OKTOBER 2019
•
Blik van Buiten
Foto | Vereniging Eigen Huis
23
Woningmarkt op de kaart,
nu de route nog
De woningmarktproblemen krijgen
eindelijk nadrukkelijk aandacht in de
kabinetsplannen. Voor woningbouw en
starters worden maatregelen aange-
kondigd, maar die moeten nog worden
uitgewerkt. Dan is te hopen dat die effect
hebben, want intussen loopt het woning-
tekort net zo hard op als de huizenprijzen.
Het kabinet kondigt een investeringsfonds
aan van twee miljard euro. Kort gezegd is
de helft daarvan bestemd voor de bouw van
woningen, voor infrastructuur, leefbaarheid
en opvallend genoeg ook voor de stikstof
aanpak. Een miljard euro maakt de urgentie
duidelijk. Maar een grote zak geld alleen lost
de problemen niet op.
Er is naast het fonds een mix van maat
regelen nodig om de relatieve concurrentie-
positie van starters op de woningmarkt te
verbeteren. Alles wat er kan worden gedaan
om hen te helpen moet uit de kast worden
gehaald. Zo bekijkt het kabinet of de
overdrachtsbelasting voor starters kan
worden afgeschaft en tegelijkertijd de over-
drachtsbelasting voor beleggers kan worden
verhoogd.
Dat klinkt sympathiek, maar of het helpt?
Naast een lastige uitvoerbaarheid is de kans
groot dat de huizenprijzen hierdoor alleen
maar verder zullen oplopen. Er komt immers
vooral meer geld beschikbaar, maar niet
meer woningen. Het bieden en overbieden
op een door velen gewilde woning kan
daardoor nog even doorgaan. En wat een
verhoging van de overdrachtsbelasting voor
beleggers doet is nog een groot vraagteken.
Blijven zij bereid om te investeren in de (huur)
woningmarkt, ook in gebieden waar de
woningmarkt minder gespannen is?
Minister Kajsa Ollongren beloofde 75.000
nieuwe woningen per jaar, en die komen er
maar niet. De belangrijkste bottleneck zijn
gemeenten en provincies, concludeerde het
Centraal Planbureau (CPB) afgelopen mei
na gesprekken met alle betrokken partijen.
Kort gezegd: gemeenten willen niet ‘binnen
stedelijk’ bouwen (te veel gedoe, te duur) en
provincies liggen dwars bij ‘buitenstedelijk’
bouwen (omdat er, naar hun maatstaven,
binnenstedelijk nog genoeg ruimte is). Het
is zeer de vraag of het aangekondigde
investeringsfonds deze patstelling kan
doorbreken. Dat moet wel gebeuren, want
bouwen in zogenoemde ‘uitleggebieden’
kan de kosten drukken en de woningbouw
versnellen, concludeerde het CPB.
Wij vinden daarom dat de minister meer
bevoegdheid en het instrumentarium moet
krijgen om regie te voeren en zaken bij
provincies en gemeenten af te dwingen. Pas
op deze manier wordt zij aanspreekbaar op
de resultaten van de investeringen en komt
er eindelijk hoop dat die tienduizenden extra
woningen per jaar er ook echt komen. •
Hans André de la Porte
Woordvoerder Vereniging Eigen Huis