vanuit het empowerment project voor ogen hadden! De principes en kenmerken van Servant-Leadership konden we een op een koppelen aan bijvoorbeeld de uitgangspunten van herstel ondersteunende zorg. Een van de kenmerken van Servant-Leadership is het bijdragen aan de groei van anderen. Dat is wat mij betreft ook de kern van de zorgorganisatie waarin ik werkzaam ben. Door bij te dragen aan die groei kunnen mensen hun eigen kracht (her)vinden. Persoonlijke groei en ontwikkeling is voor iedereen van belang en hoe mooi is het als jouw leidinggevende dit stimuleert.
Servant-Leadership gaf ons de mogelijkheid om handen en voeten te geven aan het leiderschap in onze organisatie. In mijn rol paste het uitstekend en ik was dan ook meer dan enthousiast en dankbaar dat ik gedurende twee jaar samen met mijn collega-managers, directie en bestuur een leergang Servant-Leadership mocht doorlopen. Zoals bij veel wat je wilt toepassen, is het belangrijk om het eerst zelf te ondergaan en het je eigen te maken. Middels praktijkoefeningen, trainingsdagen en de intervisie, voelde het steeds meer als onderdeel van mijn dagelijkse werk.
Verandering geeft vernieuwde inzichten
Mijn rol als projectleider was eindig. Na een paar omzwervingen en door transitie ingezette verandering in het zorglandschap, was het tijd voor het aanbrengen van een nieuwe structuur binnen de organisatie. Dit betekende dat iedereen een andere rol kreeg en ik werd beleidsadviseur op de HRM-afdeling. Inmiddels waren we een aantal jaren verder en Servant-Leadership kabbelde zo voort. Omdat we het werken vanuit Servant-Leadership niet alleen voor wilden behouden aan leidinggevenden, was er inmiddels ook een leergang gestart voor de adviseurs. Daarna volgde nog een leergang voor alle medewerkers in de ondersteunende en faciliterende diensten. Dit zodat we Servant-Leadership met elkaar konden internaliseren om vanuit een gezamenlijk kader te werken. Ons doel: empowerment van medewerkers en klanten. De organisatie omarmde Servant-Leadership en besloot dat het hoog tijd werd dat we niet steeds alles extern inkochten. Een twaalftal adviseurs, managers en teamcoaches werden verdiepend opgeleid. Ik bofte, ik was een van de deelnemers en onderging gedurende een jaar een stevig ‘train de coach’-traject. Iedere trainingsdag stond in het teken van een kenmerk en zo diepten we alle kenmerken uit. Het resultaat was dat wij, eerst samen met de externe trainers en daarna zelfstandig, onze collega’s konden trainen en ook konden coachen.
"Wat voor mij de afgelopen jaren helder werd, is dat Servant-Leadership verre van een trucje of snelle oplossing is. Het is een manier van werken, van leven en vooral van werken met elkaar. Dat is niet iets wat na een paar trainingsdagen even een organisatie in gefietst wordt. Servant-Leadership vraagt om continu onderhoud, om elkaar hier scherp op te houden."
Deze kennisoverdracht gaf mij zoveel extra inzichten in het belang van goed leiderschap. Over de impact ervan, en hoe je mensen kunt laten groeien. Maar ook hoe je mensen kunt laten stranden. Het klinkt natuurlijk allemaal heel mooi zoals ik het beschrijf en dat was het zeker ook. Maar er is ook een andere kant van de medaille. Naarmate steeds meer mensen in de organisatie kennis hebben van Servant-Leadership, wordt ook het bewustzijn op (persoonlijk)leiderschap en de behoefte hieraan vergroot. Hartstikke mooi en welkom en toch zag ik dit in de praktijk ook tot botsingen leiden. Ik trof mensen in de training die teleurstelling voelden, omdat hun leidinggevende niet de servant-leader was die zij wensten te zien. Dit hoeft geen probleem te zijn, in tijden van rust en ruimte kun je dit altijd met elkaar bespreken.
Weerbarstigheid van de veranderende wereld
De werkelijkheid was iets anders, door de reorganisatie en de snel veranderende omgeving werden we flink op de proef gesteld. Ook ik raakte hierin soms teleurgesteld, werd ongeduldig en kon ook oordelend zijn. Telkens was het voor mij zaak om terug te keren naar de uitgangspunten van Servant- Leadership, het appèl wat ik op mezelf deed, in intervisie met mijn elf directe servant-leader coach en collega’s. Inmiddels was dat zo eigen dat ik eigenlijk ook niet anders meer kon. En eerlijk gezegd vervloekte ik het soms ook. Ik riep dan: ‘Wist ik al die dingen van Servant-Leadership maar niet!’ Dan kon ik het laten en hoefde ik er niets mee. Maar bouwen aan community, empathie en helend vermogen zijn de kenmerken van Servant-Leadership. Dus op momenten dat ik stond te tollen wist ik dat me iets te doen stond. Wat voor mij de afgelopen jaren helder werd, is dat Servant-Leadership verre van een trucje of snelle oplossing is. Het is een manier van werken, van leven en vooral van werken met elkaar. Dat is niet iets wat na een paar trainingsdagen even een organisatie in gefietst wordt. Servant-Leadership vraagt om continu onderhoud, om elkaar hier scherp op te houden.
De wereld waarin we leven vergt soms het uiterste van ons en dan kan het zomaar zijn dat we Servant-Leadership laten voor wat het is en impulsief reageren vanuit een overlevingsstrategie. Patronen zoals ingrijpen, voorschrijven en overnemen steken dan de kop op. Dan is het wat mij betreft de kunst om ons gezamenlijk te realiseren dat dit nu soms eenmaal is hoe het gaat en uit het oordeel te blijven. En elkaar juist op te zoeken voor ondersteuning om terug te keren naar werken vanuit Servant-Leadership.
Van leren en trainen naar de rol van leider
Ik ben iemand die van uitdagingen houdt en ik kom het best tot mijn recht als ik werk doe waarin ik bijdraag aan de groei van klanten en medewerkers. Mijn verlangen om in het primaire proces te werken groeide en ik was dan ook maar wat blij dat ik een jaar geleden aangenomen werd in mijn huidige baan. Ik ben gestart in de rol van leidinggevende. Samen met een team van zeer enthousiaste cliënttrainers, ervaringsdeskundigen en administratieve medewerkers mag ik zorgdragen dat cliënten binnen en buiten onze organisatie kunnen werken aan hun empowerment, herstel, groei, omgaan met verlies en rouw, vitaliteit en weerbaarheid. Het team verzorgt op jaarbasis de groeps-en individuele trajecten van ongeveer duizend cliënten. Opnieuw in een rol als leidinggevende en ik ben zo blij dat ik zoveel bagage mee heb gekregen vanuit alle leergangen. Het ‘train de coach’-traject. En het zelf geven van trainingen. Alles wat ik heb ervaren en terugkreeg van medewerkers in de trainingen vormt voor mij een stevige basis voor invulling van mijn rol als leidinggevende.
WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL