W wyniku nazistowskiej ideologii miliony ludzi zostało pozbawionych nie tylko wolności, ale i podstawowych praw człowieka. Jednym z najbardziej dramatycznych symboli tej utraty były obozy koncentracyjne, takie jak KL Stutthof.
Prawo do wolności zostało tam całkowicie pogwałcone. Ludzie, którzy trafiali do Stutthofu, zostali pozbawieni możliwości swobodnego działania, ich życie było podporządkowane brutalnym zasadom, a ich istnienie sprowadzone do walki
o przetrwanie w nieludzkich warunkach. Prawo do prawdy zostało zniekształcone propagandą i dezinformacją, która miała ukryć okrucieństwo i zbrodnie dokonywane w obozach. Prawo do sprawiedliwości zostało zdeptane – ludzie byli traktowani bez szacunku dla ich godności, a sprawiedliwość zamieniono w system represji
i terroru.[…]
Naszym obowiązkiem jest dążyć do sprawiedliwości, aby przypominać, że zło nie może pozostać bezkarne. Zło zaczyna się od drobnych niegodziwości, takich jak odwracanie głowy, obojętność i pogarda. Dobro i sprawiedliwość zaczynają się od małych gestów sprzeciwu wobec niesprawiedliwości i krzywdy. Dlatego naszym obowiązkiem jest pamiętać by świadczyć na rzecz sprawiedliwości”.
Tymi słowami do zgromadzonych na upamiętnieniu 85. rocznicy pierwszego transportu więźniów do obozu Stutthof zwrócił się Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Po przemówieniach zgromadzeni wysłuchali programu muzycznego w wykonaniu Państwa Eweliny i Tomasza Stroynowskich oraz „Pieśni Obozowej” oraz „Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego” w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej. Później nastąpiło złożenie przez delegacje kwiatów pod Pomnikiem Walki i Męczeństwa.
Po zakończeniu głównych obchodów upamiętnienia 85. rocznicy pierwszego transportu więźniów do obozu Stutthof zaprosiliśmy zgromadzonych na wydarzenia towarzyszące.
Pierwszym z nich było otwarcie wystawy „Ziemia przemówiła…”, która jest pokłosiem prac archeologicznych prowadzonych
w ostatnich latach w Muzeum i na dawnym terenie poobozowym. Jej główną część stanowią destrukty obuwia, które przenieśliśmy z Pomnika Walki i Męczeństwa. Prawie 0,5 tony, które wydobyliśmy podczas prac w latach 2015–2018 są one symbolami cierpienia, dowodami zbrodni oraz świadectwem nie tylko skali grabieży
i męczeństwa ofiar, lecz również w wielu przypadkach śmierci ich właścicieli. Wydarzeniu towarzyszyły wystąpienie dr Danuty Drywy, kierownik Działu Dokumentacyjnego Muzeum Stutthof
w Sztutowie oraz Bogusławy Tartakowskiej, kustosz ds.
Drugim wydarzeniem było zaprezentowanie monety okolicznościowej „Ofiarom obozu koncentracyjnego Stutthof” wydanej przez Narodowy Bank Polski. Ponadto w tym dniu zaprezentowaliśmy również dwie nowe wystawy: „Gryf. Pod znakiem Orła Białego. Pomorze 1939-1945” oraz „Kocham do zobaczenia… Miłość w czasach niewoli”. Pierwsza z nich stworzona została przez Muzeum Stutthof w Sztutowie oraz Towarzystwo Projektów Edukacyjnych
w Warszawie. Natomiast druga jest efektem pracy muzealników z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach.
W tym miejscu pragniemy również podziękować wszystkim, którzy przybyli na upamiętnienie 85. rocznicy pierwszego transportu więźniów do obozu Stutthof. Dziękujemy, że wspólnie tworzymy Koalicję Pamięci.
16