Memoria [PL] Nr 73 (10/2023) | Page 8

ODWAGA, BY DZIAŁAĆ:

OCALENI W DANII

Wystawa ta, poprzez materiały archiwalne, fotografie, nagrania, świadectwa oraz inne artefakty, upamiętnia jeden

z najskuteczniejszych i najbardziej wyjątkowych przykładów masowego oporu we współczesnej historii. Ten inspirujący moment jednostkowego oraz kolektywnego zrywu do działania rodzi trudne pytanie: czy Ty masz odwagę, by działać?

Pomimo ogromnego ryzyka żydowscy

i nieżydowscy sąsiedzi, przedstawiciele wszystkich grup wiekowych, zmobilizowali się, by ewakuować tysiące duńskich Żydów do Szwecji w obliczu wzrastającej groźby ich deportacji. Ci zwykli obywatele zjednoczyli się przeciwko nazizmowi i ocalili niemal 95% spośród wszystkich 7800 przedstawicieli społeczności żydowskiej w Danii.

Wystawa adresowana jest do zwiedzających

w wieku od 9 lat. Poświęcona jest tematyce odwagi i hartu ducha, a jej celem jest umożliwianie młodym ludziom tworzenia odniesień do ich własnego życia oraz skłania do refleksji nad problemem prześladowań, jak również nad własną gotowością do podejmowania moralnych i odważnych działań.

Wystawa Courage to Act, stworzona we współpracy z nagradzaną firmą Local Projects, wykorzystuje najnowsze osiągnięcia technologii oraz kreatywny storytelling, w tym dynamiczną technologię hologramów, by dostarczać odwiedzającym immersyjnych doświadczeń oraz umożliwić wsłuchanie się

w głos historii poprzez poznawanie losów tych, którzy zdecydowali się nieść ratunek oraz tych, którzy zostali ocaleni.

„Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że możemy współpracować z firmą Local Projects przy organizacji tej wystawy oraz wspólnie odkrywać nowe ścieżki edukowania odwiedzających, w szczególności młodzieży, przy użyciu angażujących technologii”, powiedział Jack Kliger, Prezes i Dyrektor Generalny Muzeum. „Jako że coraz mniej Ocalonych z Holokaustu pozostaje wśród nas, a także mamy obecnie do czynienia z odradzającymi się ruchami antysemickimi, musimy motywować młode pokolenia do proaktywnej postawy w walce o lepszy świat. Naszym obowiązkiem jest inspirowanie młodzieży oraz zaopatrywanie w narzędzia, które sprawią, że staną się empatycznymi obywatelami i liderami”.

Dyrektorką projektu dla wystawy Courage to Act jest Ellen Bari, autorka i twórczyni nagradzanych wystaw oraz programów multimedialnych adresowanych do dzieci

i dorosłych. Członkowie rodziny Ellen Bari doświadczyli przymusowej deportacji do obozu koncentracyjnego Theresienstadt

w Czechosłowacji, do którego zesłano także tych duńskich Żydów, których nie udało się ocalić.

„Osiemdziesiąt lat później niemal niemożliwym wydaje się, iż obywatele Danii podjęli tak odważne działania”, powiedziała Ellen Bari, dyrektorka projektu dla wystawy. „A przecież ci, którzy ryzykowali własnym życiem, by ocalić swoich sąsiadów traktowali tę decyzję jako jedyną słuszną. To właśnie prostolinijność tego rozumowania podkreśla niezwykły charakter tej historii. Mam zaszczyt prezentować te akty odwagi młodym ludziom, gdy zastanawiają się, jakie pozytywne działania oni sami mogą podjąć w swoim życiu oraz w czym tkwi ich potencjał. W Talmudzie zapisano: „kto ratuje życie, ten ratuje cały świat”. Ten potencjał tkwi w nas wszystkich”.

Współpracę z Ellen Bari podjęła ukraińska artystka Sveta Dorosheva w roli ilustratorki oraz Steve Sheinkin, autor książki Bomb, w roli scenarzysty. Dzięki interaktywnym panelom ściennym odwiedzający przeniosą się w czasie. Mogą otworzyć okna, rozchylić zasłony bądź znaleźć się w replice kopenhaskiej synagogi

i przenieść się do roku 1943 za pośrednictwem nagrań video i audio oraz fotografii. Częścią wystawy Courage to Act jest także trzech narratorów pod postacią hologramów inspirowanych prawdziwymi osobami. Opisują oni duńskie realia w czasie okupacji oraz operację niesienia ocalenia na całej trasie zwiedzania.

W atmosferze szerzącego się antysemityzmu oraz zaprzeczania Holokaustowi wystawa Courage to Act odpowiada potrzebom chwili, tym bardziej, iż adresowana jest do dzieci i młodzieży. „Z dumą wspieramy tę wystawę, która podkreśla odwagę, empatię oraz heroizm Duńczyków, jakimi wykazali się w stosunku do swoich sąsiadów”, powiedziała Ambasador Berit Basse, Konsul Generalna Danii w Nowym Jorku. „Duńskie Ocalenie w obliczu ogromnego ryzyka to głęboki przejaw postawy humanitarnej oraz źródło wielkiej wiary, zarówno w kontekście zwalczania antysemityzmu, jak i ogólnie solidarności oraz zaangażowania w społeczeństwo obywatelskie”.

Duńskie Ocalenie

Wystawa cofa się głębiej w przeszłość, by nakreślić szerszy obraz dojścia Hitlera do władzy oraz Holokaustu, lecz właściwa historia Duńskiego Ocalenia rozpoczyna się w roku 1940, kiedy to rząd duński z sukcesem wynegocjował z niemieckim okupantem ograniczoną autonomię oraz odmówił

15 października w nowojorskim muzeum dziedzictwa żydowskiego Museum of Jewish Heritage – A Living Memorial to the Holocaust miał miejsce wernisaż nowej wystawy poświęconej niezwykłemu ocaleniu duńskiej populacji żydowskiej w 1943 roku.

Museum of Jewish Herigate