Pioniers Magazine juli/ aug/sept 2016 Thema: Creativiteit | Page 14

daarmee verzekerend dat er leven zou blijven bestaan. Generatie na generatie hebben, van de woestijn of de jungle of de vruchtbare vlaktes en bergen, menselijke culturen geprobeerd Eros te temmen, zodat zijn prangende lust de fragiele verbanden en sociale orde niet zou verscheuren waarmee mensen stabiliteit probeerden te creëren ten overstaan van de kwetsbaarheid van het leven en de onvoorspelbaarheid van de natuur.

Eros temmen, zoals deze door het lichaam pulseert zodra wij mensen geslachtsrijp zijn, is een complexe dans voor elke cultuur uit de eerste stammen tot aan de hedendaagse postindustriële, geglobaliseerde naties. Incest taboes, de verschrikkingen van extreme praktijken van genitale verminking (voor zowel vrouwen als mannen) en normen die het monogame huwelijk promoten en seks tussen volwassenen en kinderen verbieden, zijn allemaal manieren waarop menselijke samenlevingen proberen enig evenwicht te vinden tussen het dwangmatig verlangen naar seks en de geneugten daarvan.

Maar het is ook de noodzaak de wildheid van een kracht te temmen die zich nergens anders om bekommerd dan naar het zoeken naar zijn eigen ontlading. In de loop van de menselijke geschiedenis, hebben mannen en vrouwen zeer verschillende rollen in het ontwikkelen van deze balans gespeeld. Het overheersen van vrouwen en het terugdringen van hun seksualiteit zijn de middelen geweest waarmee vele culturen geprobeerd hebben dit evenwicht te vinden. De mannelijke ervaring van de drang van Eros — zijn eisende kracht gevoeld in het lichaam — is maar al te vaak toegeschreven aan vrouwen. Op een bepaald niveau van de menselijke ontwikkeling, waar weinig zelfbewustzijn en zelfbeheersing was, heeft de angst dat vrouwen deze vreemde macht over mannen hadden, geleid tot het proberen te overheersen van vrouwen.

Niveau 2: de capaciteit voor creativiteit

Dit leidt tot het tweede niveau van Eros: Eros als de capaciteit voor creativiteit. Terwijl alle menselijke culturen creatieve antwoorden zijn op levensomstandigheden, vond de bevrijding van het individu, als een ambassadeur van creativiteit, ten volle plaats in de moderne tijd, die ongeveer in de 17e eeuw is begonnen.

De buitengewone bloei van creativiteit in de Renaissance was een vroeg teken van dit nieuwe openstellen voor Eros. Op dit niveau voelt Eros de dringende wens om te creëren, wat dan ook. In de greep van Eros zijn we uitermate en oneindig gefocust met een

"Natuurlijk is het streven naar schoonheid een overstijgend ideaal dat onze menselijkheid verlicht, maar de vrouwelijke fixatie op uiterlijk en seksualiteit heeft onze uitdrukking van Eros tot het fysieke niveau beperkt"