WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL
we een slecht geweten, handelen we vanuit schuld of schaamte? Er bestaan theorieën die beweren dat als de mens zou uitsterven, de aarde zou opbloeien en dat als bijvoorbeeld alle insecten uitsterven, het leven op aarde zou instorten.
Ooit had ik als ideaal te werken voor het Wereld Natuur Fonds. Uit het niets kreeg ik daar zowaar een goeie job aangeboden. Dat heb ik 4 jaar lang gedaan. Er gebeurden prachtige dingen daar. Toch raakte ik ook teleurgesteld. Het leek of iedere WNF-er een eigen ideaal had van een betere wereld en dat we elkaar daar niet echt in vonden. Wie het hardste schreeuwde, kreeg de meest aandacht, niet noodzakelijk degenen met de beste ideeën. Het was in mijn ogen meer een marketingorganisatie met een aantal sexy boegbeelden zoals de panda, de olifant, de tijger. Daar trokken donateurs hun portemonnee voor. Niks mis mee. Toch had ik nooit eerder een grotere afstand ervaren tot een betere wereld dan in deze organisatie. Let wel, ik wil niet oordelen over hun goede werk. Het gaat over mij en over hoe lastig ik het vind en vond om 'goed te doen', om een vorm te vinden waarin ik een unieke bijdrage kan leveren ten gunste van andere mensen.
Mijn valkuil is dat ik snel enthousiast ben over projecten en organisaties die in mijn ogen te maken hebben met zingeving. Voor ik het weet, stap ik in zo'n nieuw initiatief en merk dan na een tijdje dat ik in het verhaal van een ander gestapt ben.
Na een tijdje haak ik dan weer af, vertwijfeld en op een of ander manier vervreemd van m'n eigen verhaal. Wat heb ik hier te brengen? Op wat voor manier maak ik mijn bijdrage aan het systeem waarin ik leef zinvol en van waarde? Ik vind dat ingewikkeld. Daarom vind ik MVO, of wat voor naam je er ook aan geeft, ook ingewikkeld. Het is het verhaal van een ander. Van een overheid, van een instituut, van een organisatie, van de Verenigde Naties. Wat kan ik zelf 'goed doen,' dat houdt mij vooral bezig. Dat dit mogelijk Maatschappelijk Verantwoord is, vind ik minder interessant.
De oorsprong van MVO, of je dat nu als individu of als organisatie doet, ligt diep in ons menselijke systeem. Laten we het onze natuurlijk drang tot filantropie noemen. Onzelfzuchtig zorgen voor het welzijn en de ontwikkeling van de mens, door iets te geven aan iemand of aan een goed doel, zodat de ontvanger kan groeien of verbeteren.
Het woord filantropie komt voor het eerst voor in een gedicht van de Griekse dichter Aischylos (5e eeuw v. Chr.) Daarin wordt verteld over de ontstaansgeschiedenis van de mens. Volgens het verhaal bezat de mens aanvankelijk geen kennis, vaardigheden of overlevingsinstincten. Hij verstopte zich daarom uit angst voortdurend in donkere grotten. Oppergod Zeus beschouwde deze wezens als volkomen nutteloos en was dan ook van plan ze te vernietigen. De mythologische figuur Prometheus verhinderde dat plan. Hij schonk de mens twee dingen: de kennis om vuur te maken en 'blinde hoop,' ofwel optimisme. Door deze twee gaven durfde de mens zijn grot te verlaten en was hij niet langer nutteloos. Volgens de mythe deed Prometheus zijn gift vanuit zijn 'philanthropostropos,' ofwel vanuit zijn 'menslievende karakter.' Zo ontstond later filantropie als een opvoedkundig ideaal. Als de mens zich als individu bleef ontwikkelen, kon hij die wijsheid en kennis inzetten ter verbetering van de gehele mensheid.
In mij huist al jaren het verlangen om 'goed' te willen doen. Wat ik voor mezelf slecht kan beetpakken is waarom dat zo is. Is dat voor mijn ego, is dat omdat ik werkelijk bij wil en kan dragen aan de levens van anderen en daarmee aan een betere wereld? Of kan het één gewoon niet zonder het ander?