46

2010 ’ da , Florida ’ da tatlı bir mayıs ayında Laszlo adlı bilgisayar programcısı eve söylediği yemeğini restorandan rica ederek Bitcoin ile ödemek istemiş . 10.000 Bitcoin ile ödeme yapmak istediğini iletmiş kendilerine . Böylelikle ilk Bitcoin transaksyonu böyle hayat bulmuş .

Tabi Laszlo o anda toplam tutarı 25 dolar olan pizzaları yedikten sonra midesine güçlü birşey oturacağının henüz farkında değildi . Basit toplama işlemi yapabilen her aklıselim bu durumun nedenini şu küçük tablodan çıkarabilir herhalde .

• 1 BITCOIN DEĞERİ ( 21 / 05 / 2010 )

• 1 BITCON DEĞERİ ( 04 / 02 / 2014 )

• $ 0.03

• $ 838.2

Bizim bilgisayar programcısının da restorana yazdığı mail şu şekilde :

“ I ’ ll pay 10,000 bitcoins for a couple of pizzas .. like maybe 2 large ones so I have some left over for the next day . I like having left over pizza to nibble on later . You can make the pizza yourself and bring it to my house or order it for me from a delivery place , but what I ’ m aiming for is getting food delivered in exchange for bitcoins where I don ’ t have to order or prepare it myself , kind of like

ordering a ‘ breakfast platter ’ at a hotel or something , they just bring you something to eat and you ’ re happy ! ...

If you ’ re interested please let me know and we can work out a deal .

Thanks ,

Laszlo ”

21 . yüzyılda internet-

programlama-

matematik üçgeni

tarafından lanetlenmiş

gibi dokunduğumuz ,

düşündüğümüz , hayalini

kurduğumuz herşey

dijital hale geliyor .

Tamam , girizgahımız gayet etkileyici ama asıl merak uyandırıcı taraf bir efsanenin ne olduğu değildir . Nasıl , hangi süreçte , hangi değişkenleri arkasına alarak veya hangi durum sonrası yaratılışını ortaya koyduğudur . Bu yazıda da amacımız okyanusa dalıp boğulma riskini almadan kuşbakışı perspektifimizden önemli bütün hatlarını ortaya koymak . Çünkü şüphesiz birkaç yıl içinde akademik ekonomi kitaplarında etraflıca yer bulacak bu Bitcoin . Hepimizin üniversiteye başlayacak çocuk sahibi olma potansiyeli taşıdığını varsayaraktan da , onların en geç 10-15 yıl içinde vize-final konu başlıkları arasında görmeye alışacağız .

21 . yüzyılda internet-programlamamatematik

üçgeni tarafından lanetlenmiş gibi dokunduğumuz , düşündüğümüz , hayalini kurduğumuz herşey dijital hale geliyor . Sosyal hayatımız mesela tamamen dijitalleşmiş durumda , alışveriş dünyamız tamamen sanal , kitaplıklarımız sadece kilobaytlarla ölçülen boyutlarda , şirket hedeflerinin çoğu dijitalleşmeye koşuyor , iş girişimlerinin büyük çoğunluğu bile artık fiziksel koşulların dışında , internetin kucağında hayat buluyor . Bu kadar kanıksamış halde olduğumuza göre bundan onlarca asır önce Lidyalıların icat ettiği madeni paranın ileride sanal hale geleceği pek de sürpriz niteliği taşımaz heralde .

Bitcoin 2008 yılında takma adının Satoshi Nakamoto olan kimliği hakkında pek bir bilgiye rastlanamayan bir programcı tarafından yazılmış ilk sanal para biriminin ve protokolünün adıdır . Yani para biriminin fiziksel özelliklerinin tamamen buharlaşmış hali . Sistemi tasarlayan , hazırlayan kişilerin de gerçek kimlikleri bilinmemektedir . Gizemli bir hava uyandıran bu durum , daha sonra Bitcoin aracılığıyla yapılan para aklama , yasadışı uyuşturucu ve silah ticareti gibi alışverişlerin olabileceğini öngörmesini düşündürmüyor değil .

Satoshi Nakamoto meşrulaştırma işlemiyle beraber kurduğu sistemi anlatan 9 sayfalık da bir manifesto yayınlamıştır . Yazı da kendi ağzından sistemin bütün organlarıyla nasıl çalışacağını , güvenlik analizleri , anonimlik endişelerini ve ileriki süreçte karşılaşılması muhtemel problemleri çözümleriyle beraber gösteriyor . Matematik ve programlama üzerine hobisi olanlar için kaynaklar bölümünde orjinal metne ulaşılabilir .