USHMM NABYWA
SWOJĄ PIERWSZĄ KOLEKCJĘ
OD OCALAŁEGO Z HOLOKAUSTU
POCHODZENIA PERSKIEGO
Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie (USHMM)
Rodzina irańskiego Żyda, ocalałego z Holokaustu, przekazała jego szczegółowy dziennik
o przetrwaniu w obozach dla internowanych w Vichy we Francji na rzecz United Staetes Holcaust Memorial Museum. Dziennik Menashe Ezrapoura to rzadki dodatek do kolekcji Muzeum – to pierwszy i jedyny przedmiot w kolekcji ponad 27 000 przedmiotów, który jest powiązany z ocalałym z Holokaustu pochodzenia perskiego.
–„Dziennik mojego ojca to coś więcej niż jego słowa zapisane na papierze – to świadectwo odporności, głos, którego nie da się uciszyć, i pomost między przeszłością a przyszłością” – mówi Caroline Yona z Los Angeles, która przekazała dziennik swojego ojca do Muzeum 2 kwietnia. „Przekazując go do Muzeum, oddaję hołd jego historii
i zapewniam, że jego głos będzie rozbrzmiewał tak, aby przyszłe pokolenia pamiętały, uczyły się i nigdy nie zapomniały”.
„Znaczenie tego pamiętnika dla zbiorów Muzeum i dla zapisów historycznych jest niezwykłe” – powiedział Tad Stahnke, dyrektor William and Sheila Konar ds. międzynarodowego zasięgu edukacji
w Muzeum. „Pisma Ezrapoura zaczną wypełniać luki dotyczące niedoreprezentowanej grupy ofiar
i ocalałych z Holokaustu”.
Od 2020 roku projekt Muzeum pod nazwą Sardari Project realizowany we współpracy z IranWire.com angażuje młodych Irańczyków w historię
i znaczenie Holokaustu. Stahnke mówi: „Pamiętnik Ezrapoura zapewnia bezpośrednie połączenie z Iranem,
II wojną światową i Holokaustem poprzez pierwotne źródło skierowane do odbiorców, do których Muzeum stara się dotrzeć od kilku lat – młodych ludzi mieszkających w Iranie – którzy od początku swojego życia doświadczali nieustannego negowania Holokaustu przez reżim i cenzurowanie dokładnych informacji o Holokauście”.
W miarę jak pokolenie ocalałych maleje, Muzeum ściga się z czasem, aby uratować dowody Holokaustu. Kolekcja Muzeum poświęcona Holokaustowi dokumentuje losy ofiar Holokaustu, ocalałych, ratujących, wyzwolicieli i innych osób za pomocą przedmiotów, dokumentów, zdjęć, filmów, książek, osobistych opowieści i nie tylko.
Wraz z zamknięciem okna możliwości gromadzenia tych delikatnych materiałów, Muzeum zintensyfikowało swoje wysiłki, aktywnie gromadząc materiały w 50 krajach na sześciu kontynentach, aby zbudować wiarygodny zbiór zapisów na temat Holokaustu
i uczynić go w pełni dostępnym dla przyszłej edukacji, badań i stypendiów. Do tej pory Muzeum posiada w swojej kolekcji około 300 pamiętników.
„Historia Iranu i Holokaustu była niedoreprezentowanym tematem
w naszej kolekcji” – mówi James Gilmore, kurator zbiorów Muzeum. „Dlatego jesteśmy podekscytowani, że pamiętnik Menashe Ezrapoura dołączył do naszej kolekcji, dzięki czemu badacze mogą lepiej zrozumieć ten fragment historii Holokaustu i jego znaczenie w Iranie i na świecie”.
Urodzony w rodzinie żydowskiej
w Hamadan w Iranie, Ezrapour przeprowadził się do Grenoble we Francji w 1938 roku, aby studiować inżynierię. Jego pamiętnik szczegółowo opisał jego doświadczenia jako studenta,
a ostatecznie jego cztery lata przetrwania w trzech różnych obozach dla internowanych w Vichy we Francji.
W 2016 roku Yona powiedział IranWire, że w wieku 23 lat Ezrapour był przetrzymywany przez 45 dni we francuskim więzieniu za niezgłoszenie swojej żydowskiej tożsamości. Jako student został uwięziony w obozie pracy Chapoly, obozie dla internowanych Gurs
i obozie pracy Meyreuil; wszystkie te obozy znajdują się w południowej Francji. Dwa miesiące po D-Day, tj. inwazji aliantów na Normandię podczas II wojny światowej, Ezrapour i obóz pracy Meyreuil zostały wyzwolone przez siły amerykańskie. Po wyzwoleniu w sierpniu 1944 roku Ezrapour wrócił do Grenoble, aby ukończyć studia inżynierskie,
a następnie w tym samym roku powrócił do swojego rodzinnego miasta Hamadan.
Według Yony Iran stawał się coraz bardziej niegościnny dla Żydów. Z tego powodu Ezrapour i jego żona przeprowadzili się do Stanów Zjednoczonych w 1986 roku, dołączając do Yony mieszkającej w Los Angeles.
Pamiętnik wielkości dłoni jest napisany po francusku i zawiera około 365 stron – stanowiąc tym samym roczny zbiór zapisów.
6