Perspective Perspective 35 | Page 18

Peki okuduğumuz bir kitabı beyaz perdede tekrar “ okumak ” bizi memnun ediyor mu ?
16
Edebiyatta , yazar kalemi ve kağıdıyla masa başında yalnızdır . O nasıl isterse o olur , hem senarist hem yönetmendir . Oysa sinema tamamen bir ekip çalışmasıdır . Yönetmen , senarist , oyuncular eğer görüş birliğiyle uyum içinde olmazlarsa film hayal kırıklığı olur . Sinema ve edebiyatın ortak amacı izleyicilere estetik zevk vermektir . Edebiyat bunu yaparken dili , sinema görüntüyü kullanır . Bu nedenle kitap uyarlaması filmlerin amacı okuyanlara bir görüntü vermekten başka bir şey değildir . Üstelik hazır hikayenin çekiciliği ve ticari açıdan başarı garantisi bu uyarlamaların diğer sebeplerindendir . Uyarlamalar tamamen esere sadık bir şekilde olabileceği gibi romandan beyaz perdeye giden süreçte senaristin kişisel tercihine , yazmak istediği hikayeye bağlı olarak birçok değişime uğrayabilir . da karşılaşabiliyoruz . Filmin kitabı aştığı , kitabın film yanında gölgede kaldığı birçok örnek var karşımızda . Bir zaman sonra kitaptan bahseden bile kalmıyor hatta izledikleri filmin aslında bir romandan uyarlandığının farkında olmayan seyirciler de bulunmakta . Böyle durumlarda film vizyona girdikten sonra kitap birden fark ediliyor ve yıllarca bir köşede boynu bükük beklerken kitapçılarda birden çok satan olarak raflara diziliyor . Senaristlerin yeni hikayeler yaratma konusundaki sığlığı mı yoksa gerçekten beyaz perdeyi hak eden romanları değerlendirme isteğinden mi sinema dünyasının merkezinde bu kitap uyarlamaları ? Belki yazının sonunda küçük bir fikrimiz olur . Şu ana kadar sanırım durum değerlendirmesi yaparak kişisel fikirlerimi sundum sizlere , gelin bir de bu kitaptan uyarlanan filmlere nesnel bir açıdan bakalım . Nedir bu mesele ?
Peki bu uyarlamalar ne zaman başladı diye merak edecek olursak edebiyattan sinemaya yapılan uyarlamaların geçmişi George Melies ’ in Jules Verne ’ den esinlenerek çektiği 1902 yapımı A Trip to the Moon adlı filmine dayanır . Türk sinemasına bakarsak , ilk roman uyarlaması Hüseyin Rahmi Gürpınar ’ ın eseri olan , Ahmet Fehim ’ in yönetmenliğinde 1919 da çekilen Mürebbiye ’ dir . O yıllarda henüz sinema yazım tekniği bilinmediğinden eser direkt görüntüye aktarılmıştır . Bu örneklerden sonra Türk sinemasında da dünya sinemasında da yoğun bir kitap uyarlaması filmler dönemi başlamıştır . Edebi eserleri çarpıtmak , orijinalliğine zarar vermek gibi eleştireler sıklıkla sinema ve edebiyat dünyasının merkezinde olsa da bu durum çoğu sanatçı tarafından övgüyle karşılanmıştır .