MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 203

լուսինը – ջերմությունն ու ջուրը – իգականն ու արականը , կյանքի հարատևությունն ու պտղաբերությունը :
Որպես սոլյառ մոտիվ
Եվս մեկ խորհրդանշական առանձնահատկություն . պարույրը և համակենտրոն շրջանը որպես լուսնի ու արևի գաղափարախոսություն 32 : Հետաքրքիր է նշել , որ կուր-արաքսյան մշակույթում նման սիմվոլների առկայությունը խեցեղենի կոմպոզիցիոն զարդամոտիվներում քիչ չեն հանդիպում ( աղ . II , նկ . 8-16 ): Ըստ իս` նույն մշակույթին պատկանող այս կոմպոզիցիաները կարելի է տարբերակել և բաժանել երկու խմբի : Առաջին խմբին պատկանում են այն կոմպոզիցիաները ( աղ . II , նկ . 8 33 , 9 34 , 11 և 14 35 ), որոնք մեծ մասամբ բաղկացած են լինում կլոր կամ օվալաձև ներճկված զույգ փոսիկներից` տեղադրված հորիզոնական գծի վրա , որոնց արանքում հաճախ առկա է լինում քառակուսի կամ ուղղանկյունաձև վերադիր ելուստ ( աղ . II , նկ . 8 և 9 ): Հաջորդ խմբին են պատկանում ( աղ . II , նկ . 13 36 , 15 37 , 16 38 ) այն կոմպոզիցիաները , որոնք նախորդից տարբերվում են ՝ պահպանելով միայն առաջինի կառուցվածքը , զարգացնում են այն ՝ փոխարինելով կլոր ներճկված փոսիկները պարույրներով , իսկ վերադիր ելուստների կոմպոզիցիոն կենտրոնը կամ առանցքը պահելով , այն ևս զարգացնելով ՝ պատկերել են թռչուն , համակենտրոն շրջան կամ մեկ այլ ոճավորված էլեմենտ : Կոմպոզիցիաներից մեկում ( աղ . II , նկ . 16 )՝ զույգ ժապավեններից անկյուն կազմող առանցքում , տեղադրված է համակենտրոն շրջանը , գլխավերևում` ճառագայթաձև գծերով և դրանով նմանվելով արևին : Տվյալ հորինվածքները , կենդանական և սոլյառ համատեղ պատկերները
32
Ханзадян Э ., Раннебронзовое поселение близ с . Аревик , СА 1969 / 4 , էջ 170 ; А . Демирханян , Северо-восток Еревана в эпоху Арташесидов , Ереван , изд . « Гитутюн », 2010 , էջ 78-79 :
33
Սարդարյան Ս ., Նախնադարյան հասարակությունը Հայաստանում , Երևան , ԵՊՀ , « Միտք » հրատ ., 1967 , աղ . LXVI-3 :
34
Արագած , Ֆ . Մուրադյանի 2012թ . պեղ ., Էջմիածնի պատմաազգագրական թանգարան , ինվ . N 5565.6 :
35
Xанзадян Э . В ., СА 1969 / 4 , նշվ . աշխ ., նկ . 4-6 , նկ . 5-1 :
36
Սարդարյան Ս ., 1967 , նշվ . աշխ ., աղ . LXII-1 :
37
Հայացք բրոնզի դարից , գտածոներ Հայաստանի բրոնզեդարյան դամբարաններից , կատալոգ-ալբոմ , Երևան , ՀՊԹ , 2010 , էջ 14 :
38
Խանզադյան Է ., ՊԲՀ 1964 / 3 , նշվ . աշխ ., աղ . II-1 : 203