Portre/Portrait
Mimarca doğal taş
CENGIZ BEKTAŞ 30 YILLIK MIMARLIK SERÜVENINDE, DOĞAL TAŞIN IFADE GÜCÜNDEN
YARARLANARAK YEREL MIMARIYE ÇAĞDAŞ YORUM GETIREN BIR USTA.
NATURAL STONE IN ARCHITECTURE
IN HIS 30 YEARS OF PRACTICE MASTER ARCHITECT CENGIZ BEKTAŞ HAS USED THE EXPRESSIVE POWER
OF NATURAL STONE TO BRING A CONTEMPORARY PERSPECTIVE TO REGIONAL ARCHITECTURE
YAZI-TEXT: GÖZDE KAVALCI,GÖKHAN KARAKUŞ, FOTOĞRAF-PHOTO: CENGIZ BEKTAŞ
T
ürkiye’de yerel mimari ile ilgili sayısız çalışmalar yapan ve
bunları yayımlayan Cengiz Bektaş, her çalışmasında bölgesel
mimari özellikleri ve yerel yapılarda kullanılan malzemeleri
incelikle ele aldı. Doğal taş kullanımının detaylarını içeren
birçok kitabına ek olarak 2005’de, Mimarca Doğal Taş’ı da tarih
öncesi çağlardan itibaren mermer kullanımı üzerine, şairane bir içerikle
ortaya çıkardı. Bir malzeme olarak mermeri ve mermer ile inşa edilen
tüm yapıları, antik çağlardan beri insanların yaşamlarını bir sonraki
döneme aktarmaktaki en önemli araçlardan biri olarak kabul eden
Bektaş, kitabında efsanevi bir şekilde ele aldığı malzemeyi, özellikleri,
nerelerde kullanıldığı, nereden çıkartıldığı, taşınması, ustaları ve kendi
algılayış şekli dahil olmak üzere detaylı bir şekilde sunuyor.
Onlarca yıldır, yerel mimarinin çağdaş bir şekilde yorumlanmasının
Türkiye’deki ilk örneklerini ortaya koyan mimarın, Muğla’da bulunan
iki projesi de bakış açısının ve araştırmalarının gerçek ölçekteki birer
yansıması. Bektaş, çok sayıda yayını ve Cumhuriyet Dönemi’nden
itibaren gerçekleştirdiği yapılarıyla, mimarlığın bir meslek olarak çağdaş
hayat içerisinde farklılaşan konumuna alternatif bir varoluş sergiliyor.
30 NATURA • MAYIS-HAZİRAN / MAY-JUNE 2012
O
ne of Turkey’s best-known modern architects and writers, Cengiz
Bektaş has devoted his life to a series of important research books
on vernacular architecture in Turkey focusing on regional distinctions
in materials and techniques. Combining his research with a parallel
pursuit of poetry, in 2005 he published a book entitled Natural Stone
In Architecture that mixed his poetic literary style with his research on stone and
marble in the cultures of Anatolia since prehistoric times. This book uniquely
combining Bektaş’ literary and architectural interests traces the use of marble
in architecture from the classic period into the present. He uses examples that
show how different types of stone found in Turkey have established continuity
in architecture and design. His detailed “poetic analysis” concentrates on
how one period’s efforts flow into the next through detailed examination of
stone types, specific applications, geographic sources, modes of transportation,
and the craftsmen and masonry culture surrounding this legendary material.
Bektaş’s own architectural works in stone have been a part of his practice since
the late 1960s. His first foray into the contemporary application of traditional
masonry techniques in the Aegean in a Hotel in Bodrum, Muğla, in 1974, shows
his architectonic and expressive interest in stone. His recent Stone House in the
village of Kötekli, Muğla, applies his vision of a modernized vernacular with an
ecological vision. These two buildings along with his strident efforts to raise the
awareness of architecture and tradition in everyday life present an alternative
idea of the social role of the architect in our transformative times.