OKTOBER 2020 • Portretfoto ' s | René van den Burg
Business 27
" Onze mkb-klanten en de ondernemers zijn alle - maal nog redelijk positief en vol vertrouwen en er is activiteit . Flexibiliteit wordt meer gevraagd en ook geboden .”
Sluiter : “ Er zijn echter ook partijen die anders denken en juist nu instappen . Gaandeweg ontstaat er zo weer licht aan het eind van de tunnel . Grote horecagelegenheden hebben in juli en augustus heel goed gedraaid . Ook de pijn aan de kust , in recreatiegebieden en toeristenplaatsen is , mede door staycation tot de afkondiging van code rood voor Noord- en Zuid-Holland door België en Duitsland te overzien . Als je afhankelijk bent van feesten , partijen en bruiloften , of nachthoreca dan heb je het momenteel door de vele afzeggingen wel erg zwaar . Ook kleinere bedrijven die hun zitplaatsen moeten halveren hebben het moeilijk , net als ondernemers die het moeten hebben van loopstromen bij stations en / of kantoorgebruikers . Maar ondernemers zijn creatief . Veel horecabedrijven zetten een afhaal / bezorgdienst op ”.
THUISWERKEN Ook bedrijfsmakelaar in commercieel vastgoed binnen de kantorenen bedrijfsruimtemarkt Flip van Overhagen ziet marktverbetering . “ We praten niet over een systeemfout , maar over een medische crisis . Onze mkb-klanten en de ondernemers zijn allemaal nog redelijk positief en vol vertrouwen en er is activiteit . Flexibiliteit wordt meer gevraagd en ook geboden ”. Voor een uitspraak over de uiteindelijke corona-impact op centralisatie of decentralisatie van kantoorhuisvesting vindt Van Overhagen het nog te vroeg . “ We zien wel dat bedrijven bezig zijn hun kantoren anders in te richten : liever weer aparte kamers dan kantoortuinen . Bij hoogbouw is het logistieke vraagstuk de hamvraag , want hoe krijg je een paar honderd mensen naar hogere verdiepingen bij een liftbezetting van twee personen . En ook leven er vragen over ventilatie en binnenklimaat ”. De thuiswerktrend vreest hij niet of nauwelijks .
“ Die is ook niet voor iedereen zaligmakend . Voor de ontwikkeling van de organisatie en het creatieve proces daarbinnen moeten mensen periodiek face-to-face bij elkaar zitten . Dat zien we ook bij onszelf : instromers moeten op kantoor zitten om te horen hoe er wordt gebeld , hoe partijen bij elkaar worden gebracht , oplossingen worden bedacht en uitgevoerd . Geloof het of niet , wij worden al gebeld door concernmedewerkers die conform de richtlijnen thuis werken en met vier collega ’ s dat willen ontvluchten door gezamenlijk voor een paar maanden een kantoorruimte te huren ”.
ANDERE ROL En hoe nu verder ? In het eerste halfjaar 2020 is voor 85 miljoen euro bouwvergunningen afgegeven voor nieuwe kantoren , 25 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar . Ook de vergunde bouw som voor winkels en bedrijfspanden daalt . Van Overhagen : “ We moeten elkaar niet de put in praten . Jantje moet wellicht inkrimpen , maar Pietje zoekt flexibele plekken . Zo zijn er altijd mogelijkheden , maar je moet er wel achteraan . Het kantoor zal een iets andere rol en functie krijgen , maar de makelaardij groeit daarin mee ”. Horeca-makelaar Sluiter : “ Als makelaarskantoor ben en blijf je – buiten de taxatieafdeling – afhankelijk van trans acties en wisselingen . Voor het komend jaar zie ik in onze branche wel weer kansen om gewoon winstgevend te opereren . Ik merk sterke interesse vanuit horecaondernemers , restaurantketens en horecaformules . Op dit moment is de vraag voor bepaalde typen horecalocaties groter dan het aanbod . In de eerste twee kwartalen 2021 verwacht ik een toename van het aanbod horecabedrijven en -panden ”. •