Nobel Tıp Kitabevleri | Page 24

6

1

GİRİŞ VE TERMİNOLOJİ

Renk belirten önekler
leuko: beyaz, renksiz. Ör.; leucocytus
erythro: kırmızı. Ör.; erythrocytus
melano: siyah, koyu. Ör.; melanocytus, melana
xantho: sarı. Ör.; xanthoma
cyano: mavi. Ör.; cyanosis
Pozisyon belirten önekler
ecto: dış, dış tarafta. Ör.; ectoderma
endo: iç, iç tarafta. Ör.; endoderma, endoscopia
dextr/o: sağ. Ör.; dextrocardia
mes/o: orta. Ör.; mesencephalon
syn, sym: beraber, bitişik. Ör.; synapsis, symbiosis
tel/e, tel/o: son, uç. Ör.; telodendron, telangioma
peri: etraf.
inter: arasında.
para: yanında.
Zaman - pozisyon belirten önekler
pre, ante, pro: önce, önünde. Örnekler; precuneus,
prenatal, antenatal (natus = doğum), antebrachium, prosencephalon
post: sonra, arkasında. Ör.; postnatal, post-traumatik
Sayı ve karşılaştırma belirten önekler
hetero: farklı, diğeri, eşit olmayan
homo: aynı
iso: aynı, eşit
normo: normal
ortho: doğru, dik
poikilo: düzensiz, variasyonel
re: geri, tekrar
pseudo: yalancı
neo: yeni
micro: küçük
macro: büyük
pan: tümü. Ör.; panplegia = total paralizi (felç)
olig/o: az. Ör.; oligomenorrhea
hyper: aşırı, anormal fazla, artan.
hypo: altında, aşağıda.
Yön belirten önekler
ab: uzaklaşma. Ör.; abductio
ad: yaklaşma. Ör.; adductio
dia, per, trans: boyunca. Ör.; dialysis, percutaneous
Derece belirten önekler
hyper: aşırı, anormal, yüksek, artmış. Ör.; hyperextensio
hypo: altında, aşağıda.

oligo: az. Ör.; oligomenorrhea.
pan: tamamamı, hepsi. Ör.; panplegia.
super: üzerinde, aşırı.
• Hücre, doku ve organlarla ilgili terim bölümleri
morpho: şekil; morphologia = şekil bilim.
cyto: hücre
adeno: bez, glandula.
somato: vücut.
blast/o: embriyonik hücre, olgunlaşmamış
hücre.
phag/o: yeme, sindirme.
hydr/o: sıvı, su.
lipo, adipo, steato: yağ, yağlı.
parenchyma: bir organın fonksiyonel dokusu
acro: uç, son. Ör.; acrocyanosis.
physis: büyüme.
• Hastalıklarla ilgili önek ve sonekler
path/o: hastalık.
onco: tümör.
carcin/o: kanser, karsinom.
lith: taş.
py/o: cerahat.
pyro: ateş.
sclero: sert. Ör.; sclerosis.
tox/o, toxic: zehir.
brady: yavaş
dys: anormal, güç, ağrılı.
mal: zayıf, kötü.
pachy: kalın. Ör.; pachymeninx.
tachy: hızlı. xero: kuru.
cry/o: soğuk. Ör.; cryalgesia.
algia, algesia: ağrı. Ör.; analgesia.
itis: inflamasyon.
megalia: büyüme, Ör.; splenomegalia.
oma, omas: tümör. Ör.; lipoma.
odynia: ağrı. Ör.; urodynia
dilation, dilatation, ectasia: genişleme.
edema: şişlik, sıvı birikimi.
lysis: ayırma, yıkılma.
malacia: yumuşama. Ör.; hepatomalacia.
necrosis: ölüm.
ptosis: düşme, aşağı inme.
stenosis: daralma.
ectomia: kesme, cerrahi olarak çıkarma. Ör.,
hysterectomia.
stomia: bir açıklığın cerrahi olarak yapılması.
Ör.; tracheostomia.
penia: azalma, yetersiz hale gelme. Ör.; neutropenia.