Perspective 36 A2018-3196-PerspectiveSayi36-DUSUK | Page 28

Böylece yolun başındayken umut vaat eden Instagram her anını sergilemek isteyen kullanıcılarla dolup taşarak adeta bir kirli sepetine dönüştü .
layan süreçte internet kullanımıyla özdeşleşen sosyal medya , özellikle akıllı telefonların gelişiyle gündelik hayatlarımızın , rutinlerimizin , alışkanlıklarımızın , sohbetlerimizin inkar edilemez bir parçası haline geldi . Bu süreçte bizim için bir ilk olan Facebook ve ardından gelen Twitter ve Instagram kullanıcılara bir yandan kendilerini özgürce ifade ederken bir yandan sanal kimliklerinin arkasına saklandıkları , bir yandan her anlarının fotoğraflarını paylaşırken bir yandan mahremiyetten bahsettikleri diyalektik mecralar haline geldi . Bu değişimler silsilesiyle Manuel Castells ’ in “ ağ toplumu ” olarak adlandırdığı yeni bir toplum biçimi ortaya çıktı .
26
İçinde doğup büyüdüğümüz kültürü tamamıyla sevmek , benimsemek , yeniden üretmek mecburiyetinde değiliz . Ama kültür dediğimiz olgunun nüfuz alanı çok geniş ve etkisi derin olduğu için peynirli börekten maydanoz ayıklar gibi de ayıklayamayız . Kimliğimizi oluştururken , ben buyum dediğimiz kişi haline gelirken farkında olmadan belki tamamını , belki büyük bir kısmını ya da en azından küçük bir kısmını içselleştiririz . Toplumun kültüründe kendini gösteren tabular da bir şekilde bu içselleştirmeye dahil olurlar . Bazı şeyler ayıptır , yakışıksızdır , konuşulmaz , gösterilmez , herkesle paylaşılmaz . Nesiller değiştikçe bu ayıplar , yakışıksızlar , konuşulmayanlar , gösterilmeyenler de şekil değiştirir , esner veya daralır . Bu şekil değişiklikleri zaman zaman kuşaklar arası çatışmaları da beraberinde getirirken , bazen de içinde bulundukları farklı çevre koşulları sebebiyle aynı kuşağın bireyleri neyin yakışıksız olduğu , neyin gizli kalması gerektiği , neyin herkesle paylaşılmaması gerektiği , nerelerin özel hayata dahil olduğu gibi konularda ayrı düşebilirler .
Şimdi baştaki klişeye dönersek , evet globalleşen bir dünyada sürekli gelişen bir teknolojik atmosferde
yaşıyoruz . Gelişen teknolojiyle birlikte geçtiğimiz yüzyılda hayatımıza giren internet ve her geçen gün daha da gelişen ve kullanımı yaygınlaşmaya devam eden sosyal medya mecraları da bu hareketli atmosferde bireylerin kendilerini ifade etme biçimlerini ve kimlik inşa süreçlerini etkiliyor . Toplumsal birer varlık olan bizlerin maruz kaldığı bu değişim diğerleriyle iletişime geçme biçimlerimizi değiştirirken , globalleşen dünyanın ortasında yükselen sosyal medya ise kültürün aktarılmasını , yeniden üretilmesini ve zamanla değişip dönüşmesini sağlayan iletişim olgusuna da oldukça müdahale ederek yeni nesil bir iletişim biçimi yaratıyor ve bu yeni biçim kültürü ve bileşenlerini de değiştirip dönüştürüyor .
Nasıl mı ? Aslında çok da eskiye gitmiyor hikaye . Ama her şey o kadar hızla hızlanıyor ki , teknoloji çağında geçen hafta yıllar önceymiş gibi geliyor artık bize . Her şey gibi zamanı da hızla tüketiyoruz galiba ama o başka bir yazının konusu olsun . Biz esas konumuza ve zamanın şu an bizi ilgilendiren kısmına dönersek , Marshall McLuhan 60 ’ lı yıllarda “ Araç mesajdır ” dediğinde henüz televizyon çağındaydık ve o zaman için gayet doğru olan bu ifade zaman geçtikçe daha da anlam kazandı . Teknoloji ilerledikçe 90 ’ lı yılların başında internetin hayatlarımıza dört nala girmesiyle baş-
Castells ’ e göre birbirine ağlar içinde bağlı bireylerden oluşan bu toplumda etkileşimli medyada varlık gösteren bir kitle vardır ve bu kitleyi oluşturan bireyler birbirleriyle sürekli etkileşim ve fikir alışverişi içerinde oldukları için ağ toplumu değişken iç dinamiklere sahip bir toplumdur . Bu dinamizm içinde sanal ortamlar bireylere farklı bir özgürlük alanı sağladığı ve hareket alanlarını genişlettiği için kimlik meselesi de ayrı bir önem kazanmıştır . Böylelikle hayatımıza giren bu yeni “ ortamlar ” hem toplumsal hem bireysel değişim ve dönüşümleri de beraberine getirdiği için az önce bahsettiğimiz kültürel değişimlere , tabuların sarsılmasına , özel ile kamusalın , yakışıksız ile münasibin önce birleşip sonra farklı bir noktadan ayrılmasıyla bir yandan aynı kökten geldikleri için benzeşen ama bir yandan tamamen farklı biçimlenen kültürel kodların oluşmasına sebep oldu .
Bu yeni kodların yeniden şekillendirdiği gündelik hayatlarımızda önemli bir yer tutan sosyal medya giderek hayatlarımızın merkezine yerleşirken “ beğeni ” de önemli bir kavram haline geldi ve aslında tüm bu sosyal medya düzeneğinin oyun kurucusu oldu . Çünkü sanal