Dyrektor, podsumowując 80. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, mówił również o krystalizujących się koncepcjach dotyczących tych najważniejszych obchodów rocznicowych w Miejscu Pamięci
w przyszłości. W toku dyskusji Rada jednomyślnie przyjęła uchwałę następującej treści: „Międzynarodowa Rada Oświęcimska popiera koncepcję, by – wzorem 80. rocznicy wyzwolenia – podczas obchodów 27 stycznia, program nie przewidywał przemówień politycznych, a koncentrował się na głosach Ofiar i Ocalałych z Auschwitz”.
Podczas posiedzenia dyrektor Cywiński oraz dyrektor generalny Telewizji Polskiej Tomasz Sygut podpisali porozumienie dotyczące realizacji sygnału telewizyjnego z obchodów kolejnych rocznic wyzwolenia, jak
i towarzyszącego im międzynarodowego studia publicystycznego, w latach 2026-2030.
W swoim sprawozdaniu dyrektor Cywiński wspomniał również o pracy edukacyjnej Muzeum realizowanej w Internecie, między innymi o cieszącym się dużą popularnością podcaście „O Auschwitz”, który dostępny jest nie tylko w języku polskim i angielskim, ale także w językach migowych PJM i SJM.
Podkreślił, że Muzeum na platformach społecznościowych obserwuje już prawie
3 miliony osób, choć jest to przestrzeń coraz trudniejsza dla realizacji misji Muzeum: – Polaryzacja i wulgaryzacja cały czas tam postępują. Mamy wrażenie, że pewne granice cały czas się w dyskusji online przesuwają w złą stronę. Jednak cały czas jesteśmy obecni w tej przestrzeni, bowiem widzimy taką potrzebę. Staramy się także wzmacniać naszą obecność
w serwisie YouTube poprzez realizację kolejnych krótkich filmów poświęconych historii Auschwitz.
Nowym elementem w przestrzeni internetowej jest także strona: powstrzymaj-negacjonizm.auschwitz.org. Strona ta ma pomóc internautom zrozumieć strategie współczesnych negacjonistów aktywnych przede wszystkim na platformach społecznościowych, a także pozwala na szybkie kopiowanie przygotowanych przez historyków argumentów.
Mówiąc o pracach wystawienniczych, dyrektor Cywiński mówił o otwartej we wrześniu wystawie poświęconej Polakom deportowanych do KL Auschwitz, podróżującej ekspozycji „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko” udostępnionej w październiku w Union Terminal w Cincinnati, a także tymczasowej wystawie sztuki współczesnej „Prussian Blue” Yishaia Jusidmana, którą oglądać można na terenie byłego obozu Auschwitz I.
– Poza tym rozpoczęliśmy prace nad wystawą sztuki więźniarskiej, która będzie mówić
o tematyce odczłowieczenia. To następny duży projekt na przyszłość. Będzie ona zawierała część przeprowadzającą odwiedzających przez różne poziomy odczłowieczenia, a także przestrzeń wystaw czasowych, gdzie prezentować będziemy na zasadzie rotacji prace oryginalne. W taki sposób chcielibyśmy uratować część tego przekazu, który pojawiał się w pytaniach do Ocalałych: co czuło się, gdy było się w obozie? Pokazanie tego poprzez sztukę pozwoli przekazać właśnie te emocje. Obrazy i rysunki nie będą już tylko ilustracjami, ale będą częścią tej narracji o człowieku – powiedział dyrektor Cywiński.
Z kolei do współczesnych twórców filmowych jest adresowany nowy projekt, realizowany we współpracy z Fundacją Auschwitz-Birkenau. Picture from Auschwitz to pionierska inicjatywa, której częścią jest wierna, cyfrowa replika niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady w skali 1:1, dostępna dla twórców filmowych. Szczegóły znaleźć można na stronie film.auschwitz.org.
Dyrektor mówił także o prowadzonych przez Muzeum pracach konserwatorskich, wykonywanych przede wszystkim przy historycznych budynkach murowanych oraz ruinach komór gazowych i krematoriów na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, które są finansowane ze środków Fundacji Auschwitz-Birkenau. Już wkrótce odwiedzającym zostanie udostępniony po konserwacji budynek jednej z najstarszych łaźni na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, w którym znajdowała się także dezynfekcyjna komora gazowa.
Członkowie Rady przyjęli także uchwałę
o wyrażeniu poparcia dla „Deklaracji Ocalałych” z 2002 r., której tekst znaleźć można tutaj. Rada wyraziła też wsparcie dla Muzeum Auschwitz, które od kilku miesięcy wzywa platformy społecznościowe, przede wszystkim Facebooka, do zmiany swoich regulaminów tak, by nie było możliwe publikowanie i rozpowszechnianie wygenerowanych za pomocą sztucznej inteligencji fałszywych obrazów, filmów i treści związanych z historią Auschwitz i Holokaustu.
Podczas posiedzenia Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej omawiano również postępy prac przy tworzeniu nowego budynku muzealnego na terenie byłego niemieckiego ośrodka zagłady w Treblince, w którym
w przyszłości znajdzie się m.in. wystawa historyczna, a także przestrzeń do prezentacji rzeźb autorstwa Ocalałego z Treblinki Samuela Willenberga.
Przed głównym posiedzeniem członkowie Rady zwiedzili – jeszcze przed oficjalnym otwarciem – pierwszy gotowy fragment Nowej Wystawy Głównej Muzeum, który poświęcono doświadczeniu obozowemu więźniów.
– To dla nas bardzo wzruszająca chwila, bo wystawę tworzymy już od ponad 12 lat. Bardzo też ważne jest dla nas wszystkich to, że nad ekspozycją pracowała jeszcze Międzynarodowa Rada Oświęcimska, w której składzie zasiadali jeszcze Ocalali tak ważni dla kształtowania pamięci o Auschwitz po wojnie, jak prof. Władysław Bartoszewski, Marian Turski, czy Israel Gutman. Ich refleksja miała dla nas ogromne znaczenie – mówił na posiedzeniu Piotr Cywiński.
– Chciałbym także podziękować Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rządy
i ministrowie zmieniały się kilkakrotnie, ale wszyscy szanowali decyzję co do realizacji tej ekspozycji, bardzo drogiego przedsięwzięcia ze względu na to, iż projekt obejmuje także konserwację sześciu historycznych poobozowych budynków – podkreślił Piotr Cywiński.
Część Nowej Wystawy Głównej poświęcona doświadczeniu więźniów Auschwitz udostępniona zostanie odwiedzającym jeszcze w tym roku.
14