voor nu). Meer vrijheid, minder rigiditeit in hoe het ‘moet’. Focus op: wat werkt! Experimenteren met nieuwe uitgangspunten en andere vormen. Continue herijking van beleid en inspelen op onverwachte situaties.
Integer leiderschap
We hebben een nieuw soort leiderschap nodig om een integrale aanpak van de wereldproblemen mogelijk te maken. Volwassen en wijze leiders die alert zijn op hun ego-valkuilen en wiens leven ten dienste staat van de mensheid en het evolutionaire proces in de wereld. Zij kunnen anderen inspireren, stimuleren en begeleiden in het op zich nemen van de hen passende rollen in de samenleving.
Echt instappen op integraal niveau impliceert ook meer tijd en aandacht investeren in de ontwikkeling van spiritueel bewustzijn (voorbij traditionele vormen van religie of postmoderne spiritualiteit) (8). Dat is belangrijk omdat individuele en collectieve vormen van spirituele beoefening zoals mindfulness, meditatie en ‘circles of creation’ (9)ons helpen om open te staan voor het nieuwe en onbekende. In dit soort processen is er ruimte voor "niet weten" in tegenstelling tot het traditionele politieke proces waar je er meteen eruit ligt als je iets niet weet. ‘Slowing down’ is de basisbeweging die nodig is om voortgang te maken. Of zoals Ria Baeck het formuleert: "We don't have time anymoreto do it quickly. Let it be life-affirming, otherwise sit still and wait a little longer." Door tijd te nemen om echt aanwezig/present te worden kunnen we zaken op een dieper en meer wezenlijk niveau bekijken en dingen zien die in ons ‘gewoonte-denken’ nog niet zichtbaar zijn.
In de ontluikende integrale wereld zijn de dingen zoals ze zijn, niet beter, niet slechter. Maar er is wel een duidelijke
"We hebben een nieuw soort leiderschap nodig om een integrale aanpak van de wereldproblemen mogelijk te maken. Volwassen en wijze leiders die alert zijn op hun ego-valkuilen en wiens leven ten dienste staat van de mensheid en het evolutionaire proces in de wereld."
richting: de ‘gezonde’ verworvenheden van alle perspectieven inzetten om innovatieve oplossingen te vinden voor de complexe uitdagingen van de huidige wereld en mogelijkheden creëren voor mensen om zich te ontwikkelen en te worden wie ze in wezen zijn. En zo de weg vrijmaken voor het evolutionaire proces.
Deze integrale manier van denken hebben we nodig om breed gedragen en breed inzetbare oplossingen te bedenken voor bijvoorbeeld het klimaatprobleem.
Samen nieuwe politiek opbouwen
In Nederland zijn er (nu nog) weinig politieke partijen die in staat zijn om vanuit dit integrale perspectief te denken en te handelen. Maar dat is wel nodig. Naast een nieuwe manier van denken en nieuwe handelingsperspectieven gaat het ook om vernieuwing van het politieke en democratische proces. Hoe kunnen we een integrale visie handen en voeten geven in het besluitvormingsproces? Hoe kunnen we uitstijgen boven het welles-nietes machtsspel en alle voedende elementen, ervaringen en argumenten uit de verschillende waardesystemen bijeenbrengen tot een vernieuwende aanpak?
Voorbeeld 1 De burgervergadering
Ierland heeft ons een mooi concreet voorbeeldgegeven in hun abortusdiscussie. Tot voor kort was abortus daar alleen toegestaan als het leven van de moeder in gevaar was. Bij verkrachting, incest of weinig overlevingskansen voor de foetus was het beëindigen van de zwangerschap verboden. Het zal duidelijk zijn dat dat tot veel schrijnende situaties heeft geleid. Maar een wijziging van de abortuswet was onbespreekbaar. De traditionele katholieke bevolking en het conservatieve platteland stonden in deze kwestie lijnrecht tegenover de progressieve, stedelijke bevolking. Het was een heel gevoelig onderwerp.
Toch konden ruim drie miljoen Ieren in mei van dit jaar via een referendum stemmen over legalisering van zwangerschapsbeëindiging. Ruim 64 procent van hen bracht zijn of haar stem uit. 66,4 procent stemde vóór een soepelere abortuswet en 33,6 procent tegen. Dat is een ongelooflijkresultaat. Hoe is dat tot stand gekomen? De kern is dat Ierland de democratische spelregels heeft veranderd. De Fine Gael-minderheidscoalitie stelde in 2016 een Burgervergadering in om het vertrouwen van de kiezers in de politiek te herstellen. Ze grepen daarvoor terug op ideeën over democratie van de oude Grieken.
De Burgervergadering (Citizen’s Assembly) bestaat uit 99 Ierse burgers. Het zijn willekeurig gekozen burgers, vanuit het idee dat ‘de gewone Ier’ in de vergadering vertegenwoordigd moet zijn: van elke leeftijd, elk geslacht en afkomstig uit elke sociale klasse en elke regio. De leden van de Burgervergadering doen eerst een tijd onderzoek naar een bepaalde kwestie die zij gaan bespreken. Eerder waren dat de vergrijzing van Ierland, een vaste termijn voor de parlementen, voorwaarden voor referenda en klimaatverandering, maar nu dus abortus.
Ze spreken met deskundigen, betrokkenen en elkaar over mogelijke medische, morele en ethische bezwaren. Hun conclusies vatten ze samen in rapporten en aanbevelingen die ze voorleggen aan het Nationale Parlement, zodat de parlementariërs ermee aan de slag gaan. Zij kunnen bijvoorbeeld voorstellen er een referendum over te houden.
De aanbeveling van de Burgervergadering om het verbod op abortus te schrappen uit de Grondwet, verraste iedereen. Maar politici waren verplicht de aanbevelingen op te volgen. Het referendum in mei 2018 was een verplichte etappe in dit proces, omdat over elke grondwetswijziging in Ierland een referendum moet worden gehouden.
De Burgervergadering onderscheidt zich op de volgende twee punten van gekozen organen in een democratie, die politieke besluiten nemen:
- De willekeurige selectie van deelnemers waardoor je een brede vertegen-woordiging uit de maatschappij krijgt. Daardoor worden de benauwende bubbels van beroepspolitici doorgeprikt en wordt het beleid minder elitair.
- De voorwaarden die zijn opgesteld voor de beraadslagingen, die bepalen dat er evenwichtig samengestelde expertpanels komen waar alle verschillende perspectieven en argumenten die spelen aan bod komen. De deelnemers krijgen vervolgens voldoende tijd om erop te reflecteren en de kwestie met elkaar te bespreken.
WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL