Dosya/Report
kadar mimari ve dekoratif sanatlar alanında da etkili oldu. Art Deco’nun
mekansal uygulamalarına Hildreth Meière’in tarihselci eserleri iyi bir
örnek teşkil eder. Washington’da yer alan National Academy of Science
Binasının kubbe mozaikleri, Baltimore Trust Binasının yer döşemeleri
veya New York’ta bulunan St. Bartholomew Kilisesi geleneksel mozaik
kullanımına getirilen yeni bir yoruma işaret eder.
Benzer bir şekilde Modern mimari, her ne kadar bezeme ve dekorasyonu
reddetse de, mekanın bir parçası olan ve hatta mekanı tanımlayan
mozaik panelleri kullanmaktan çekinmemiştir. Brezilya’nın Lucio Costa
tarafından 1960 yılında sıfırdan tasarlanan başkenti Brasilia, hem modern
mimarinin hem de modern sanatın üç boyutlu bir manifestosu olarak
karşımıza çıkıyor. Oscar Niemeyer tarafından tasarlanan yapıların bir
kısmı Brezilyalı sanatçı ve tasarımcı Athos Bulcao ile birlikte ele alınarak
özellikle iç mekanda ve cephede Bulcao’nın dev mozaik panelleri ve
rölyefleri binaların ayrılmaz bir parçası olarak konumlandırıldı.
Ülkemizde ise modern mozaik sanatının en başarılı ustalarından biri
Bedri Rahmi Eyüpoğlu. Geleneksel köy hayatı ve primitif formlardan
etkilenen Bedri Rahmi, gravür, seramik, heykel, vitray, hat, serigrafi,
litografi gibi farklı mecralarda ürettiği eserlerine mozaik sanatını da dahil
etti. Büyük ölçekli mozaik çalışmalarının bir kısmı içinde bulunduğu
yapılar ile özdeşleşerek kamusal bir nitelik kazandı. Geçtiğimiz yıllarda
yeniden ortaya çıkarılan ve 1958 yılında Uluslararası Brüksel Sergisi
içinde yer alan Türk Pavyonu için tasarlanmış olan 227 metrekare
büyüklüğündeki dev mozaik duvar, kendi başına bir sanat eseri olmakla
kalmayıp, mekandaki iç-dış sürekliliğini sağlayan bağlayıcı bir mimari
eleman olarak da öne çıkar. Bedri Rahmi’nin 1959 yılında Paris Nato
merkezi için tasarlamış olduğu 50 metrelik mozaik pano da sanatçının
uluslararası arenada üretmiş olduğu önemli eserlerden biridir.
Günümüzde mozaik kullanımı çağdaş sanatçılar arasında yaygınlaşmakla
beraber, klasik anlamda eşit ve homojen birimler yerine farklı malzeme
ve boyutlarda parçaların değişik düzlemlerde bir araya geldiği farklı
ölçekte çalışmalar ön plana çıkıyor. Mimari tasarımda ise geleneksel
mozaik kullanımının dışında farklı iç mekan ve dış cephe uygulamaların