WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL
Wij zijn gemaakt door emergentie en hoe meer we vrij zijn van de eisen van puur overleven, des te meer verlangen we ernaar: emergentie is onze verbinding met de diepste processen van het leven. Hoe verbonden zijn we met dit levensproces? Als het epicentrum van emergentie verschuift van het fysieke naar het mentale en het culturele en naar bewustzijn zelf, moeten we door de lagen van onszelf heen prikken die ons omhullen als een dikke laag watten. We zijn allemaal ingebed in narratieven die verbonden zijn met de economische en politieke systemen waar we in leven. Zolang we niet vrij kunnen leven van de systemen die onze culturen vormen, is emergentie afhankelijk van het bevrijden van onze levendigheid uit hun greep.
De kolonisatie van de werkelijkheid
Een paar jaar geleden vertelde een college me een huiveringwekkend verhaal over een workshop die ze gaf aan jonge kinderen, allemaal onder de 10 jaar, in een arme wijk van Philadelphia. Het was haar hoop om de kinderen te helpen omgaan met trauma’s veroorzaakt door het leven in een gemeenschap die gegijzeld werd door oprispingen van geweld. Ze vroeg deze kinderen een tekening te maken van een droom die ze hadden. De kinderen creëerden blijmoedig levendige afbeeldingen van tekenfilm karakters, zoals Batman of Belle, of filmhelden/-heldinnen. Verbaasd vroeg ze hen nog een keer een droom te tekenen die ze zich herinnerden. Nu waren de kinderen in de war. Dit is waar ze van droomden, vertelden ze haar. “Kun je iets voor me tekenen uit een droom die je hebt als je niet droomt van tekenfilms en filmsterren?”vroeg ze. Het antwoord luidde: “Dan dromen we niet.” Onze eigen dagelijkse realiteit steekt grauw af bij beelden die te helder en gelikt zijn voor het menselijk oog. We worden uitgenodigd in werelden die we nooit zullen bewonen en daarbij vergeleken lijkt de gewoonheid van dit leven oninteressant.
Vandaag de dag weet zo ongeveer elk twaalfjarig meisje hoe je als een supermodel op een catwalk paradeert. Gelukkig is er enig verzet: de strijd tegen Photoshop dringt gezichten zonder poriën, torpedovormige borstkassen en benen met half zo veel spiermassa als nodig is om te kunnen lopen terug. Dat terugdringen is desondanks ingewikkeld, omdat deze kolonisatie plaatsvindt op het terrein van het zelf. De ik-gerichte wereld van
IPhones en Facebook vraagt een constante inspanning op het gebied van zelfverwerkelijking die niets dan selfies oplevert. “Wij zijn het centrum van alle aandacht,” schrijft Thomas de Zengotita in zijn briljante boek Mediated, “maar het is een flinterdun laagje vernis, een geliktheid, een gedempte kwaliteit, het is allemaal geïsoleerd… Alles heeft het grenzeloze, amorfe gevoel van computergraphics, zoals de lobby van elk inwisselbaar luxe hotel met die gebeeldhouwde bloemarrangementen en die glimmende, houtachtige, marmerige, paarsige luchtkussenkwaliteit.”
"Vandaag de dag weet zo ongeveer elk twaalfjarig meisje hoe je als een supermodel op een catwalk paradeert"