88
Marokko
Expeditie Marokko
Slapen onder de sterren in een nomadentent, een jeepsafari, maar
ook weldadig baden in ezelinnenmelk en shoppen in sprookjesstad
Marrakech. Dat hoorde allemaal bij onze reis met 32 meiden dwars
door Marokko. Ik was destijds hoofdredacteur van het fantastische
jonge vrouwentijdschrift One, Peter was ook toen al onze
hoffotograaf. Het werd een reis van extremen en een kennismaking
met een vrij onbekend en onherbergzaam gedeelte van Marokko.
Ouazarzate is de poort naar het zuiden, het vertrekpunt voor
reizigers naar het land van zand. Een halteplaats waar je even
blijft voor je verder reist naar de totale ontvreemding. Dat klinkt
avontuurlijk, dus vol verwachting klopt ons hart. De stad heeft een
paar bijzondere kasba’s. Een kasba is eigenlijk een ommuurd dorp
met een paleis en een heleboel straatjes, gebouwd van aarde en
vroeger bewoond door een pasja en zijn onderdanen. We hadden
gehoopt op een bezoekje aan de filmstudio die net buiten de stad
staat en waar bijna alle grote films die in Marokko spelen, zijn
opgenomen (Lawrence of Arabia, Holy Smoke, English Patient).
Maar er wordt gefilmd en dan zijn toeristen helaas niet welkom.
Timboektoe 52 dagen
De weg naar Zagora laat ons het platteland zien: Kuddes schapen
en geiten en eindeloze valleien met dadelpalmen. De mensen die
we tegenkomen staren ons of helemaal verbijsterd aan, hollen weg
omdat ze niet op de foto willen of klampen zich vast aan de auto
in de hoop geld te krijgen. Dat kinderen je standvastig monsieur
blijven noemen, bevordert mijn vrijgevigheid niet. Bedelen is hier
verheven tot topsport en het is een hele kunst om je gulle gaven
bij de juiste personen terecht te laten komen. In Zagora wachten
kamelen op hun tocht door de woestijn. Mensen met rugzakken
zien er uitgeput en dorstig uit en overal zien we mannen met
tulbanden, djellaba’s en puntsloffen. Op een bord in de stad staat
Timboektoe 52 dagen. Wij moeten nog ongeveer 30 kilometer voor
we bij ons nomadenbivak aankomen dat bij de eerste zandduinen
van de Sahara staat.
Slapen tussen kamelen
Voordat we richting woestijn rijden brengen we, omzwermd door
sissende kinderen, een bezoek aan Tamegrout. Hier staan in een
bibliotheek prachtige oude manuscripten en korans langzaam te
verstoffen. Voor mensen die het moeilijk hebben in hun leven is
ernaast de zaouia. Hier liggen zieken en overspannenen dicht naast
elkaar in de hoop beter te worden door de aanwezigheid van een
heilig graf. We passeren palmentuin na palmentuin, kasba na kasba
en dan vervlakt het landschap en arriveren we aan de rand van de
woestijn. We slapen in een nomadenkamp dat is opgericht aan de
voet van de duinen van Tinfou. Kamelen en begeleiders staan al te
wachten om ons op het schip van de woestijn een rondje te laten
deinen en de zonsondergang te zien. Tot onze verbijstering zien
we, terwijl we meditatief op de kameel door de zandduinen sloffen
een man, keurig gekleed in pak met een aktentas en een kameel
de zandheuvel beklimmen. Het is een beeld dat voor eeuwig in
mijn herinnering gegrift staat. Als we terugkomen staat er een
orkestje met buikdanseressen klaar. We eten zoals het hoort: aan
ronde tafels, zittend op kussens terwijl om het kamp heen fakkels
branden en een vuur voor warmte zorgt. We slapen en dromen van
kamelen onder miljoenen sterren. »