Powrót do Londynu: wyzwanie pamięci
w upolitycznionym świecie
W lutym 2025 roku, pod przewodnictwem Wielkiej Brytanii, IHRA powróciła do Londynu, aby uczcić 25. rocznicę Deklaracji Sztokholmskiej – miasta, w którym w 1998 roku jej podróż po raz pierwszy nabrała kształtu w ramach inauguracyjnego spotkania ITF. Ocalała z Holokaustu Mala Tribich przypomniała obecnym: „Nie opowiadamy naszych historii dla siebie. Opowiadamy je po to, aby kolejne pokolenie zrozumiało, co się dzieje, gdy nienawiść nie jest kontrolowana”.
„Nie opowiadamy naszych historii dla siebie. Opowiadamy je po to, aby kolejne pokolenie zrozumiało, co się dzieje, gdy nienawiść nie jest kontrolowana”. Paul Boateng, szef delegacji Wielkiej Brytanii na Forum Sztokholmskim, podkreślił, dlaczego pamięć
o Holokauście pozostaje tak samo ważna jak zawsze. „Stoimy w momencie, gdy historia nie tylko ulega zapomnieniu, ale jest pisana na nowo. Deklaracja Sztokholmska miała przed tym chronić – jednak zostało jeszcze dużo do zrobienia”.
Michaela Küchler, Sekretarz Generalna IHRA, podkreśliła rosnącą polityzację pamięci: „Zawsze wiedzieliśmy, że pamięć jest ważna. Ale dziś musimy o nią walczyć w sposób, którego się nie spodziewaliśmy. Kiedy widzisz, jak kwestionuje się obchody Holokaustu lub kiedy ocalałym mówi się, że jest to „zbyt polityczne”, aby pozwolić im mówić, zdajesz sobie sprawę, jak krucha jest ta pamięć”. Michaeli misja IHRA nie była obca, kiedy w tym roku objęła stanowisko Sekretarza Generalnego. Jako przewodnicząca niemieckiej prezydencji IHRA w 2020 roku poprowadziła sojusz w roku bezprecedensowym – w roku, w którym po raz pierwszy wszelka współpraca musiała odbywać się online. Podczas jej kadencji jako przewodniczącej IHRA nie tylko dostosowała, ale także rozwinęła pracę IHRA, zapewniając przyjęcie roboczej definicji antycyganizmu/dyskryminacji wobec Romów i powołując Globalną Grupę Zadaniową Przeciwko Zniekształcaniu Holokaustu.
Zastanawiając się nad przyszłością pamięci
o Holokauście, Michaela podkreśliła pilną potrzebę działania, stwierdzając:
„Pytanie nie brzmi już, czy pamięć
o Holokauście jest konieczna – pytanie brzmi, jak zapewnić jej skuteczność dla przyszłych pokoleń”.
„Pytanie nie brzmi już, czy pamięć
o Holokauście jest konieczna – pytanie brzmi, jak zapewnić jej skuteczność dla przyszłych pokoleń”
Dwadzieścia pięć lat po spotkaniu
w Sztokholmie odpowiedzialność, którą rządy przyjęły w styczniu 2000 roku, nadal pozostaje aktualna. Pytania, które przed nami stoją, są tak samo pilne jak zawsze. Jak zapewnić, że pamięć o Holokauście pozostanie istotna dla kolejnych pokoleń? Jak przeciwdziałać zniekształceniom w erze,
w której dezinformacja i nienawiść rozprzestrzeniają się szybciej niż fakty? I jak zapewnić, że zobowiązania podjęte w Sztokholmie pozostaną czymś więcej niż słowami zapisanymi na kartce papieru?
Odpowiedzi nie przyjdą łatwo, ale zobowiązanie społeczności międzynarodowej pozostaje takie samo.
Praca musi być kontynuowana.
Członkowie IHRA na plenarnym posiedzeniu IHRA 2024 w Glasgow
20