Mi primera publicacion Catálogo de Pensar coas mans | Page 55

53
A lámpada que convida a reflexionar sobre estes principios de sinceridade
e rastrexabilidade xoga con dous tipos de transparencia; Rowe e Stutzki3
chamáronas «literal» e «fenomenal». Por unha banda, a lámpada emprega
redes, bordados, tecidos e fíos para acoutar a contorna expositiva de
maneira transparente, literalmente. Por outra, utiliza técnicas de tecido
que teñen a súa orixe nas redes de pesca e combina tecidos acabados
con fíos das materias primas que as compoñen. O visitante ten que facer
o exercicio de relacionar eses elementos nun tempo que non está do todo
presente na sala e que, dalgunha forma, excede a vivencia da exposición.
O visitante relaciona a orixe da técnica, a orixe do material, as mans que o
elaboran e o produto… nun exercicio de transparencia fenomenal, de rela-
cionar cousas a través da comprensión cognitiva. As lámpadas convidan
a saborear, amodo, estas relacións que constitúen a inesgotable fonte da
beleza artesanal.

LÁMPADA 3. DO PODER Á EQUIDADE
Para Ruskin as obras de arquitectura que nos impresionaron profunda-
mente divídense en dúas grandes categorías: unha caracterízase por un
preciosismo e unha delicadeza sumos, e a elas volvemos cunha sensación
de afectuoso asombro; a outra, por unha maxestosidade severa e, en moi-
tos casos, misteriosa, que lembramos con reverencia non diminuída, como
a que sentimos ante a presenza e actuación dun gran poder espiritual.
Aínda que Ruskin menciona estes dous camiños para procurar un impacto
profundo, outórgalle unha superioridade espiritual á segunda vía: a da
maxestosidade severa, a sublime. De feito, o nome que lle dá á lámpada
non é a lámpada da delicadeza: é a Lámpada do Poder. Tamén a cultura
moderna outorga indubidable superioridade a esa vía, optando polas con-
sabidas afirmacións sobre se o ornamento é delito, menos é máis, e outros
lemas sinxelos que contribuíron a darlle prestixio ao que non era delicado
nin preciosista.

Desde a década dos oitenta do pasado século hai voces dis-
cordantes que pensan de forma distinta. Naomi Shor4 é contundente: o
sublime é masculino; o detalle, a vía do preciosismo e da delicadeza é
feminina. E a cultura, dominada ferreamente por homes, orquestrou un
verdadeiro baleiro á vía feminina: produciuse un desprestixio sistemático
do detalle e de todo aquilo que forma parte do cotián. Pensar que a arte
debe ser transcendente e menosprezar os temas diarios ou os excesi-
vamente concretos, pequenos ou rutineiros é para Schor un dos signos
de patriarcado cultural. Reequilibrar esas dúas formas de beleza debe
formar parte dunha estratexia para lograr unha equidade que recoñeza a
diversidade. A artesanía foi, precisamente, unha contorna de protección,
aceptación e gozo da diversidade e é, por isto, un contexto estratéxico para
celebrar e promulgar a equidade.

Quixemos materializar a lámpada que para Ruskin foi do poder
con bordados. A Unesco recoñece algunhas técnicas artesanais ao longo