80 LAT
PAŃSTWOWEGO MUZEUM
NA MAJDANKU
Państwowe Muzeum na Majdanku
Witając zgromadzonych gości – blisko 200 osób, w tym byłych więźniów Majdanka, przedstawicieli instytucji kultury i ośrodków naukowych z całego kraju, a także władz samorządowych – dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku Tomasz Kranz przypomniał, że jest to pierwsze w świecie muzeum upamiętniające ofiary II wojny światowej. „Już tylko to stanowi o szczególnej wartości dokumentalnej i społecznym mandacie naszej instytucji”. W przemówieniu podkreślał rolę swoich poprzedników
i zaangażowanie wszystkich pracowników muzeum.
W liście gratulacyjnym Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska napisała: „Każdy, kto przekracza progi tego miejsca [Muzeum na Majdanku] zostaje skonfrontowany z trudną, lecz konieczną do zrozumienia historią, której nie wolno zapomnieć. Muzeum na Majdanku to także symbol walki o prawdę. Państwa praca – pracownic i pracowników, historyków, edukatorek i przewodników - to nie tylko opieka nad świadectwami przeszłości, ale również troska o to, aby pamięć o ofiarach
i lekcje historii były żywe i obecne w świadomości społeczeństw na całym świecie”. List odczytał zastępca dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN Piotr Szpanowski.
Podczas jubieluszowej gali ważne dla nas były także słowa przedstawicieli organizacji związanych z tematyką drugiej wojny światowej oraz skupiających muzea
i instytucje kultury.
Rocznicowe obchody zamknęła Konferencja naukowa „Przeszłość w muzeach – muzea
w przyszłości”, która odbyła się następnego dnia. Wzięli w niej udział wybitni badacze
z dziedziny muzealnictwa i kultury pamięci.
Na konferencję złożyły się następujące wystąpienia:
• „Przeszłość w muzeach historycznych. Wprowadzenie” – Tomasz Kranz, Państwowe Muzeum na Majdanku
• „Dekada muzeów. Czy stać nas na nowe wyzwania?” – Robert Traba, Instytut Studiów Politycznych PAN
• „Muzeum historyczne jako instytucja zaangażowana” – Anna Ziębińska-Witek, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
• „O niezbędności rzeczy w muzealnym ‘teatrze nieruchomym’” – Jan Święch, Uniwersytet Jagielloński
• „Natura pamięci – ewolucja muzeum” – Dorota Folga-Januszewska, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
W drugiej części spotkania odbyła się debata pt. „Muzea historyczne, czyli co…”. O funkcjach i roli współczesnych muzeów historycznych,
a także oczekiwaniach, jakie wobec nich mają ich odbiorcy, dyskutowali:
• Paulina Florjanowicz, Narodowy Instytut Muzeów
• Marcin Gapski, Muzeum Kresów Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej
• Michał Niezabitowski, Muzeum Krakowa
• Rafał Wnuk, Muzeum II Wojny Światowej
• moderacja: Agnieszka Kowalczyk-Nowak, Państwowe Muzeum na Majdanku
W jubileusz 80-lecia instytucji nie mogło zabraknąć okolicznościowych wydawnictw, które są dostępne w naszej księgarni.
Pierwsze z nich to antologia znanych czytelnikom „Zeszytów Majdanka”. Spośród ponad 200 artykułów, które od lat 60. XX wieku ukazały się na kartach 26 tomów, wybraliśmy 15 najważniejszych artykułów poświęconych historii Konzentrationslager Lublin. Ich autorami byli historycy związani zawodowo
z Muzeum i to właśnie im zawdzięczamy pogłębiony stan wiedzy na temat Majdanka. Książka stanowi także hołd dla ich pracy oraz równocześnie podsumowanie naukowego dorobku Muzeum.
Druga z jubileuszowych publikacji w centrum uwagi stawia muzea i stanowi wspólny wysiłek ekspertów-autorów reprezentujących wiele różnorodnych instytucji kultury z całej Polski. Tom pt. „Przeszłość w muzeach historycznych. Reprezentacje i narracje” odzwierciedla wieloaspektowość współczesnej refleksji muzeologicznej koncentrując się w kolejnych rozdziałach na różnych obszarach działalności muzeów.
23 października 2024 roku w Lubelskim Centrum Konferencyjnym uroczyście obchodziliśmy jubileusz 80-lecia działalności Państwowego Muzeum na Majdanku. Była to okazja do spotkania w gronie muzealników i przyjaciół Muzeum, przypomnienia historii instytucji i prezentacji jej dzisiejszej działalności, a także uhonorowania zasłużonych pracowników.
18