İkincil doku
Atlas Okyanusu’ndaki Asor Takımadası’nın volkanik özellikler
taşıyan ve zengin su kaynaklarına sahip Furnas köyüne
yapılan Furnas Araştırma Merkezi, doğal değerleri yok olmak
üzere olan bölgedeki sürdürülebilirlik yaklaşımının tasarıma
dönüştürülmesine iyi bir örnek teşkil ediyor.
Design rejuvenation
The design of the Lake Furnas Research and Monitoring Center gives
importance to ecological efforts in this special corner of the Azores Islands.
Yazı-Text: Derya Uzal, FOTOĞRAF-Photo: FG+SG Fernando e SergIo Guerra
A
sor takımadası, Atlas okyanusunda, Akdeniz’in tam üzerinde,
Portekiz kıyılarının 1500 km açığında yer alır. Kartaca ve Arap
denizcilerin uğrama amacıyla kullandığı, 14. yüzyılda İtalyan
denizciler tarafından aralıklarla kullanılmış, daha sonraları
ilk kez onlara bugünkü adı veren Portekizliler tarafından işgal
edilmiştir. 1976 yılından bu yana Portekiz’e bağlı özerk bir
bölge. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusu boyunca uzanan Asor Adaları
yanardağ kökenli. Batı yönünde, takımadanın en büyük kenti olan Ponta
Delgada’nın yer aldığı, 130.000’i aşan nüfusuyla, en kalabalık olan Sâo
Miguel Adası bulunuyor. Yükseklikleri 1000 metreyi aşan tepeler, lav
akıntılarına ait izler ve kaldeiralardan oluşan ada hala hareketli bir
jeolojik yapıya sahip. Tropikal ve kutup hava kütlelerinin çarpıştığı bir
bölgede bulunan ada genelde yağışlı. Bu yağışlar Akdeniz ikilimi ile
buluşunca zengin bir bitki örtüsü sunuyor.
Furnas köyü bu bölgede takım adaların en güzel yerlerinden biri, ikincil
volkanik hareketleri okunabilen, zengin su kaynaklarına sahip hidrolojik
bir cennet. Aşırı kullanımlar, bu iklim koşullarında sürdürülebilirliği tehdit
eden başlıca sebeplerden. Geçim kaynakları ve tarımdaki monokültürel
hareket, toprağın verimini azaltmış, adanın oluşumundan itibaren yetişen
bitki örtüsü yok olmuş, buna bağlı erozyon ve kuraklık başgöstermiş,
toprak kütleleri su kaynakları ve göllerde sığlaşmalara ve kirlenmelere
sebep olmuştur.
Furnas gölü çevresinin sürdürülebilirlik ve yeniden kazanımı gibi önemli
konulara odaklanmak üzere kurulmuş SPRAçores, havza ve kıyı alanlarını
yeniden yapılandırmak için 2006 yılının Ekim ayında çalışmalarına
başladı. SPRAçores, finans, hukuk, peyzaj, mimar ve biyoloji konusunda
yetkili araştırmacılardan oluşan interdisipliner bir yapılaşma. Aires
T
he Azores archipelago is located in the Atlantic
Ocean, 1500 km off coast of Portugal.