11
Dokument francuskiego reżysera miał swoją premierę
w Paryżu w 1985 r. Ta trwająca ponad 9 godzin wizualna opowieść o byłych niemieckich obozach zagłady szybko została uznana przez opinię publiczną za film ikoniczny, jedno
z najważniejszych świadectw na temat Holokaustu, a przez niektórych nawet za arcydzieło sztuki filmowej. Tak zresztą postrzegał swój film sam autor. Nie brakowało jednak głosów krytycznych, zwłaszcza
w Polsce, gdzie Shoah odebrano jako obraz stronniczy
i tendencyjny, szkalujący naród polski. Warto przypomnieć, że
w pełnej wersji pokazano go
w polskiej telewizji dopiero
w 1997 r.
Tematem debaty będzie znaczenie artystyczne tego głęboko poruszającego
i innowacyjnego dzieła, jego wielowątkowy, globalny wpływ na kształtowanie się europejskiej pamięci o Zagładzie,
a w przypadku Polski – również na postrzeganie relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej. Odbędzie się ona na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze, w jednym
z kluczowych miejsc, w którym realizowane były zdjęcia do filmu.
Debata będzie transmitowana na stronach Państwowego Muzeum na Majdanku i Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze na Facebooku, a także na kanale PMM na YouTubie.
Data: 8 września 2025 (poniedziałek), godz. 16:00–17:30
Paneliści:
dr Bartosz Kwieciński
(Uniwersytet Jagielloński)
Historyk filmu, medioznawca, badacz propagandy antysemickiej, adiunkt
w Centrum Badań Holokaustu UJ, autor monografii Obrazy i klisze. Między biegunami wizualnej pamięci Zagłady (2012), współautor książki (Dez)informacja w czasach (post)prawdy (2023).
dr hab. Katarzyna Person
(Muzeum Getta Warszawskiego) Historyczka, dyrektorka Muzeum Getta Warszawskiego, wcześniej kierowała Działem Naukowym Żydowskiego Instytutu Historycznego i projektem Pełnej Edycji Archiwum Ringelbluma, autorka książek Assimilated Jews in the Warsaw Ghetto, 1940–1943 (2014), Policjanci. Wizerunek Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie warszawskim (2018), Dipisi. Żydzi polscy w amerykańskiej
i brytyjskiej strefach okupacyjnych Niemiec, 1945–1948 (2019) oraz Przemysłowa Concentration Camp: the Camp, the Children, the Trials (2023).
dr hab. Piotr Witek
(Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) Metodolog
i historyk, dyrektor Centrum Badawczo-Rozwojowego e-Humanistyka, zatrudniony
w Katedrze Humanistyki Cyfrowej i Metodologii Historii w Instytucie Historii UMCS, autor: Andrzej Wajda jako historyk. Metodologiczne studium
z historii wizualnej (2016), Kultura. Film. Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego (2005), współredaktor tomu Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości (2011).
Wprowadzenie i moderacja:
dr Tomasz Kranz
(Państwowe Muzeum na Majdanku) – Germanista, historyk i muzeolog, dyrektor PMM, autor Zagłady Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku (2010), redaktor książki Infrastruktura akcji „Reinhardt” (2023), współredaktor tomu Przeszłość w muzeach historycznych. Reprezentacje
i narracje (2024).