Futbol sadece yirmi iki kişinin topun
peşinden koştuğu bir oyun değildir.
Taraftarların büyük bir tutkuyla takip ettiği,
izlediği, pozisyonlar hakkında tartıştığı
fantastik bir oyundur. Pozisyonlarda devreye
giren kuralların ve hakem hatalarının maçın
süresinden daha fazla tartışıldığı bir oyundur.
Hakemler hiçbir zaman izleyenleri memnun
etmez. O yüzden son yıllarda hakemlerin
yükünü azaltmak için değişik yöntemler
geliştirilmiştir. Bunlar gol çizgisi teknolojisi,
serbest vuruşta
baraj mesafesini
ayarlamak için
kaybolan köpük
boya gibi
şeylerdir. En
son bulunan
yöntem ise
hataları sıfıra
indirecek
beklentiyi veren
“VAR” (Video
Yardımcı Hakem)
sistemidir.
VAR, yardımcı
hakemin maç
görüntüsünü
yeniden
oynatarak
mikrofonlu
kulaklık vasıtasıyla iletişim kurduğu maç
hakeminin futbol maçı sırasında verdiği bazı
kararları gözden geçiren sistemdir.
VAR sistemi, ilk olarak 1 Eylül 2016’da
İtalya ile Fransa arasında oynanan hazırlık
maçında denendi. İtalyan futbolcular,
Fransız defans oyuncusu Layvin Kurzawa’nın
ceza sahası içinde topu elle oynadığı iddia
ederek hakeme penaltı itirazında bulundu.
Karşılaşmanın Hollandalı hakemi Björn
Kuipers de bunun üzerine oyunu durdurdu ve
saha kenarında videodan pozisyon tekrarını
izleyip penaltı olmadığına karar verdi. İlk
kez uluslararası bir maçta kullanılan VAR’ı
“futbolda devrim” olarak niteleyen Infantino,
Alpay Ülkar
Video
Yardımcı
Hakem
bu sistemin 2018’de Rusya’da düzenlenecek
Dünya Kupası’nda kullanılmasının
planlandığını söyledi. Böylece VAR futbol
hayatımıza girmiş oldu. 2018 Dünya
Kupasına VAR kararları damga vururken,
grup maçları tamamlanmadan Dünya Kupası
tarihinin en fazla penaltı rekoru kırıldı.
Oynanan 42 grup karşılaşmasında hakemler,
22 kez penaltı noktasını gösterirken, 1990,
1998 ve 2002 yıllarındaki 18 penaltı rekoru
tarihe gömüldü. Dünya Kupası’ndan sonra
VAR Serie A, La Liga, Premier Lig, Bundesliga,
Ligue 1, Eredivisie ve Portekiz Ligi gibi
liglerde ve ülkemizde Spor Toto Süper Lig’de
kullanılmaya başlandı.
VAR büyük umutlarla kullanılmaya
başlansa da tartışmaları tamamıyla
bitirmeye yetmemiştir. Hakemler bazı
pozisyonlarda VAR kullanmayı reddetmiş,
bazı pozisyonlarda ise videoyu tekrar tekrar
izlemesine rağmen doğru kararı verememiş
ve büyük eleştiriler almıştır. Ama bütün
bunlara rağmen VAR sisteminin futbolda
adaletli yönetimi sağladığına dair iddia çoğu
kişi tarafından onaylanmıştır. Bazı kişiler de
VAR’ı futbolun doğasına aykırı olduğu ve
oyunun akışını kestiği için eleştirmişlerdir.
Bir gol olduğunda taraftarlar o anda
sevinirken bir yandan
da “Acaba hakem
VAR’a gidip golü
iptal eder mi?” diye
düşünmek zorunda
kalmışlardır.
Bütün durumları
göz önüne
aldığımızda VAR’ın
doğru ve dozajı iyi
ayarlanmış bir şekilde
kullanıldığında çok büyük
katkı sağlayacağını,
futbolun VAR’a kaçınılmaz
bir şekilde ihtiyacı olduğunu
düşünüyorum. Hakemlere karar
verirken kolaylıklar diliyorum.
61