Ouders en onderscheid
Spencer en ook minder extreme modernisten zien een heldere lijn van onderscheid tussen zichzelf en anderen. Wij leren nogal letterlijk hoe sterk de grens tussen ons zelf en de ander moet zijn aan de borst van onze moeders. De allereerste dynamiek van “zelf” en “ander” is er daarmee één van gender: moeder en kind. Of we nu spreken over een kleine, homogene stam in Afrika of over een diverse, kosmopolitische stad in Azië of in het Westen, de eerste ervaring van menselijke liefde is verpakt in gender en in het bewustzijn van “de ander” en onze moeder is onze eerste ervaring met “de ander”. Of dat nou onze biologische moeder is of een andere, vrouwelijke verzorger, of zelfs onze vader: ons eerste sjabloon voor wat mogelijk is in de liefde en of we een ander kunnen vertrouwen, wordt gevormd bij onze geboorte als we op de borst van onze moeder worden gelegd.
Veel dieptepsychologie behelst het doorwerken van de patronen die we aangeleerd hebben in deze eerste ervaring van liefde, gender en het bewustzijn van de ander. Het meisje, dat wordt verzorgd door een vrouw, zal liefde en het zelf gaan begrijpen als “zoals ik”. Het jongetje daarentegen, leert allengs dat de liefde en de eenheid die hij heeft ervaren, gedeeld is met iemand anders, “niet zoals ik”. Jongens trekken weg van de moederliefde om een eigen, mannelijke identiteit te creëren die zich in alles onderscheidt van “mama”: koestering, verzorging, verbinding, aanraking, voeding en omgaan met het eigen lichaam. Voor meisjes ontwikkelt identiteit zich veel meer in relatie tot en samen met hun moeder, wat in dat proces eerder een soort psychologisch modderworstelen oplevert dan een afscheiding. In beide gevallen is het resultaat dat we ons zelf creëren als “anders” ten opzichte van elkaar en dat we de stroom blokkeren van de gedeelde menselijkheid die liefde is.
Velen van ons die in politieke correctheid de ethische code en de aspiratie zien voor een levendige, pluralistische cultuur, hebben tientallen jaren getracht dit fundamentele anders zijn in onze intieme relaties te overwinnen. Hoewel de huidige politieke en sociale situatie onze aarding in zorg, empathie en belangstelling voor de ander danig op de proef stelt, hebben we o zo veel jaren gespendeerd aan therapie (alleen, als stel en in groepen), talloze weekends gevuld met workshops op het gebied van zelfontwikkeling en veel energie en passie geïnvesteerd in onze intieme relaties om te ontdekken hoe we ons zelf kunnen openen en alle aspecten van de liefde kunnen verkennen. Werkend met onze schaduw en onze projecties op onze geliefden, zijn we pioniers geworden op een niveau van intieme diepte in verbinding dat raakt aan het spirituele. Schaduwwerk schijnt licht op de donkere kantjes van de grenzen tussen onszelf en de ander.
"De meeste mensen horen simpelweg dingen waar ze chocola van kunnen maken"