Mi primera publicacion Catálogo de Pensar coas mans | Page 19

17
A idea de abordar unha exposición sobre cestería, cerámica e xoiería de
Galicia fundaméntase en varias reflexións sobre o papel destas artesa-
nías no contexto galego. As tres pódense interpretar como instrumentos
necesarios para establecer un intercambio material entre o pasado e o
presente, no que converxen conceptos como territorio, identidade, trasmi-
sión, tradición, pero tamén innovación, fusión ou experimentación. Estas
tres especialidades ejemplifican un legado antropolóxico referencial e
protagonizan unha actualidade experimental nunha etapa caracterizada
pola constante fusión e hibridación de materiais e usos. Estas artesanías
imbrícanse na trama da historia, cos costumes e a tradición, e son obxecto
dunha sucesión de transferencias de técnicas e oficios netamente ligadas
á memoria colectiva galega. A pegada que deixaron no territorio a través
dos séculos achega importantes datos para a reconstrución dos modos de
vida desde a prehistoria ata nosos días.

Na actualidade as novas propostas artesanais subliñan iden-
tidades e autorías nun eido historicamente definido polo anonimato e a
colectividade. Estas tres especialidades están converxendo nun momento
presente, mesturándose en usos e materiais, aínda que moitos dos seus
obxectos seguen a referenciar o pasado, desde o legado arqueolóxico ata
as claras influencias tradicionais. Do resultado de desentramar esta fusión
actual, que experimenta este artesanado dun xeito especial, xorden os
camiños que a cestería, a cerámica e a xoiería, van configurando de xeito
individualizado, e nos que se distinguen claramente as características
específicas de cada unha delas, nunha viaxe que propón ir cara atrás no
tempo das tres artesanías.

É precisamente a súa irrupción na Galicia Antiga un dos condi-
cionantes para convertelas en protagonistas da exposición. O forte peso da
cerámica e da xoiería na arqueoloxía galega, ou da cestería na transmisión
etnográfica, fixo posible establecer as tipoloxías inherentes á súa utilidade
desde o período prehistórico ata o hoxe en día. Así mesmo os seus orna-
mentos evidencian, en boa medida, a transcendencia histórica dos suce-
sivos intercambios culturais que experimentou o noso contexto, especial-
mente os contactos co Mediterráneo e o mundo árabe e oriental, ademais
do Atlántico. Este intercambio provoca que as formas e os motivos viaxen
e se adapten aos diversos lugares compartindo unha orixe común, e que
se tornen actuais por ser fonte de inspiración nas elaboracións modernas.
Deste xeito, as decoracións en forma de esvásticas, motivos xeométricos
baseados na natureza, cordóns e mamelóns, espirais, entrelazados ou fili-
granas, moveranse polo territorio da antigüidade galega, e á vez viaxarán
ata o presente, para inspirar a artesanía actual; moitos destes motivos, uni-
dos ás tipoloxías artesanais, contribúen a unha imaxe de marca ou unhas
formas propias que se poden interpretar como símbolos de identidade.

As pezas que hoxe valoramos como artesanais, a medio camiño
entre o utilitario e o decorativo, son para o pasado e no eido da arqueo-
loxía, os obxectos fundamentais que contribúen á reconstrución histórica