KÜLLIYE YAPILARI ÇEVREDEKI AĞAÇLARIN BOYUNU GEÇMEYECEK ŞEKILDE TASARLANDI.
THE KÜLLIYE COMPLEX’S SCALE DOES NOT COMPETE WITH THE EXISTING URBAN
SETTING AND TREES.
Bomonti Bira Fabrikası gibi günlük yaşamda bellek kazanmış yapılar
bulunuyor. Parselde bulunan Çiftecevizler Cami’nin depreme dayanıksızlığı
gerekçesiyle yıkılacak olması ve külliyenin mimari programı (cami,
mutfak-depo, eğitim alanları, sosyal mekanlar, lojman ve otopark)
yarışma şartnamesinde net olarak belirtilirken, külliyeye ait yapıların m2
alan gereksinimleri katılımcılar trafından önerildi. Tasarım ekibi cami
merkezli yerleşim düzenini kurgularken Halide Edip Adıvar Caddesi ile
Bahçecik Sokak akslarının sınırladığı alanı aşmayan, mahalle dokusunun
devamı niteliğinde olması istenen bir düzeni tercih etmiş ve külliyeye
ait yapıları bu çerçevede konumlandırmış. Bu tutum sonucu irrasyonel
formlara sahip yapılar silsilesi, birbirleri ve sınır komşuları ile aralarında
birtakım avlular oluşturuyor. Arazideki mevcut ağaçların korunduğu proje,
yarattığı açık alanları bitişiğindeki Halide Edip Adıvar Parkı ve bulvar
yönündeki tampon bölgeye bağlıyor. Yerleşim programını belirleyen
akslardan minare de nasibini almış olmalı ki, geleneksel camilerden farklı
olarak bağımsız bir eleman olarak tasarlanmış.
Tasarım ekibi, taşın cami tipolojisinde doku belleği yaratmış bir
malzeme olması sebebiyle bu malzemeyi günümüz teknolojisinin
imkanlarıyla yorumlayıp bir doku oluşturma yolunu seçtiklerini ifade
ediyor. İç ve dış mekanda birincil malzeme olarak öne çıkan taş, farklı
kalınlık ve renk tonlarında olmak üzere 30x120 cm ebatta uygulanmış.
Yönlenme kurgusundan dolayı farklı formlarda var olan avluların
farklı dokulara sahip taş malzeme ile kaplanmasıyla, külliyenin her
noktasında farklı deneyimlerin ve ışık-gölge oyunlarının oluşmasına
olanak sağlanıyor. Külliye yapılarının giriş cephelerinde ahşap
century complex, Gazanfer Mehmed Ağa Külliyesi designed next to the Valens
(Bozdoğan) Aqueduct that is an example of a small, non-mosque centered
complex completed after the Sinan age.
The külliye typology was largely abandoned in the modern age as an
urban undertaking. So much so that it was surprising to see how it could
be reinvented so effectively in a recent proposal for the Halide Edip Adıvar
Külliyesi by the Istanbul practice of So? architecture and ideas that was
designed in the context of the ‘Şişli Halide Edip Adıvar Külliyesi National
Architectural Design Competition’ organized by the Istanbul Şişli Municipality
in May 2012. SO? established by Oral Göktaş and Sevince Bayrak has since
2007 focused on urban culture, urban life and human-urban relationships in
addition to their focus on architectural design. Two of their most noteworthy
recent projects include the Istanbul Technical University Ayazağa Campus
Design Competition, 3rd Prize, 2012 and their winning scheme Sky Spotting
Spot, 2013, outdoor installation for the Istanbul Modern art museum. A
temporary site-specific installation, Sky Spotting Spot, for the YAP-Young
Architects Program collaboration between Istanbul Modern, Istanbul and the
Museum of Modern Art, New York was realized in a courtyard of the Istanbul
Modern as a temporary summer pavilion for events and activities.
A 21ST CENTURY KÜLLIYE
So?’s proposal for the Halide Edip Adıvar Külliyesi was set in one of the older
modern urban neighborhoods of Istanbul in Şişli. This district up until the
19th century was a mix of forest and farmland used for hunting, agriculture
and leisure. The area rapidly urbanized in the 20th century such that today
Şişli is a dense residential district of apartment buildings. Due to ill-conceived
urban projects including a number of towers and shopping malls the urban
texture of Şişli was significantly over built in the last 10 years with a number of
cemeteries being the last non-developed open spaces in the area.
The location of the new Külliye is set amongst the disorganized urban sprawl
of Şişli facing the residential Halide Edip Adıvar Avenue on one side and set
above the Piyalepaşa Boulevard, a highway that connects the E-5 ring road
to downtown Beyoğlu, on the other. The existing urban setting is a jumble
TEMMUZ - AĞUSTOS 2013 / JULY - AUGUST 2013 • NATURA 41