Çağdaş Fas Tasarımı
FAS TASARIMI DENINCE GENELDE ILK AKLA GELEN ÜLKENIN TARIHI EL
SANATLARI MIRASI VE GELENEKSEL TARZI OLUR. BU NEDENLE ‘ÇAĞDAŞ FAS
TASARIMI’ TABIRI INSANDA ÖNCE BIR ÇELIŞKI DUYGUSU DOĞURUYOR. ANCAK
FAS TASARIMI İSLAM VE BERBERI KÜLTÜRLERININ BIR SENTEZI OLDUĞU KADAR,
GIDEREK LIBERAL POST-MODERN ESTETIK VE ÇAĞDAŞ KAVRAMLARIN DA ETKISI
ALTINDA KALAN BIR ALAN.
TRADITION AND GLOBAL DESIGN
LIKE MANY OTHER SOCIETIES WITH STRONG TRADITIONS, MOROCCAN DESIGN HAS ALWAYS
BEEN SEEN THROUGH ITS HANDICRAFT INHERITANCE. THE TERM «CONTEMPORARY
MOROCCAN DESIGN» IS IN THIS SENSE AN OXYMORON AS MANY ASPECTS OF TRADITION ARE
PART OF CONTEMPORARY DESIGN PRACTICE. IF MOROCCAN DESIGN SEEMS AT FIRST GLANCE A
RESULT OF THE FUSION OF THE TRADITIONS OF ARAB, ISLAM AND BERBER CULTURE, IT IS ALSO
INCREASINGLY INFLUENCED BY POSTMODERN LIBERAL AESTHETICS AND CONTEMPORARY
CONCEPTS.
YAZI-TEXT: CHARLOTTE BARBAN-DANGERFIELD
B
HICHAM LAHLOU
atı’nın dışında kalan çağdaş tasarım
kendi folklor ve yerleşik mitik özelliklerine
mahkum edilmiş durumda. Bir çağdaş
tasarımcı devrimci bir yaklaşımla geçmişin
yükünü üzerinden atıp tasarım kültürü ve
metodolojisini yeniden şekillendirmeyi deneyebilir.
Ya da tam tersi genç Faslı tasarımcıların yaptığı gibi
geleneklerine sadık kalarak, bu gelenekleri modern
yaratıcılık ve üretim tekniklerini kullanarak sürdürme
yoluna gidebilir. Genç Faslı tasarımcıların ortak tercihi
köklerine bağlılıklarını sürdürerek, modern tasarımı
geleneğin hizmetine sunmak. Gelenekler Faslı çağdaş
tasarımcıların modern yaratıcılığa tuttukları bir
prizma işlevi görüyor.
Tasarım sanayii devrimiyle birlikte doğdu.
Tasarımcıların onu geleneksel bilgiyle nasıl
buluşturduklarını izlemek bu açıdan ilginç. En son
teknik ve ilham kaynaklarının ışığında zengin kültür
miraslarını tekrar gözden geçiren tasarımcılar, tasarım
üretiminin endüstriyel prosesine el işi boyutunu da
katıyor ve sinerjik bir tasarım oluşturuyorlar. Bu bakış
açısıyla geleneksel Fas tasarımının yenilenmesi, bir
kaç farklı kolektif ve grubun doğmasına yol açtı.
2007’de Karim Hamdi tarafından kurulan Darenart
web sitesi ortak bir yaratıcı prensipte buluşan Faslı
sanatçıları bir araya getirerek çağdaş Fas tasarımını
dünyaya duyurmak adına önemli bir yol açtı.
Yüzlerce yıllık zanaatten ilham alan bu sanatçılar Fas
geleneklerini teknolojiyle bir araya getirip yeniden
yorumluyorlar.
T
he reality of working in non-western
contemporary design is that in many instances
these practices are weighed down by the crude
application of folklore and traditions. This
pressure reduces the power of these traditions
while making little gain in the way of contemporary
design. Contemporary design in these cultures could
easily adopt a more radical approach by getting rid of the
burden of the past in order to reshape design culture and
methodology. In the case of young Moroccan designers
though the opposite has happened. They have decided to
work remaining faithful to their traditions by perpetuating
them through a focus on contemporary modes of
creativity and production. The idea of design was born
with the industrial revolution. It is then interesting to
see how designers from semi-industrialized countries try
to reconcile industry with traditional knowledge. Over
the last years in countries such as Morocco we see the
increasing interest in patrimony in the light of current
inspirations and techniques. This conception of design
relies on the integration of handcraft within the industrial
process of design production. Several collectives in the
Moroccan context have grown from this renewal of
traditional Moroccan design with a global focus. One of
the leaders is Darenart created in 2007 by Karim Hamdi,
a group of designers working around the same creative
principles. Their design embodies the evolution of
Moroccan design and shows an unceasing adaptability of
Moroccan handcraft applicable to their local culture but
also adaptable to creative contexts of France and Europe.
TEMMUZ-AĞUSTOS / JULY-AUGUST 20011 • NATURA 21