WIZYTA STUDYJNA
DLA PRZEWODNIKÓW MIEJSCA PAMIĘCI AUSCHWITZ-BIRKENAU ORGANIZOWANA PRZEZ
YAHAD-IN UNUM
Już od 2018 roku francuska organizacja Yahad-In Unum współpracuje z Miejscem Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau prowadząc ukierunkowane seminaria szkoleniowe dla przewodników Muzeum. Fundacja Yahad-In Unum, której główną działalnością jest prowadzenie badań terenowych w Europie środkowej i wschodniej na temat Zagłady od kul, po raz pierwszy w tym roku zorganizowała dla przewodników dwudniową wizytę studyjną „Zagłada Żydów w powiecie miechowskim i jej wymiar lokalny”, której głównym celem była praca wokół mniej znanych, często nieupamiętnionych miejsc związanych z Zagładą, a także spotkanie ze świadkiem.
Yahad-In Unum
Program wyjazdu terenowego skupiał się na śledzeniu losu społeczności żydowskich, które przed wojną, a także w trakcie okupacji niemieckiej, znalazły się na terenie powiatu miechowskiego, w tym przede wszystkim w miejscowościach takich jak Miechów, Działoszyce, Dzierążnia i Słomniki. – Cieszymy się, że mogliśmy zorganizować wizytę studyjną dla dwóch grup przewodników. To dla nas ważne, aby jak najwięcej poszerzać wiedzę o lokalnym wymiarze Zagłady od kul i docierać do rozproszonych po całym terenie miejsc rozstrzeliwań i pochówku żydowskich ofiar – mówi Michał Chojak, Dyrektor Centrum Badan Yahad-In Unum. – Taki wyjazd terenowy daje możliwość wielowymiarowej pracy w oparciu o źródła archiwalne oraz zrozumienie topografii miejsc związanych z różnymi etapami eksterminacji lokalnej ludności żydowskiej. Mogliśmy też spotkać się ze świadkiem historii, panią Marianną, która przekroczyła już sto lat. Takich osób jest już coraz mniej.
Główne założenie wizyty opierało się na odtworzeniu chronologii wydarzeń różnych etapów eksterminacji lokalnej ludności żydowskiej związanych z przebiegiem Akcji Reinhardt. W Miechowie uczestnicy przeszli ulicami dawnego getta, dotarli do nieupamiętnionego miejsca pochówku ofiar rozstrzelanych podczas deportacji w czerwcu 1942 roku niedaleko torów kolejowych, skąd większość wywieziono do Bełżca, a także odwiedzili miejsce rozstrzelania i pochówku 630 żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci w Lesie Chodówki. W Działoszycach byliśmy przy ruinach synagogi oraz przy masowej mogile ponad 1500 ofiar, rozstrzelanych na miejscu podczas akcji likwidacji getta. Nieupamiętnione miejsce pochówku 33 osób w Dzierążni, niewielkiej miejscowości kilka kilometrów od Działoszyc, pozwoliło poruszyć temat strategii przetrwania Żydów podczas trzeciej fazy Zagłady w regionie. – Jest to bardzo cenne doświadczenie dla mnie, dla moich kolegów, którzy w tych seminariach uczestniczą, ponieważ daje inną perspektywę, od której na co dzień rozmawiamy z odwiedzającymi muzeum. Pokazuje też co możemy dodać do swojej pracy codziennej, pokazać w nowym ujęciu historię Żydów polskich, a także innych krajów, którzy na tym terenie zginęli. – podsumował wizytę Artur, przewodnik Muzeum Auschwitz-Birkenau. Kolejne edycje seminariów terenowych Yahad-In Unum odbędą się zapewne już w 2024 roku.