Moment-Expo 135 - WEB - TR MOMENT 135 - WEB - TR | Page 57

ELEKTRİKLİ YERLİ TRAKTÖRDE PROTOTİP SÜRECİ DEVAM EDİYOR
göre bu batarya, sadece 40
dakikada yüzde 80’e ka-
dar şarj edilebiliyor. Firma,
traktörün satış fiyatını bu
yıl belirleyecek ve traktörün
bazı belediyeler ve çiftlikler-
deki deneme sürüşleri halen
devam ediyor.
Yine sektörün öncü bir başka
firması da geçtiğimiz yıllar-
da tamamen elektrikli bir
traktörün lansmanını yapmıştı.
Aslında bu traktör bildiğimiz
anlamdaki elektrikli traktör-
lerden biraz ayrılıyor çünkü
enerji kaynağı traktörün için-
de yer almıyor, enerji bir iletim
kablosuyla dışarıdan alınıyor.
Traktörün model ismi ise
oldukça anlamlı: Sustainable
Energy Supply for Agricultural
Machinery (Tarım Makineleri
İçin Sürdürülebilir Enerji
Tedariği) kelimelerinin baş
harflerinden oluşan bu model,
aslında firmanın mevcut bir
traktörü baz alınarak hazırlan-
mış. 1 kilometre uzunluğunda
bir kablo üzerinden 300 kW
civarında sürekli güç alan
traktörde 100 kW değerinde
bir elektrik motoru mev-
cut. 8,5 ton ağırlığındaki bu
traktör aslında selefiyle aynı
ağırlığa sahip ama ondan tam
iki kat daha güçlü. Otonom
çalışma özelliği olan traktör
400 beygirlik güç üretiyor.
Merak edenler için belirtelim; 1
kilometre uzunluğundaki kab-
lonun dolaşmaması ve kont-
rolü için traktörün üzerinde
bir sarıcı tambur ve kabloyu
kontrol eden bir robot kol da
yer alıyor.
Elektrikli traktörler konusun-
da Çin’de, Hindistan’da ve
İtalya’da da çalışmalar sürüyor
ama bu çalışmaların henüz
prototip aşamasından öteye
geçemediğini de söylemeliyiz.
ELEKTRİKLİ TRAKTÖRDE
TÜRKİYE’DEKİ
ÇALIŞMALAR
Peki, biz neler yapıyoruz?
Tarım ve Orman Bakanlığı
tarafından geçtiğimiz yıl
bir çalışma başlatıldı ve bu
çalışma kapsamında Tarımsal
Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğü (TAGEM)
öncülüğünde bir prototip
geliştirildi. 75 kW (105 BG)
gücündeki tarla sınıfı bu
elektrikli traktör dört teker
tahrikli manevra ve dümen-
leme kabiliyetine sahip. Tam
236 adet prizmatik LiPO4 ba-
tarya seri olarak bağlanarak
53 kWh batarya kapasitesine
ulaşılmış durumda. Batarya
şarj sistemi, kablolu şarj fişi
(Plug-in) bağlantısına uygun
bir şekilde tasarlanmış ve şarj
için trifaze prize ihtiyaç duyu-
luyor. Batarya şarj sistemi,
trifazeye erişim imkânı olma-
yan durumlar için monofaze
prizlerden şarj edilebilmeye
de olanak sağlıyor. Traktörde
kullanılan yazılımın tamamen
yerli olduğu da verilen bilgi-
ler arasında.
Motor çıkışında 386 nm
olarak üretilen tork ve yüzde
30 tork rezervi değeri, bu
kategorideki bir traktör
için oldukça yeterli görülü-
yor. Bataryalar Türkiye-Çin
ortaklığıyla Çin’de üretiliyor.
Kullanıcısına çok başarılı bir
şarj süresi sunan bu proto-
tip yerli elektrikli traktörde
45 dakikada yüzde 100 şarj
değerine ulaşılıyor. Bu, ben-
zer örneklerine bakıldığında
kullanıcı için oldukça iyi bir
değer. Traktörde ayrıca yedek
bir batarya da bulunuyor. Bu
da herhangi bir aksilik duru-
munda, yani şarjın tamamen
bitmesi durumunda en yakın
şarj istasyonuna gidinceye
kadar kullanıcıya ek bir za-
man tanıyor.
Prototipin ilk tarla denemele-
rinin yakın zamanda gerçek-
leştirildiğini de söylemeliyim.
Bu denemeler kapsamında
çekilir tip toprak işleme maki-
neleriyle (1-4 kulaklı pulluklar,
dip kazan ve kombikürüm)
oldukça iyi bir performans
gösteren yerli elektrikli
traktör, eksikliklerinin gide-
rilmesinin ardından uluslara-
rası seviyede performans ve
dayanım testlerinden de ge-
çirilecek. Yapılması planlanan
bir diğer test ise karşılaştırma
kapsamında olacak. Prototip
elektrikli Türk traktörü, mua-
dili 105 BG gücünde dizel bir
traktörle sahaya sürülecek ve
tarla performansları ölçülüp
karşılaştırılacak.
Tabii, tasarım açısından da
elden geçmesi beklenen
prototip için son süreç ticari-
leşme aşaması olacak. Yazının
başında da belirttiğim üzere,
prototipin ticarileşmesi süreci,
büyük ölçüde teknolojinin
gelişme hızına bağlı. Bir diğer
bağıl etken ise bu traktörün
edinimi için çiftçiye verilmesi
gereken devlet destekleri.
Çünkü kısa vadede belirli bir
talep büyüklüğüne erişilme-
den bunun ticarileşmesi kolay
olmayabilir. Burada da en
azından bir süre boyunca çift-
çinin maddi yönden destek-
lenmesini önemli buluyorum.
“ELEKTRIKLI
TRAKTÖRÜN
EN BÜYÜK
ARTISI, SIFIRA
YAKLAŞAN ENERJİ
KULLANIMIDIR.
BUNUN YANI
SIRA BAKIM
VE IŞLETME
MALIYETLERINDE
MÜTHIŞ BIR
GERILEME DE
SÖZ KONUSU
OLACAKTIR.”
55 • AĞUSTOS 2019