46

2010’ da, Florida’ da tatlı bir mayıs ayında Laszlo adlı bilgisayar programcısı eve söylediği yemeğini restorandan rica ederek Bitcoin ile ödemek istemiş. 10.000 Bitcoin ile ödeme yapmak istediğini iletmiş kendilerine. Böylelikle ilk Bitcoin transaksyonu böyle hayat bulmuş.

Tabi Laszlo o anda toplam tutarı 25 dolar olan pizzaları yedikten sonra midesine güçlü birşey oturacağının henüz farkında değildi. Basit toplama işlemi yapabilen her aklıselim bu durumun nedenini şu küçük tablodan çıkarabilir herhalde.

• 1 BITCOIN DEĞERİ( 21 / 05 / 2010)

• 1 BITCON DEĞERİ( 04 / 02 / 2014)

• $ 0.03

• $ 838.2

Bizim bilgisayar programcısının da restorana yazdığı mail şu şekilde:

“ I’ ll pay 10,000 bitcoins for a couple of pizzas.. like maybe 2 large ones so I have some left over for the next day. I like having left over pizza to nibble on later. You can make the pizza yourself and bring it to my house or order it for me from a delivery place, but what I’ m aiming for is getting food delivered in exchange for bitcoins where I don’ t have to order or prepare it myself, kind of like

ordering a‘ breakfast platter’ at a hotel or something, they just bring you something to eat and you’ re happy!...

If you’ re interested please let me know and we can work out a deal.

Thanks,

Laszlo”

21. yüzyılda internet-

programlama-

matematik üçgeni

tarafından lanetlenmiş

gibi dokunduğumuz,

düşündüğümüz, hayalini

kurduğumuz herşey

dijital hale geliyor.

Tamam, girizgahımız gayet etkileyici ama asıl merak uyandırıcı taraf bir efsanenin ne olduğu değildir. Nasıl, hangi süreçte, hangi değişkenleri arkasına alarak veya hangi durum sonrası yaratılışını ortaya koyduğudur. Bu yazıda da amacımız okyanusa dalıp boğulma riskini almadan kuşbakışı perspektifimizden önemli bütün hatlarını ortaya koymak. Çünkü şüphesiz birkaç yıl içinde akademik ekonomi kitaplarında etraflıca yer bulacak bu Bitcoin. Hepimizin üniversiteye başlayacak çocuk sahibi olma potansiyeli taşıdığını varsayaraktan da, onların en geç 10-15 yıl içinde vize-final konu başlıkları arasında görmeye alışacağız.

21. yüzyılda internet-programlamamatematik

üçgeni tarafından lanetlenmiş gibi dokunduğumuz, düşündüğümüz, hayalini kurduğumuz herşey dijital hale geliyor. Sosyal hayatımız mesela tamamen dijitalleşmiş durumda, alışveriş dünyamız tamamen sanal, kitaplıklarımız sadece kilobaytlarla ölçülen boyutlarda, şirket hedeflerinin çoğu dijitalleşmeye koşuyor, iş girişimlerinin büyük çoğunluğu bile artık fiziksel koşulların dışında, internetin kucağında hayat buluyor. Bu kadar kanıksamış halde olduğumuza göre bundan onlarca asır önce Lidyalıların icat ettiği madeni paranın ileride sanal hale geleceği pek de sürpriz niteliği taşımaz heralde.

Bitcoin 2008 yılında takma adının Satoshi Nakamoto olan kimliği hakkında pek bir bilgiye rastlanamayan bir programcı tarafından yazılmış ilk sanal para biriminin ve protokolünün adıdır. Yani para biriminin fiziksel özelliklerinin tamamen buharlaşmış hali. Sistemi tasarlayan, hazırlayan kişilerin de gerçek kimlikleri bilinmemektedir. Gizemli bir hava uyandıran bu durum, daha sonra Bitcoin aracılığıyla yapılan para aklama, yasadışı uyuşturucu ve silah ticareti gibi alışverişlerin olabileceğini öngörmesini düşündürmüyor değil.

Satoshi Nakamoto meşrulaştırma işlemiyle beraber kurduğu sistemi anlatan 9 sayfalık da bir manifesto yayınlamıştır. Yazı da kendi ağzından sistemin bütün organlarıyla nasıl çalışacağını, güvenlik analizleri, anonimlik endişelerini ve ileriki süreçte karşılaşılması muhtemel problemleri çözümleriyle beraber gösteriyor. Matematik ve programlama üzerine hobisi olanlar için kaynaklar bölümünde orjinal metne ulaşılabilir.