Mi primera publicacion Catálogo de Pensar coas mans | Page 149

147
A inicios dos anos 70 do século pasado comeza un fenómeno de visualiza-
ción da olería galega que coincide coa saída desta artesanía dunha longa
crise iniciada a principios do século xx e que alcanza o seu cumio entre
1950 e 1970, anos nos que se produce unha longa e prolongada deteriora-
ción e silencio dos oleiros.1

Diversos factores producirán cambios na sociedade oleira-cam-
pesiña, á diminución de poboación debido ao éxodo migratorio en procura
dunha mellor calidade de vida, tal como contaba unha veciña do Seixo:
«viviamos pechados entre picos, ata que descubrimos que pasadas as
montañas había outros medios de vida menos penosos», hai que engadir
a chegada de avances técnicos como a introdución da cociña de ferro e
posteriormente a de gas, ou a substitución das antigas conducións de
auga feitas en barro polas fabricadas en materiais metálicos.2 A aparición
do plástico, como elemento básico na vida cotiá, producirá unha auténtica
revolución no modo de vida, ao achegar as vantaxes dunha maior lixeireza
e durabilidade respecto da fraxilidade do barro, coa consecuente substitu-
ción e decaemento nas vendas dos obxectos oleiros, que unido á chegada
de innovacións tecnolóxicas3 producirán un declive da artesanía do barro
de uso funcional.

Podemos considerar entón a fabricación tradicional de cerá-
mica utilitaria unha «idea cultural cuxo declive está causado pola selec-
ción natural que o espírito dos tempos acabou por marxinar».4 Así, a liña
continua que formaba a olería como parte da vida cotiá ao longo do tempo,
verase interrompida por estes factores que acabarán co éxito do que ata
ese momento gozou o barro.

Desde o último terzo do século xix, e de forma crecente e
continua ata os anos 70 do século pasado, a emigración e a urbanización
van ser factores determinantes da desaparición da maioría das aldeas de
oleiros, a perda de poboación, que abandona o campo en procura dunha
mellor calidade de vida, terá como resultado unha diminución da pro-
dución oleira e a ruptura da estrutura tradicional do clan familiar, así se
pasará do traballo colectivo e compartido entre homes e mulleres nas
faenas do barro a unha produción oleira individualizada.5

Desde finais dos anos 60 e durante a década dos 70 comezará
a desenvolverse en Galicia un interese pola artesanía, do mesmo xeito
que no resto de España e de Europa, anos nos que haberá un aumento
de accións de difusión e promoción que reactivarán a olería durante as
décadas seguintes e producirán un certo espellismo económico. Sobre
esta tendencia escribía Natacha Seseña en 1976: «nos últimos anos,
a xente botouse aos camiños para buscar obxectos de arte popular
(sobre todo cerámica) e multiplicáronse as tendas, as exposicións e os
coleccionistas».6

Ata ese momento, había un gran descoñecemento deste oficio,
pois estaba considerado un elemento cultural pertencente a un sector con
pouca proxección económica e social, cuxos obxectos se coñecían na súa