ZABAWKI I BIŻUTERIA
INSPIROWANE ZWIERZĘTAMI
W CZASIE HOLOKAUSTU
EHRI
Zabawki i biżuteria inspirowane zwierzętami odegrały kluczową rolę w czasie Holokaustu jako symbole pocieszenia, tożsamości i przetrwania, oferując dzieciom emocjonalną ucieczkę w obliczu skrajnych trudności.
Osobiste przedmioty służyły również jako subtelne formy oporu, wykorzystywane do przemycania wartościowych przedmiotów lub szerzenia przesłań antyhitlerowskich.
Badając te przedmioty, autorka najnowszego wpisu na blogu EHRI Document Blogpost, Anna Batzeli, pomaga zrozumieć traumę, pamięć i opór, podkreślając wagę zachowania indywidualnych historii w historii i pamięci Holokaustu.
Sophie Turner-Zaretsky i jej rodzina zostali zmuszeni do opuszczenia getta, gdy Niemcy zajęli Lwów. W 1942 roku jej ojciec zdobył dla niej i jej matki fałszywe dokumenty, umożliwiając im ucieczkę. Pewnego dnia Sophie otrzymała od matki pluszowego misia.
„Później nadała mu imię «Uchodźca», tak jak ona i jej matka były uchodźczyniami wojennymi. (…) Sophie trzymała misia, którego dostała jako mała dziewczynka, przez ponad 50 lat. Był z nią, gdy była Sophie, katoliczką mieszkającą w Polsce; był z nią, gdy dorastała w Anglii; i był z nią, gdy przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych, aby po raz kolejny rozpocząć nowe życie. Miś był niemym świadkiem cudu ocalenia, odrodzenia
i sukcesu Sophie”.
Pluszowy miś Sophie, pluszaki, kukiełki
w kształcie zwierząt, drewniane zabawki, gry planszowe z motywami zwierząt i inne „ukochane” zabawki dawały dzieciom pocieszenie i towarzystwo w ukryciu, podczas Kindertransportu lub po wyzwoleniu z obozów internowania. Wiele z tych przedmiotów znajduje się w zbiorach muzealnych, często opatrzonych osobistymi świadectwami ich właścicieli. Podobnie, biżuteria inspirowana zwierzętami miała głębokie znaczenie emocjonalne, symbolizując cenne wspomnienia, relacje czy punkty zwrotne. Badanie tych przedmiotów pogłębia nasze zrozumienie Holokaustu, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że ich przymusowa konfiskata przez nazistów i ich kolaborantów odczłowieczyła Żydów, pozbawiając ich godności i tożsamości. Utrata tych przedmiotów oznaczała zniszczenie cennych pamiątek i symboli tożsamości, powodując głębokie szkody psychologiczne u ofiar.
FRAGMENT „CONCLUSIONS” („WNIOSKI”)
Biżuteria i zabawki z motywami zwierzęcymi często przedstawiają osobiste historie, emocje i wspomnienia osób, które je posiadały. Badanie tych przedmiotów może pomóc nam uczłowieczyć statystyki Holokaustu. Przedmioty te odzwierciedlają niewinność dzieciństwa i wpływ traumy na jednostki i rodziny, a także mogą ilustrować subtelne formy oporu i mechanizmów radzenia sobie, w których jednostki znajdują pocieszenie i nadzieję. Przedmioty takie jak pluszowe misie, kukiełki
w kształcie zwierząt i drewniane zabawki zapewniały pocieszenie, towarzystwo
i namiastkę normalności pośród okropności prześladowań, wysiedleń i przemocy. Przedmioty te pomagały dzieciom radzić sobie z traumatyczną rzeczywistością tamtych czasów, oferując emocjonalną ucieczkę. Niosły głębokie znaczenie emocjonalne, reprezentując cenne wspomnienia, więzi z bliskimi i z życiem przedwojennym.
Zachowanie takich osobistych przedmiotów – pomimo traumy Holokaustu – służyło jako przypomnienie o tożsamości i przetrwaniu. Utrata tych pamiątek, często w wyniku przymusowej konfiskaty przez nazistów, oznaczała pozbawienie godności
i zniszczenie symboli tożsamości. Miało to głęboki wpływ psychologiczny na ofiary, podkreślając wagę pamięci i pielęgnowania osobistych historii. Przedmioty te nie tylko zapewniały pocieszenie, zabawki i biżuteria odgrywały również rolę w oporze. Niektóre przedmioty, takie jak gry planszowe
z motywami zwierząt czy pluszowe zabawki używane do przemytu wartościowych przedmiotów, stanowiły subtelne formy buntu przeciwko reżimowi nazistowskiemu.
Przedmioty te podkreślają pokojowe formy oporu Żydów i opór jednostek poruszających się w brutalnych warunkach gett i obozów koncentracyjnych. Dają również wgląd
w codzienne zmagania o przetrwanie, gdzie nawet drobne akty oporu – ukryte wiadomości lub przemyt – stawały się sposobem na zachowanie poczucia autonomii i godności.
16