31
Zapisanie besarabskich „Dróg Śmierci”
Projekt będzie cyfrowo dokumentował istniejące informacje i pomniki „Dróg Śmierci”
w północnej Mołdawii oraz od Kiszyniowa po Naddniestrze, upamiętniając 80 000 Żydów, którzy tam zginęli. Projekt koncentruje się na mapowaniu mołdawskich miejsc związanych
z Holokaustem, w tym miejsc zagłady. Po zmapowaniu miejsca te zostaną udostępnione
w ramach wirtualnej wycieczki i wystawy, obejmującej badania terenowe, wywiady
i tłumaczenie treści na wiele języków. Wycieczka odbędzie się również na miejscu, gdzie kilka grup będzie miało możliwość fizycznie przejść te trasy. Dzięki fizycznej dostępności wycieczki i wystawy w Mołdawii oraz ogólnej dostępności online, projekt upamiętni Holokaust w Mołdawii, będzie zapobiegać zniekształcaniu historii Holokaustu i przyczyni się do powstania wirtualnych wystaw Yad Vashem.
Wnioskodawca: Agudas Israel w Mołdawii.
Pamięć o zagładzie Romów w Europie Wschodniej
Celem projektu jest odkrycie dokumentów archiwalnych i ustalenie dowodów ludobójstwa Romów w Europie Wschodniej, które miało miejsce podczas II wojny światowej. Zespół projektowy zbierze świadectwa najstarszego żyjącego pokolenia Romów ze wszystkich krajów partnerskich, utworzy archiwa w celu zachowania ich osobistych historii oraz zidentyfikuje miejsca egzekucji i masowych grobów w tych regionach. Zostanie stworzony specjalny zestaw narzędzi, który będzie wspierał edukatorów i badaczy w wielu językach. Internetowa kolekcja projektu będzie zawierać wybrane dokumenty archiwalne, nagrane świadectwa poszczególnych świadków oraz listę zidentyfikowanych miejsc mordów. Materiały te zostaną udostępnione na stronie internetowej wraz z interaktywną mapą prezentującą wyniki projektu. Dążąc do tego, by powstały godne miejsca pamięci
o ludobójstwach, projekt promuje publiczne uznanie ludobójstwa Romów w Europie Wschodniej.
Wnioskodawca: Roma Community Center (RCC)
Holokaust i ludobójstwo Romów: edukacja dla regionu Bałkanów i o regionie Bałkanów
Projekt składa się z czterech kursów online na temat Holokaustu i ludobójstwa Romów, antysemityzmu i antycyganizmu na Bałkanach, a także seminarium stacjonarnego w Skopje
i Belgradzie. Nagrane wykłady pomogą stworzyć platformę edukacyjną i trwałe źródło wiedzy dla przyszłych uczniów, zachęcając do krytycznego myślenia oraz promując tolerancję
i empatię. Opierając się na zasobach IHRA, takich jak „Zestaw narzędzi przeciwko zniekształcaniu historii Holokaustu”, kursy dostarczą uczestnikom historycznie rzetelnych relacji i udokumentowanych, solidnych informacji, aby zapobiec rozpowszechnianiu fałszywych narracji. Uwzględniając unikalny regionalny i historyczny kontekst Holokaustu na Bałkanach, projekt zaowocuje stworzeniem pierwszych kursów online na temat Holokaustu
i ludobójstwa Romów dla tego regionu w lokalnych językach.
Wnioskodawca: Haver Srbija
Odporność Romów: drastyczne historie o wojnie, migracji i nadziei
Projekt ten umożliwia młodzieży romskiej dokumentowanie i upowszechnianie prawdziwej historii ludobójstwa Romów. Poprzez gromadzenie historii mówionych, tworzenie archiwów multimedialnych i produkcję materiałów edukacyjnych, projekt ten ma na celu przeciwdziałanie zniekształceniom i historycznej amnezji otaczającej ludobójstwo Romów. Projekt przechowuje zapisy i świadectwa społeczności romskiej w archiwum cyfrowym
i udostępnia je za pomocą materiałów edukacyjnych. Projekt śledzi związek między zachowaniem pamięci o ludobójstwie a kształtowaniem się romskiego społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie, koncentrując się na wzmocnieniu pozycji grup marginalizowanych. Bada również, w jaki sposób zachowanie dokumentacji archiwalnej przyczyniło się do powstania romskich organizacji pozarządowych i do zaangażowania obywatelskiego przedstawicieli społeczności, zwłaszcza młodzieży.
Wnioskodawca: Kherson City Association of Young Roma
Claims Conference działa w wielu obszarach, które są zbieżne z działalnością EHRI, a także IHRA i FRA, takich jak archiwizacja cyfrowa, świadectwa, badania ankietowe, edukacja i stypendia.
ESHEM współpracuje obecnie z IHRA nad zdefiniowaniem europejskich miejsc pamięci Holokaustu; miejsca te mogą różnić się wielkością, uznaniem i statusem. Celem konsorcjum jest zbudowanie sieci międzynarodowych klastrów tematycznych.
Po prezentacjach i lunchu, w dwóch grupach odbyła się dalsza dyskusja na temat synergii i współpracy. Zidentyfikowano kilka obszarów potencjalnej współpracy, takich jak stypendia, komunikacja czy edukacja.
Café Centropa
Dzień zakończył się kolejną prezentacją
w wykonaniu Centropa – Centrum Badań
i Dokumentacji Europy Środkowej. Centropa została założona w Wiedniu i Budapeszcie
w 2000 roku z zamiarem zachowania pamięci żydowskiej w Europie Środkowej
i Wschodniej, na Bałkanach,
w krajach bałtyckich i byłym Związku Radzieckim, a następnie upowszechnienia wyników badań jak najszerszemu gronu odbiorców poprzez edukację, filmy i inne kanały.
Po zapoznaniu się z działalnością Centropa, uczestnicy warsztatów wzięli udział
w wydarzeniu „Café Centropa”, moderowanym przez Hannah Lessing
z Narodowego Funduszu Republiki Austrii na rzecz Ofiar Narodowego Socjalizmu. Café Centropa to comiesięczne spotkanie ocalałych z Holokaustu i ich rodzin, podczas którego w nieformalnej atmosferze kawiarni dzielą się swoimi historiami.
Wysłuchanie historii samych ocalałych okazało się punktem kulminacyjnym warsztatów i szczególnym przypomnieniem o znaczeniu naszych wspólnych wysiłków
i misji wspierania inicjatywy „Nigdy więcej”.
Drugi dzień warsztatów odbył się w Wiedniu w Instytucie Studiów nad Holokaustem im. Wiesenthala (VWI), który jest wieloletnim partnerem projektów EHRI, a obecnie koordynatorem EHRI Austria. Po przywitaniu przez dyrektora Jochena Böhlera, VWI przedstawiło dwie prezentacje na temat swoich ostatnich działań: stworzenia internetowej edycji EHRI „Słonecznik”, książki Szymona Wiesenthala oraz wystawy internetowej „Wiesenthal w Linzu”.
Po tych prezentacjach uczestnicy warsztatów wzięli udział w ostatniej burzy mózgów. Była to inspirująca dyskusja, podczas której padło wiele trafnych sugestii. Ostatecznie zdefiniowano cztery obszary możliwej współpracy i punkty kluczowe:
• Szkolenie następnego pokolenia.
• Zabezpieczanie i stałe ulepszanie dostępu do archiwów.
• Zwiększona współpraca na poziomie krajowym.
• Udostępnianie komunikacji.
W szczególności, łączenie badań FRA, współpraca z krajowymi organami statutowymi ds. praw człowieka
i instytucjami pamięci, oraz przedstawianie wyników we współpracy z innymi organizacjami uczestniczącymi na poziomie komunikacji.
Uczestnicy wskazali, że uznali warsztaty za pozytywne doświadczenie i byliby skłonni rozważyć zorganizowanie kolejnych warsztatów w przyszłości. Dwudniowe warsztaty zakończyły się dwiema wizytami
z przewodnikiem w interesujących miejscach w Wiedniu: Judenplatz Holocaust Memorial
i Shoah Wall of Names Memorial.