Pioniers Magazine jan/ febr/ maart 2019 | Visie & missie | Page 38

WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL

Er zijn een paar zekerheden in het leven. We worden allemaal geboren en we gaan ook weer dood. Wanneer weten we niet. Elke dag gaat de zon op en ook weer onder. We weten wél wanneer, maar niet hoe lang nog. Er zal een dag komen dat de zon is opgebrand. We hebben er totaal geen invloed op.

Toch willen we dat wel graag als mensen: invloed hebben, dingen regelen, naar onze hand zetten, geloven dat dingen maakbaar zijn, ‘fiksen’ zeg maar. Het idee dat we iets moeten doen, iets moeten fiksen omdat we dat van onszelf verwachten, dat we zo van waarde zijn, dat we betekenis geven aan ons leven, werk, onze relaties. Als we niet maken, niet fiksen verliezen we de controle. In veel management- en zelfhulpliteratuur is fiksen een diepgewortelde en gekoesterde overtuiging. Want als we niets fiksen, lossen we niks op.

Een voor de hand liggende vraag is misschien wel of altijd alles willen fiksen niet juist de veroorzaker is van veel problemen. Hebben we onszelf niet het wonder ontzegd van vertrouwen dat alles zich van nature wel plooit, zoals elke dag de zon opkomt en weer ondergaat? De ‘duisternis’ accepteren en vertrouwen op het licht? Kunnen we er niet meer mee spelen? Is dat niet veel meer onze natuurlijke aard dan fiksen?

Voor Hollandse Meesters als Rembrandt en Vermeer was spelen met licht en donker een ware levenskunst, vaak met een simpele raamverlichting van de zijkant. Het gaf diepte en karakter aan de personen die zij portretteerden. Ze kwamen tot leven in deze flatteuze belichting, hun gelaatsuitdrukking kreeg meer expressie, het portret werd zo sfeervoller, intrigerender.

Even voel ik mezelf een Rembrandt model als het schrale winterlicht van Minnesota van buiten door het raam op mijn gelaat valt. Zware gordijnen houden de rest van het licht buiten in de Carver suite van het Oak Ridge Hotel. Verwachtingsvol zit ik in het halfdonker voor de camera met mijn ogen gesloten. In dezelfde ruimte kijken tien ‘reisgenoten’ naar de zwartwit weergave van mijn gezicht op een immens LCD-scherm.

Een paar dagen daarvoor ben ik afgereisd naar Minneapolis om daar een week lang deel te nemen aan de Soul Biographies Masterclass van de Britse filmer Nic Askew die van Amerika zijn nieuwe thuisland heeft gemaakt. In de afgelopen tien jaar heeft hij de zogenaamde Inner View-methode ontwikkeld, een wijze van interviewen die in essentie over niet fiksen gaat. Als documentairemaker, coach en trainer ken ik maar al te goed dit dilemma van fiksen of niet fiksen. Mijn ego zegt dat ik een goed resultaat moet leveren voor de klant of de kijker. Ik meen dan dat ik slimme en intelligente vragen moet stellen om een goed verhaal uit een interviewgast te halen of de coachee een briljante oplossing aan te reiken en hem het gevoel te geven dat hij die helemaal zelf bedacht heeft. Ik ken de angst om niet van waarde of betekenis te zijn voor mijn klanten of kijkers als ik niet een intelligente bijdrage lever aan hun proces. Dus bewust en onbewust ben ik toch de hele tijd aan het fiksen, toewerkend naar een verbluffend en oogstrelend resultaat. Maar zou ‘niet fiksen’ een niet nog veel verrassende resultaat opleveren, een verhaal dat je

illustraties: Zdeneksasek