PREMIERA WSPOMNIEŃ BOLESŁAWA BURSKIEGO
Miejsce Pamięci i Muzeum Majdanek
Książka jest nie tylko bezcennym świadectwem, ale też fascynującą opowieścią o losach wyjątkowego człowieka. Inteligencja, znajomość języków, spryt, obrotność pozwoliły mu ocalić życie. Przenikliwe obserwacje, barwne opisy, dosadne dialogi, dynamiczna narracja sprawiają, że wspomnienia znakomicie się czyta. Mają one wysoką rangę literacką.
Bolesław Burski urodził się w 1905 roku. Był legionistą, harcerzem, działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej.
Z wykształcenia inżynier ogrodnik, mieszkał i pracował w Dąbrowie Górniczej. Podczas kampanii wrześniowej dowodził kompanią
w swoim macierzystym pułku, był dwukrotnie ranny. Od listopada 1939 roku angażował się w działalność konspiracyjną, związany był
z Organizacją Orła Białego, Związkiem Walki Zbrojnej.
W grudniu 1942 roku został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku, skąd w styczniu 1943 roku wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Pracował tu w komandzie budującym drogi obozowe oraz w kuchni więźniarskiej. Na Majdanku Burski spotkał swoich towarzyszy z konspiracji
i wraz z nimi tworzył w obozie siatkę konspiracyjną, dzięki której m.in. do dowództwa Armii Krajowej trafiały sporządzone przez więźniów meldunki
o sytuacji na Majdanku.
18 kwietnia 1944 roku Burski został wywieziony do obozu Auschwitz II-Birkenau. W styczniu 1945 r. zbiegł
z kolumny ewakuacyjnej w okolicach Wodzisławia Śląskiego. Przyłączył się do partyzantki działającej w lasach pszczyńskich. Rozpoznany przez nową władzę ludową jako żołnierz AK, został wtrącony do więzienia urzędu bezpieczeństwa w Katowicach, z którego wyszedł w sierpniu 1945 roku.
Maszynopis zatytułowany „Pawiak – Majdanek – Oświęcim” jesienią 1980 roku Burski przesłał do Państwowego Muzeum na Majdanku w odpowiedzi na ogłoszony przez nie w 1979 roku konkurs dotyczący funkcjonowania niemieckich obozów koncentracyjnych oraz więzień na terenie Lubelszczyzny. Według arkusza ocen jego pracy przyznano najwięcej punktów.
„Relację Burskiego obejmującą lata 1942–1945, cechują niezwykłe walory faktograficzne, dokumentalne
i językowe. Burski spisywał swoje wspomnienia tuż po wojnie, od 1945 do 1948 roku. Pamiętał zatem doskonale nazwiska osób, z którymi miał kontakt przed aresztowaniem, a następnie
w więzieniu i w obozach. Przedstawił ważne wydarzenia obozowe
i znakomicie skreślił sylwetki towarzyszy niedoli, w tym najbliższych współpracowników i przyjaciół. Rzeczy nazywał po imieniu, unikając zbędnych eufemizmów” – powiedział Krysztof Stanek z Muzeum na Majdanku.
Ukazały się wspomnienia więźnia KL Lublin Bolesława Burskiego „Jasieńczyka”. Spisana w latach 1945-1948 relacja Pawiak – Majdanek – Auschwitz trafiła do druku po raz pierwszy dzięki współpracy wydawnictwa Prószyński z Państwowym Muzeum na Majdanku.
24