na činjenicu da smo fondaciji Mies Van der Rohe dostavili pet sjajnih realizacija nastalih u prethodne dvije godine , od strane mladih crnogorskih autora , i da uskoro očekujemo i finalnu odluku povodom predstavnika iz Crne Gore , a što će biti jedna od tema narednih brojeva . Jedna od veoma zapaženih svjetskih nagrada je Aga Khan za arhitekturu ( AKAA ), koju je ustanovio Aga Khan IV 1977 . godine , a dodjeljuje se svake tri godine arhitektonskom projektu , kako bi identifikovao i ohrabrio koncepte izgradnje koji su uspješno rješavali potrebe i težnje zajednica u kojima muslimani imaju značajno prisustvo . Nagrada nastoji identifikovati i podstaći arhitektonske koncepte na području razvoja zajednice , očuvanja kulturnog naslijeđa , promociju savremenog dizajna , ali i pejzažne arhitekture . Mandat Aga Khana za arhitekturu razlikuje se od mandata mnogih drugih arhitektonskih nagrada :
Nominacija za Pritzkerovu nagrad za 2019 . - Terrassenhaus Berlin od Brandlhuber + Emde , Burlon i Muck Petzet Architekten
ne samo da nagrađuje arhitekte , već takođe identifikuje sve aktere , opštine , graditelje , klijente , majstore i inženjere koji su igrali važnu ulogu u realizaciji projekta . Nagrade su dodijeljene projektima širom svijeta , a tokom postupka nominovanja dokumentovano je više od 9000 arhitektonskih projekata . Za period od 2017 . do 2019 . godine Aga Khan nagradom nagrađeno je nekoliko veoma specifičnih projekata , koji na veoma savremen način interpretiraju islamsku kulturu , lokalni kontekst , i tradiciju , integrišući prepoznatljive lokalne materijale i pejzaž kao sastavni dio arhitektonskog izraza , i to : Palestinian Museum , heneghan Peng Architects , Irska ; Alioune Diop University Teaching and Research Unit , IDOM , Bilbao , Španija ; Revitalisation of Muharraq , Authority for Culture & Antiquities Conservation Department , Manama , Bahrain ; Arcadia Education
Project , Saif Ul Haque Sthapati , Bangladeš ; Wasit Wetland Centre , X-Architects , Dubai , UAE . Više informacija na : https :// www . akdn . org Još jedna renomirana međunarodna nagrada za arhitekturu je RIBA nagrada koju dodjeljuje Kraljevski institut britanskih arhitekata za autore na regionalnom , nacionalnom i internacionalnom nivou , te su to upravo i nezavisne kategorije u procesu žiriranja , sa velikim brojem potkategorija koje specifikuju različite teme i funkcije . Nagrada se dodjeljuje svake godine tokom posljednjih 50 godina arhitektama koji su postigli inovacije u arhitekturi , među kojima su poznata svjetska imena kao što su Fosters and Partners ( 2007 ), Richard Murphy ( 2009 ), Hopkins Architects ( 2009 ) itd . Žiriranje za nagradu za 2020 . godinu , odloženo je za narednu godinu , kako bi se održala dosljednost i nivo ocjenjivačkog postupka , jer svi projekti nagrađeni RIBA-om moraju se posjetiti posebno , što ove godine nije bilo moguće zbog epidemiološke situacije u svijetu . Za 2019 . godinu dodijeljeno je čak 54 RIBA-inih nacionalnih nagrada – u različitim kategorijama i tipologijama .
RIBA Award 2019 , Cork House by Matthew Barnett Howland with Dido Milne and Oliver Wilton
Osim gore navedenih , postoje brojne zapažene evropske nagrade u polju arhitekture , urbanizma i dizajna , među kojima su German Design AWARD , koji ove godine među nagrađenima ima i crnogorskog predstavnika - projekat Chalet Jelovac autorke dr Sonje Radović Jelovac , dobitnika u kategoriji Excellente Architecture 2020 . Takođe , regionalno prepoznata je i nagrada BIG SEE AWARD , koja takođe među nagrađenim u različitim kategorijama prepoznaje i crnogorsku arhitektonsku scenu , i to dva pobjednika u kategoriji BIG SEE WOOD AWARD 2019 za projekat Ski Resort Kolašin , koji potpisuje Studio Synthesis , kao i projekat restorana Biogradska gora , Studio Grad , u istoj kategoriji . Ovom nagradom vrednovana su i dva proizvoda projekta kreativnih industrija Ministarstva kulture Crne Gore , i to : Solarna klupa autorke Marije Bojović i “ Pasara Wooden Boat ” radionice “ Plaforma ”, odnosno autora Vitomira Vujovića . Takođe , nagrada BIG See dodjeljuje se u kategoriji Big SEE architectural visionary , a nagrada za 2019 . godinu pripada crnogorskoj arhitektici Dijani Vučinić ( DVARP studio ).
Ipak , poslije višedecenijskog jaza u kome se crnogorska arhitektura nije afirmisala kroz mehanizam nagrada , danas možemo govoriti o ,, buđenju ’’ arhitektonske scene koja se upravo dodatno može osnažiti kroz sistem vrednovanja i priznanja u vidu prestižnih nagrada najprije u nacionalnim okvirima , a potom i na regionalnoj i svjetskoj sceni , čime se ujedno podiže nivo društvene odgovornosti prema prostoru ali i vrijednosti prostora u kome živimo .
97