Memoria [PL] Nr 67 (04/2023) | Page 18

„DZIENNIK MARYLI. ŻYCIE

I ŚMIERĆ W GETCIE WARSZAWSKIM”.

PREMIERA KSIĄŻKI

„Dziennik” jest zapisem myśli, uczuć i obaw młodej Żydówki imieniem Maryla, ukrywającej się podczas powstania w getcie warszawskim. Pokazuje ona życie ludzi skazanych na Zagładę, odizolowanych od reszty świata murem, opisuje losy Żydów po aryjskiej stronie, relacjonuje przebieg buntu.

Nie wiadomo dokładnie, od kiedy tajemnicza Maryla prowadziła swój dziennik, a urywa się on nagle 27 kwietnia 1943 roku, nie dając odpowiedzi na temat dalszych losów jego autorki. Zapisane przez nią zeszyty zostały odnalezione na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku pod koniec lat 40-tych XX wieku.

O książce

Jak pisała ukrywająca się w bunkrze młoda Żydówka, Maryla, kilka dni po wybuchu powstania w getcie warszawskim:

Wsłuchani jesteśmy w te coraz bardziej potęgujące się odgłosy walki i strach paraliżuje nas wszystkich, przestajemy być ludźmi, zamieniając się w drgające kłębki nerwów, gotowych oszaleć...

Jej dziennik to unikatowe świadectwo Shoah. Autorka opisuje w nim – z perspektywy ofiary i zarazem świadka tych dramatycznych wydarzeń – życie i śmierć zamkniętych za murami getta żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Relacjonuje przebieg krwawo przez Niemców tłumionego powstania.

Do dziś nie udało się ustalić, gdzie i kiedy zginęła autorka. Prowadzony przez nią od wiosny 1942 roku diariusz urywa się 27 kwietnia 1943 roku. Tuż po wojnie odnaleziono go na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku.

Obecnie dziennik Maryli przechowywany jest w Archiwum Państwowego Muzeum na

Majdanku. W 2010 roku dokument został poddany konserwacji, a następnie zdigitalizowany, co umożliwia jego udostępnianie szerszej publiczności.

Z okazji 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim Państwowe Muzeum na Majdanku we współpracy z wydawnictwem Prószyński Media wydaje nową edycję „Dziennika Maryli”. Podjęli się jej znakomici znawcy historii getta warszawskiego: Zuzanna Schnepf-Kołacz (POLIN) i Dariusz Libionka (PMM).

„Dziennik Maryli” to jedno z najbardziej poruszających i unikatowych świadectw spisanych podczas powstania w getcie warszawskim. W 80. rocznicę opisanych w nim wydarzeń Muzeum na Majdanku we współpracy z wydawnictwem Prószyński Media wydaje nową edycję tego źródła.

Miejsce Pamięci Majdanek