooit, eeuwen terug. Het is namelijk ook gedrag dat in elke vrouw terug te vinden is, in meer of mindere mate. Het vraagt van jou dat je ruimer kijkt naar wie je bent als mens en als vrouw. Het vraagt dat je onderzoek doet naar jouw cultureel gevormde conditioneringen in plaats van uitsluitend naar jouw persoonlijke belemmeringen.
De bevrijding zit hem in het feit dat je ervaart dat het niet jouw probleem is en dat je het niet op jezelf hoeft te betrekken. Je kijkt als het ware ineens door een collectieve bril in plaats van de persoonlijke die je tot nu toe alleen maar kende (ook weer onder invloed van de levensomstandigheden in een sterk geïndividualiseerde maatschappij). Als ik dit verhaal vertel aan mijn vriendin, begrijpt ze het meteen en merkt dat haar angst direct weg is. Als we samen kijken naar hoe ze dit fenomeen met haar nieuwe vlam kan aanvliegen, komt er iets heel anders uit dan zich te wapenen voor de toekomst om haar grenzen aan te geven en de nadruk op een monogame relatie te leggen.
Ze wil samen met hem onderzoeken hoe de geschiedenis in haar doorwerkt als een interessant fenomeen en hem vragen hoe dat bij mannen werkt. Ze merkt meteen dat de lading eraf is, het is geen drama meer en haar angst is veranderd in nieuwsgierigheid. Ze hoeft zich niet meer te positioneren of competitief te zijn naar deze andere vrouw. Haar nieuwe inzicht zorgt direct voor een nieuwe keuze en daarmee ander bevrijd gedrag.
"Ons gedrag is evolutionair gevormd onder invloed van onze levensomstandigheden en is nog steeds aan het ontwikkelen naar nieuwe vormen van bewustzijn en uitingen daarvan in ons gedrag."
WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL