Mi primera publicacion Catálogo de Pensar coas mans | Page 185
183
JARROS Y JARRAS DE BUÑO
• Procedencia: Buño, Malpica de
Bergantiños, A Coruña
• Lugar de Depósito: Ecomuseo Forno
do Forte. Buño. Concello de Malpica de
Bergantiños
• Cronología: Cerámica tradicional. s. xx
• Material: Barro
• Técnica: Torno, cocción, vidriado
• Dimensiones: 28 × 21 × 21 cm
Toda alfarería tiene jarras y, normalmente,
también jarros, cada uno con su denomi-
nación. Son los recipientes destinados a
servir el vino. Eran usados en las casas,
pero sobre todo en los bodegones, taber-
nas, casas de comida y romerías. Estaban
destinadas para servir el vino, pero también
contenían otros líquidos. La función de la
jarra era para el servicio en las mesas o
en la barra de un bodegón o bar, mientras
que, normalmente, el jarro era usado para
reponer el vino de las jarras o para servir
a grupos grandes. El origen de la forma
se remonta a la época castreña1, pero su
generalización en arcilla se produce en
época romana2. Es una forma de siempre.
La denominación femenina o masculina
hace referencia al tamaño. Por lo general,
en gallego el término femenino indica
mayor tamaño, pero aquí es al contrario, la
jarra es la pieza menor y el jarro la grande.
La jarra llegaba hasta los 2 l. de capaci-
dad y el jarro podía llegar a los 5 l. Estas
medidas fueron variando con el tiempo. La
adaptación a nuevas costumbres hizo que
la capacidad de estos recipientes fuera
disminuyendo de los 2 l de las jarras hasta
el tamaño adecuado para servir una única
‘chiquita’ o taza en un bar (1/8 de l.), y en
los casos de los jarros de los 5 l a 2 l.3
La forma más característica tiene un
fondo plano o de pie de disco, panza ben
diferenciada, normalmente globular o
abombada, un cuello largo que termina en
un borde simple con un pico en un extremo
y en el lado contrario un asa plana. Si
XERROS E XERRAS DE BUÑO
• Procedencia: Buño, Malpica de
Bergantiños, A Coruña
• Lugar de Depósito: Ecomuseo Forno
do Forte. Buño. Concello de Malpica de
Bergantiños
• Cronoloxía: Cerámica tradicional. s. xx
• Material: Barro
• Técnica: Torno, cocción, vidrado
• Dimensións: 28 × 21 × 21 cm
Toda olería ten xerras e normalmente
tamén xerros, cada unha coa súa deno-
minación. Son os recipientes destinados
a servir o viño. Eran usados nas casas
pero sobre todo nos bodegóns, tabernas,
casas de comida e romarías. Estaban
destinadas para o servizo do viño, pero
tamén contiñan outros líquidos. A función
da xerra era para o servizo nas mesas ou
na barra dun bodegón ou bar, mentres
que normalmente o xerro era usado para
repoñer o viño das xerras ou para servir a
grupos grandes. A orixe da forma está na
época castrexa,1 pero a súa xeneralización
en arxila prodúcese na época romana.2 É
unha forma de sempre.
A denominación feminina ou
masculina fai referencia ao tamaño.
Normalmente en galego o termo femi-
nino indica maior tamaño, pero aquí é ao
contrario, a xerra é a peza menor e o xerro,
a grande. A xerra chega ata os 2 litros de
capacidade e o xerro podía chegar aos 5.
Estas medidas foron variando co tempo.
A adaptación a novos costumes fixo que
a capacidade destes recipientes fose
diminuíndo dos 2 litros das xerras ata o
tamaño axeitado para servir unha única
«chiquita» ou cunca nun bar (1/8 de l) e,
no caso dos xerros, dos 5 litros a 2 litros.3
A forma máis característica ten un
fondo plano ou de pé de disco, panza ben
diferenciada, normalmente globular ou
avultada, un colo longo que remata nun
bordo simple cun bico nun extremo e, no
lado contrario, unha asa plana. Malia esta