Memoria [PL] Nr 73 (10/2023) | Page 10

wprowadzenia antysemickich polityk narzucanych społecznościom żydowskim

w pozostałych częściach Europy. Jednak przed wrześniem 1943 wszelkie możliwości współpracy pogorszyły się i naziści po raz kolejny rozpoczęli planowanie akcji aresztowania oraz deportacji tysięcy Żydów na szczególny dla wyznawców judaizmu dzień – Rosz ha-Szana, żydowski Nowy Rok.

W improwizowanym akcie opory Duńczycy ze wszystkich grup społecznych podjęli decyzję o ukrywaniu swoich żydowskich sąsiadów na wszelkie możliwe sposoby.

W kolejnych dniach Szwecja ogłosiła, iż przyjmie wszystkich duńskich Żydów jako uchodźców. Około trzysta duńskich jednostek pływających – od łodzi rybackich po kajaki – wyruszyło w niebezpieczną i potajemną wyprawę przez cieśninę Øresund, transportując na swoich pokładach ponad 7000 uchodźców, a więc ponad 95% wszystkich duńskich Żydów, ku bezpiecznej przystani. Empatia obywateli Szwecji uratowała tych, którzy dobili do brzegu przed deportowaniem do obozów koncentracyjnych. W przeciwieństwie do innych krajów europejskich, Duńczycy chronili żydowskie majątki. Po zakończeniu wojny z otwartymi ramionami przyjmowali powracającyh obywateli.

Na wystawie prezentowana jest historia niewielkiej łodzi Gerda III zaangażowanej

w duńską akcję ocalenia. Gerda III przetransportowała potajemnie do Szwecji na swoim pokładzie łącznie około 300 Żydów

w grupach po 10-15 osób. Dwudziestodwuletni Henny Sinding Sundø, który przewodził akcji ratowniczej z udziałem Gerdy III, to jeden z narratorów opowiadających w ramach wystawy historię tamtych dni. Łódź Gerda III, podarowana Muzeum przez Parlament Danii w 1989 roku, jest obecnie zacumowana w The Mystic Seaport Museum w stanie Connecticut.