22 Genel Anatomi
‹nsan vücudunda 5 farkl› tip kemik bulunur (fiekil 1.3)
a. Uzun kemikler (ossa longa, tekil: os longum): Uzunlu¤u geniflli¤inden büyük
olan kemikler olup, özellikle appendiküler iskelet bölümlerinde (scapula, os coxae, ossa carpi et tarsi hariç) bulunurlar.
Uzun bir kemik diaphysis olarak adland›r›lan tubuler bir gövde ile her biri
epiphysis olarak adland›r›lan iki genifllemifl uca sahiptir. Diafiz ile epifiz aras›nda lamina (linea) epiphysialis bulunur. Buras› sekonder kemikleflme oda¤›n›n oldu¤u yerdir.
Diafiz içinde, cavitas medullaris olarak adland›r›lan bir boflluk bulunur. Canl›da ve kadavrada cavitas medullaris medulla ossium (kemik ili¤i) ile doludur.
Cavitas medullaris’i çevreleyen kemik doku kompakt kemik yap›s›nda olup, d›fltan periosteum, içten endosteum ile kapl›d›r.
Epifizler, ince bir kompakt kemikle sar›l› olmas›na karfl›n esas olarak spongiöz kemik dokudan yap›l›d›r. Epifizlerde, di¤er kemiklerle eklemleflmeyi sa¤layacak facies articularis’ler bulunur. Facies articularis’ler cartilago articularis ad› verilen hiyalin k›k›rdak tabakas› ile kapl›d›r.
Diafiz ile epifiz aras›ndaki, lamina epiphysialis’i içine alan bölüme metaphysis denir.
b. K›sa kemikler (ossa brevia, tekil: os breve): Kabaca kuboid flekildeki bu kemikler, ekstremite kemiklerinden ossa carpi ve ossa tarsi’leri içerirler. K›sa kemikler,
ince bir kompakt kemik tabakas› ile kapl› spongiöz kemik dokusundan yap›l›d›r.
Eklem yüzleri d›fl›ndaki bölümleri periosteum ile kapl›d›r. Eklem yüzleri uzun kemiklerdeki eklem yüzleri gibi hiyalin k›k›rdak tabakas› ile kapl›d›r.
c. Yass› kemikler (ossa plana, tekil: os planum): ‹ki kal›n kompakt kemik dokusu
aras›ndaki spongiöz kemik dokudan (diploe) yap›l› olan yass› kemikler intramembranöz kemikleflme (ba¤ doku üzerinden kemikleflme) ile oluflurlar. Sternum, costae ve calvaria oluflumuna kat›lan kafatas› kemikleri yass› kemik örnekleridirler.
d. Düzensiz kemikler (ossa irregularia, tekil: os irregulare): Yukar›da belirtilen flekillerden hiçbirine uymayan kemiklerdir. D›fltan ince bir kompakt kemik tabakas› ile kaplanm›fl spongiöz kemik yap›s›ndad›rlar. Omurlar (vertebrae), kalça kemikleri (os coxae) ile kafa taban› ile yüz kemikleri (os sphenoidale, maxilla, mandibula) düzensiz kemiktirler. Kafatas›ndaki baz› düzensiz kemikler, tafl›d›klar› haval› boflluklar (sinus sphenoidalis, sinus maxillaris vb.) ne [