26
Beleid & Lobby
Tekst: Jan Willem Kommer
•
NVM MAGAZINE
JULI 2019
•
Beleid & Lobby
Foto: René van den Burg
Discriminatie op
bestelling?
Dat kan dus écht niet!
“Cijfers uit de niet-gefingeerde
praktijk rijmen niet met het
beeld dat Radar en de
Tweede Kamer schetsen van
een branche waar discriminatie
schering en inslag is.”
Kees Vlaanderen
Alarmerende berichten in de media deze lente
over discriminatie op de woningmarkt.
NVM heeft extra maatregelen genomen om die
onsmakelijke praktijken pootje te lichten. Maar
zonder aangepaste wetgeving heeft zelfregu-
lering veel weg van water naar de zee dragen.
90 procent van de verhuurmakelaars is
bereid om, als de verhuurder dat wenst,
te discrimineren bij woningtoewijzing, liet
tv-programma Radar medio april horen.
Het leidde tot veel verontwaardiging
en tot vragen in de Tweede Kamer aan
Minister Ollongren.
Ook NVM werd kritisch bevraagd.
De Groene Amsterdammer had immers
vorig jaar zo’n zelfde onderzoek gedaan
en de uitkomsten waren ook toen niet
mals. Dus waarom was er niets veranderd?
Had NVM dan niets gedaan?
Niet stilgezeten
“Natuurlijk is NVM enorm geschrokken
van de berichten en de cijfers”, zegt
Kees Vlaanderen, senior beleidsadviseur
bij NVM. “Omdat we discriminatie over
duidelijk afwijzen. En omdat we als
brancheorganisatie wel degelijk van alles
doen om deze praktijken te voorkomen.”
Vlaanderen doelt op de voorlichtings
bijeenkomsten in het land voor zowel
verhuurmakelaars als hun opdracht
gevers. Daar is discriminatie altijd een
belangrijk aandachtspunt. En op de
NVM-Woontoets die NVM samen met de
Validata Group ontwikkelde.
Volgens Vlaanderen kan elke NVM-
makelaar met die tool prima aan een
opdrachtgever uitleggen dat discriminatie
niets te maken heeft met het vinden
van een nette huurder. “Want daar zit
volgens ons de pijn. We denken dat
die verhuurders alleen maar een nette
huurder willen en dat ze, geleid door valse
vooroordelen, denken dat het land van
herkomst daar een rol bij speelt.”
“Twee derde van de verhuurmakelaars is niet georganiseerd.
En een geroyeerde makelaar kan zijn beroep gewoon blijven
uitoefenen; en dus ook zijn discriminerende praktijken”
Meten is weten
Met deze maatregelen in gedachten
is het des te verbazingwekkender dat
90 procent van de verhuurmakelaars
bereid zou zijn om te discrimineren.
Wat het percentage ook verbazing
wekkend maakt, zijn de cijfers uit de
niet-gefingeerde praktijk. Vlaanderen:
“Er zijn allerlei meldpunten voor discrimi
natie maar we krijgen nergens signalen
vandaan dat discriminatie op de woning
markt op grote schaal plaatsvindt. Dat
rijmt niet met het beeld dat Radar en de
Tweede Kamer schetsen van een branche
waar discriminatie schering en inslag is.”
Belangrijk is daarom het onderzoek
dat de Universiteit van Nijmegen nu in
opdracht van het Ministerie van Binnen
landse Zaken doet naar de drijfveren van
verhuurders, opdrachtgevers en verhuur
makelaars om te discrimineren. “We zijn
erg benieuwd naar de uitkomsten en wat
dat betekent voor onze aanpak”, zegt
Vlaanderen. “Als blijkt dat verhuurders
dit inderdaad niet vragen om bepaalde
groepen uit te sluiten maar vanuit een
27
soort ongefundeerde angst, en dat
makelaars niet in staat zijn om dat gevoel
weg te nemen, dan kun je iets. Trainingen in
gesprekstechnieken organiseren bijvoor-
beeld.” Daarnaast is NVM in gesprek met
het Ministerie en andere organisaties om
de huurdersscreening strenger en trans
paranter te maken.
Liever niet zelf op onderzoek
Onder de onderzochte makelaars zaten
ook NVM-leden; NVM zou graag met
hen in gesprek gaan. Zowel De Groene
Amsterdammer als Radar weigeren echter
die gegevens te delen. Volgens Radar
zou NVM heel goed zelf zo’n onderzoek
kunnen doen. “Maar we willen niet de
slager zijn die zijn eigen vlees keurt”, zegt
Vlaanderen. “Er zouden altijd vraagtekens
bij de betrouwbaarheid van ons onderzoek
worden gezet. En als je – net als Radar
– met ‘mystery guests’ werkt, gaat het al
snel de kant van uitlokking op en dat kan
niet; als brancheorganisatie willen we een
betrouwbare partner voor onze leden zijn.
Discriminatie kent ook een grijs gebied
en als leden daar vragen over hebben,
dan moeten ze die wel aan ons kunnen
voorleggen zonder dat ze bang zijn dat
we hun vertrouwen beschamen. Dus
zo’n onderzoek laten we liever over aan
bijvoorbeeld huurdersorganisaties.”
Met namen en rugnummers uit zo’n
onderzoek kan NVM wel in actie komen.
Iedere georganiseerde makelaar is
gebonden aan een ere- of gedragscode.
Overtreedt hij die, dan kan zijn branche
organisatie dat voorleggen aan een
onafhankelijk tuchtcollege dat dan een
passende straf kan opleggen.
discriminerende praktijken. Dat zou anders
zijn als de overheid wettelijk verplicht
dat makelaars aangesloten zijn bij een
brancheorganisatie. Of weer een vorm van
beëdiging in het leven roept. Dán heeft
zelfregulering zin en kun je het probleem
daadwerkelijk aanpakken. Want dat er
een probleem is, is duidelijk.
Uiteraard hopen we dat het percentage
NVM-makelaars dat bereid is om te
discrimineren veel en veel lager is dan
niet-georganiseerde makelaars, maar in
feite doen aantallen er niet toe.
Discriminatie op bestelling willen we
gewoon niet in de makelaardij.”
Aangepaste wetgeving graag
Brancheorganisaties kunnen zelf straf-
maatregelen nemen; royeren bijvoorbeeld.
Een aantal Kamerleden pleitte daar
nadrukkelijk voor als wapen tegen
discriminatie; er zou een afschrikwekkende
werking van uitgaan. Daar gelooft NVM
niet in. “Twee derde van de verhuur
makelaars is niet georganiseerd. En een
geroyeerde makelaar kan zijn beroep
gewoon blijven uitoefenen; en dus ook zijn
Meer informatie?
Kees Vlaanderen
Senior beleidsadviseur
T 030 608 51 87
[email protected]