lar arası geçişin imkansız olması, kast
dışı evliliklerin yasaklanması, hatta üst
kastların kendilerini alt kastlarla kirlet-
me korkularından dolayı onlarla birlik-
te yemek bile yememeleri –günümüzde
bu ayrım büyük oranda kalksa da hala
kırsal kesimlerde görülür- kast sistemini
katılaştıran bazı kurallardandır.
Sınıflandırmada saflık ve kirlilik kav-
ramları göz önünde tutulur. Özellikle
Brahmanlar ve rahipler “saf” olarak bi-
linir. Bulaşıkçılık, berberlik ve çöp top-
lama gibi kirli işleri yapanlar da “kirli”
olarak değerlendirilirler. Saf tabaka ken-
dilerini mümkün olduğunca kirli taba-
kadan uzak tutmaya çalışır. Bu bağlam-
da fiziksel temizlik ve kirlilik de önemli
bir ölçüttür. Bu nedenle dokunulmazla-
rın tapınaklara girmeleri bugün hala ya-
saktır. Ancak bu ayrımı da sadece kırsal
bölgelerde görmek mümkündür. Çünkü
kentlerde, kast üyeleri kendi adlarıyla
birlikte kastının adını da söylerler. Bu
ayrım, dünyanın her yerinde olduğu gibi
ekonomik statüye göre yapılmaktadır.
Purushasukta, Rigveda’nın (Hinduizm’in
kutsal metinleri) 10. kitabında, fark-
lı kast sistemlerinde Purusha’nın (ruh
veya öz) nasıl kurban edildiğini anlatır:
Brahmanlar, ağızlarından; Kshatriyalar,
kollarından; Vaişyalar, baldırlarından ve
Şudralar, ayaklarından kurban edilirdi.
Paryalar, kast sistemine dâhil edilmez-
ler; insanlığın en aşağı tabakasında yer
alırlar ve hiçbir hakları yoktur. “Do-
kunulmazlar” ya da “Harijan’lar’’ ola-
rak da adlandırılırlar. Harijan kavramı,
Hindistan’ın büyük milli lideri Mahat-
ma Gandhi’nin soyundan gelenler için
kullanılır. “Tanrı’nın çocukları” ya da
“Vişnu-doğumlu” anlamına gelmektedir.
Belki de sistemin en üzücü kısmı şudur
ki nüfusun küçük bir kısmını brahman-
lar ve kshatriyalar oluştururken nüfusun
çok büyük bir kısmını da paryalar oluş-
turur.
Yoksa siz hala kast sisteminin
Hindistan’a özgü olduğunu mu
sanıyorsunuz?
Günümüzde Çin’de uygulanan Hukuo
ve Kuzey Koredeki Songbun Sistemi de
kast sistemi olarak kabul edilir. Hukou
sistemi 50’li yılların başında, tüm üçün-
cü dünya ülkelerinin gündeminde olan
köyden kente göç olgusunu engellemek
için oluşturulmuştur. Sistem şu şekilde
işler: mesleğiniz ne olursa olsun ya “köy-
lü” ya da “kentli” olarak doğarsınız ve bu
nüfusunuza kaydedilir. Yetişkin bir köy-
lüye toprak parçası verilir. Sadece kayıtlı
Harijan
kavramı,
Hindistan’ın
büyük milli
lideri Mahat-
ma Gandhi’nin
soyundan
gelenler için
kullanılır.
olduğu yerde geçerli olmak üzere sosyal
güvenliğe, ücretsiz tedavi ve çocuklar
için eğitim hakkına sahip olur. İkametini
başka bir bölgeye taşıdığında arazisini ve
sosyal haklarını tümüyle kaybeder. Bu
sistem her ne kadar tartışılsa da amacına
ulaştığı söylenir çünkü Manille, Bom-
bay, Lagos, Buenos Aires gibi kentlerde
barınma adı altında insanlar adeta etten
duvar örmüşken Çin’de gecekondu ma-
hallesi görmek mümkün değildir.
Songbun sisteminin ise resmiyette olma-
masına rağmen varlığının aşikâr oldu-
ğu iddia edilir. Songbun sistemi halkın
“Kim hanedanına” ve Kuzey Kore devle-
tine olan sadakat ve bağlılığına göre şe-
killenen 51 alt grup ve bunları kapsayan
3 ana gruptan oluşur. Bu sınıflama site-
minde vatandaşların belli puanları olur
ve sahip oldukları puanlara göre de bazı
haklardan yararlanabilirler. Ülkede ki-
şinin mesleğine kendisi değil devlet ka-
rar verir ve bunda Songbun sisteminin
rolü büyüktür. Songbun seviyesi düşük
olanlar kentlerden uzakta kol gücüyle
çalışılan işler yapar, yüksek olanlar ise
üst düzey görevlere getirilir. En tepedeki
grupta olabilmek için yurtdışında veya
güneyde yaşayan akrabalarının olmama-
sı ve devlete ters düşen hiçbir hareketle-
rinin sicilde yer almaması gerekir.
Bu
ülkelerin
yanı
sıra
Sri
Lanka’da, Napal’de, Bali’de, Nijerya’da,
Kamerun’da, Orta Afrika’nın bazı böl-
gelerinde, Yemen’de, Yezidler’de de kast
sistemi uygulanır. UNICEF ve İnsan
Hakları İzleme Örgütü’nün verilerine
göre dünya çapında 250 milyon insan
kast ayrımcılığından etkilenmektedir.
Bir düşünelim: Kasta maruz kalan in-
sanlar 250 milyonla sınırlı mıdır? Kast
sadece bu ülkelerde mi uygulanır? İçi-
mizdeki Ariler kim?
Her toplumda belli bir hiyerarşi vardır.
Kesin kurallar olmasa da insanlar ge-
nelde dengi ailelerle evlenir. Bazı anne
babalar meslek seçiminde çocuğu etkiler
hatta kendi mesleklerine yönlendirirler.
Aksini iddia etse de bazen insan insana
ten rengi yüzünden farklı bakar. Zengin-
le yoksul her zaman arkadaşlık edemez.
Somut kurallar olmasa da kast ruhu in-
sanların içinden gelir. Belki de toplum-
larda adı konulmamış kastın resmini
çizen, merdivenleri çıkmanın zorluğu-
dur. Ya da basmakların arasını daha da
açan, adaletsiz başlayan bir yarışın içine
düşmektir; toplumları yoran, bir türlü
kapanamayan belki de kapanamayacak
olan ekonomik farklardır. Dünyanın
hiçbir yerinde bireyler aynı basamağa
doğmuyorken hatta ülkeler kendi arala-
rında bile bir hiyerarşi içindeyken kastın
hiç bulunmadığı bir yerden bahsetmek
mümkün değildir. P
KAYNAK
http://www.sosyalbilgiler.gen.tr/hint-uygarligi-
ve-ozellikleri-kast-sistemi/
http://www.sabah.com.tr/egitim/2017/01/19/
hint-uygarligi-ve-kast-sistemi
https://tr.0wikipedia.org/index.php?q=aHR0cH
M6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvS2F
zdF9zaXN0ZW1p
https://tr.0wikipedia.org/index.php?q=aHR0c
HM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvU
29uZ2J1bg
https://eksisozluk.com/songbun--4208426
https://eksisozluk.com/hukou-
sistemi--5007160
43