Pioniers Magazine jan/febr/maart 2020 | Integriteit en transparantie | Page 27

WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL

Integer handelen

Twee willekeurige voorbeelden die te maken hebben met transparantie en Integriteit. In het eerste voorbeeld ontbraken beiden terwijl bij het tweede voorbeeld beiden manifest werden gemaakt. De piloot verschool zich niet eens achter de fout van de stagiair. Hij nam zelf de verantwoordelijkheid. Hij en de autoriteiten hadden ons van alles op de mouw kunnen spelden. Hij koos voor transparantie en dat duidt op een integer handelen. In het eerste voorbeeld ontbreken beide elementen. Ik weet niet welk gevoel jij had toen dit speelde. Bij die verkeerde code had ik zo’n gevoel van” “Foutje, bedankt!” en daarmee was de kous af. Het tweede voorbeeld bleef in mijn hoofd zeuren, waarbij ik de vraag stel waarom zoiets niet openlijk gemeld kan worden en dat zelfs de minister-president nog eens moet bevestigen dat hij van niets wist. Dat versterkt alleen maar zijn ongeloofwaardigheid. Als minister-president van ons land behoorde hij dit te weten. Hij is eindverantwoordelijke voor die ministersploeg.

Integriteit impliceert het ontbreken van verborgen agenda’s

Ik kan me voorstellen dat bepaalde informatie niet gedeeld kan worden. Dat ervaren we allemaal wel eens. Hoe moeilijk is het dan om daar gewoon eerlijk over te zijn? Ongeveer in deze trant: “In het kader van onze acties tegen IS kunnen we daar nu geen mededeling over doen. Zodra de tijd rijp is, komen we bij u terug.” Zeg het als je iets niet kunt, wilt of mag zeggen. Dan ben je transparant over je motivatie je mond te houden. Ontkennen, achterhouden en verzwijgen duidt op gebrek aan integriteit. Integriteit in de zin dat je de ander niet serieus neemt in zijn taak of rol. Je matigt je een oordeel aan en daarmee doe je een ander tekort. In het algemeen kan gesteld worden dat de minister-president voorlichting, inlichting en informatierecht heeft weten te bundelen in een leugenmachine. Zijn voortdurende ontkenning van feiten, zijn geheugen dat erg selectief werkt, zijn geheugenverlies en erger nog, het wegvegen van waarheid is bij hem de norm geworden. Dat geldt niet alleen voor hem, maar voor vele politici, wereldwijd. Het maakt transparantie en integriteit tot een lachertje.

"Ontkennen, achterhouden en verzwijgen duidt op gebrek aan integriteit. Integriteit in de zin dat je de ander niet serieus neemt in zijn taak of rol."

Fouten maken

Integriteit, het beschikken over een intrinsieke betrouwbaarheid, dus zeggen wat je doet, en doen wat je zegt, impliceert het ontbreken van verborgen agenda’s en het niet veinzen van emoties.  Het voorbeeld van de piloot is in dat opzicht heel sprekend: er viel niets te verbergen, er was een fout gemaakt en daar kun je open over zijn. Open durven zijn over fouten is de sleutel tot betrouwbaarheid. Het weg poetsen en verbergen van fouten juist het tegenovergestelde. Politiek heeft per definitie meerdere agenda’s en dat is dan ook, hoe integer deze agenda’s misschien ook zijn, de reden dat ons gevoel ons zegt dat binnen de politiek transparantie en integriteit ontbreken.

Afnemend vertrouwen

In zijn boek ‘Principes’ zegt auteur Ray Dalio: “Mensen niet vertellen wat er gaande is om ze tegen de zorgen van het leven te beschermen is voor mij net zoiets als je kinderen tot hun volwassenheid in de kerstman te laten geloven. De waarheid verhullen zal mensen op korte termijn vast wel gelukkiger maken, maar op de lange duur leren ze er niet van en neemt hun vertrouwen af. Hoe vaak hoor je ook niet dat soort drogredenen als motivatie om iets niet te vertellen of de waarheid achter te houden. De prijs die je betaalt is dan hoog: afnemend vertrouwen.”

Over integriteit zegt Dalio: “Mensen die vanbinnen en vanbuiten niet hetzelfde zijn, dus geen geheel zijn, ontbreekt het aan integriteit en hebben in plaats daarvan dualiteit.” Je doet de ander niet alleen te kort, je pleegt ook nog eens verraad aan jezelf.

In het bedrijfsleven zie ik vaak situaties die lijken op de voorbeelden die ik hierboven heb genoemd. Ik heb intens medelijden met mensen die zich in een bocht moeten wringen om iets uit te leggen waar ze niet achter staan, of die iets moeten ‘verzwijgen’ omdat het ‘geheim’ is of ‘niet voor hen bestemd’.

Ik herinner me het voorbeeld van een financieel directeur van een organisatie in financiële problemen. Zijn CEO dwong hem daarover te liegen en de werkelijkheid beter voor te stellen dan die was. Integriteit en eerlijkheid stonden hoog in de waardenlijst van deze financiële directeur. Omdat hij gedwongen werd over de werkelijkheid te liegen, ging hij er zelf aan kapot en moest met een burn-out afhaken.

Transparantie kan niet zonder integriteit en integriteit niet zonder transparantie.

Beide begrippen zijn onlosmakelijk met

elkaar verbonden. Als je ervoor kiest niet transparant te zijn, zonder dat te motiveren, dan ben je ook niet integer. Iemand die niet integer is, is ook niet transparant.

Illustratie: Ta4860